Programma 2. Fysiek beheer openbare ruimte en Mobiliteit

Portefeuillehouder	Thema
Ad de Regt	Openbare ruimte, Natuur, Water en waterketen, Verkeer en mobiliteit, Begraven en begraafplaatsen
Jelmer Vierstra	Circulaire economie en afval
Arjan Noorthoek	Rembrandtbrug

Dit programma bevat twee opgaven: Onderhoud van de openbare ruimte en mobiliteit + parkeren

Het programma bestaat uit de volgende taakvelden:

Taakveld	Omschrijving
0.63 - Parkeerbelasting	parkeerbelasting: - heffing en invordering; - opbrengsten parkeerfaciliteiten; - opbrengsten boetes
2.1 - Verkeer en vervoer	verkeer te land (inclusief voetgangers) en bijbehorende droge infrastructuur
2.2 – Parkeren	ontwikkeling en beheer van parkeervoorzieningen en parkeerbeleid: - parkeerzone, ontheffingen en vergunningen; - inrichting en onderhoud open en gesloten parkeervoorzieningen; - baten en lasten die betrekking hebben op parkeervoorzieningen (excl. opbrengst parkeerbelasting, zie taakveld 0.63); - parkeermeters; - fietsenstalling; - algemene parkeervoorzieningen die door gehandicapten kunnen worden gebruikt
2.4 - Economische havens en waterwegen	(beroeps)scheepvaart en de bijbehorende infrastructuur
3.4 - Economische promotie	activiteiten gericht op het 'op de kaart zetten' van de gemeente: kermis, evenementen en coördinatie binnenstad
5.6 - Media	de zorg voor fysieke en elektronische cultuurdragers: mediabeleid
5.7 - Openbaar groen en (openlucht) recreatie	openbaar groen, natuur en recreatie
6.1 - Samenkracht en burgerparticipatie	algemene voorzieningen gericht op participatie: multifunctionele centra
7.2 - Riolering	afvalwater en waterhuishouding
7.3 - Afval	inzameling en verwerking van bedrijfs- en huishoudelijk afval
7.5 - Begraafplaatsen en crematoria	taken op het terrein van de lijkbezorging

Integraal Beheer van de Openbare Ruimte (IBOR)

De openbare ruimte vormt het woon-, werk- en leefklimaat voor onze inwoners en ondernemers en legt de basis voor recreatie, toerisme en bedrijvigheid. Het is de onmisbare schakel om de ambities uit andere gemeentelijke programma’s te realiseren.  In het Bestuursakkoord 2022 zijn richtingen gekozen om toe te werken naar een sobere en doelmatige openbare ruimte, die haar functie als verbinder van mensen en verbinder van gemeentelijke ambities kan blijven vervullen. Binnen deze context gaat de gemeente zich vooralsnog richten op  een veilige openbare ruimte totdat de beheerplannen vastgesteld zijn. Daarom zetten we in op vier thema's. Het eerste thema is het sober en doelmatig beheren van de bestaande openbare ruimte. Het tweede thema is kritisch zijn op hoe toekomstige openbare ruimte ingericht wordt. Als derde: veel aandacht voor vergroening en maatregelen om de openbare ruimte klimaatbestendig te maken. Het vierde thema is het ruimte geven aan bewoners en ondernemers om actief bij te dragen aan een betaalbare openbare ruimte.

Bodemdaling, klimaatbestendigheid, biodiversiteit

Bodemdaling is niet alleen een probleem van de gemeente. Een eerlijke verdeling van de kosten tussen samenleving, ontwikkelaars en overheid maakt dit voor iedereen draagbaar. Met Alphen a/d Rijn, Gouda, provincies en het Rijk werken we aan de verschillende projecten vanuit de regiodeal Bodemdaling, zodat onze investeringen op het gebied van bodemdaling ook daar op financiële steun kunnen rekenen.

We werken aan een klimaatbestendig Woerden in 2050. Ons streven is dat de openbare ruimte kan functioneren, ondanks extreme weersomstandigheden als gevolg van de klimaatverandering.  Het voorkomen van hittestress en het aanpassen van het watersysteem passen binnen die ambitie.

Woerden heeft groene gebieden in eigendom en beheer. Dat geeft ons de mogelijkheid om hard te werken aan de verbetering van de biodiversiteit en het vergroten van de ecologische waarde. Deze verbetering bereiken we onder andere door gericht beheren en  investeren in de openbare ruimte. Met het aantrekken van specialistische kennis op het gebied van ecologie (ecoloog) wordt een grote slag gemaakt in het werk maken van dit speerpunt. 

Naar een circulaire economie

Het programma circulaire economie reduceert de kosten voor afvalverwerking, door met lokale  bedrijven (groen) afval lokaal te verwerken en te gebruiken. In AVU-verband werken wij aan het circulair maken van afvalstromen.  Het doel is een volledig circulaire economie in Nederland in 2050.

Resultaten boeken in mobiliteit en bereikbaarheid

Om Woerden nu en in de toekomst leefbaar, verkeersveilig en bereikbaar te houden, gaan wij aan de slag met de uitwerking en uitvoering van de Verkeersvisie 2030 en de Strategienota Verkeersvisie 2030. De uitvoeringsagenda hiervan is het Meerjaren-verkeersmaatregelenplan dat elk jaar opnieuw een update krijgt en met de raad wordt gedeeld. Komend jaar gaan we in ieder geval aan de slag met de volgende punten: We werken aan verkeersveiligheid in wijken en nabij scholen. Om tot een andere mobiliteit te komen zetten we in op het gebruik van en voorzieningen voor de fiets. De hoofdontsluiting aan de oostkant van Woerden wordt verder vormgegeven. En we werken aan duurzaamheid door de laadvisie verder uit te gaan werken met de daarbij horende uitvoeringsagenda.

In opdracht van de gemeenteraad wordt een herijking van het integraal beheer van de openbare ruimte uitgevoerd in de periode 2023-2025. Hiermee is in 2023 begonnen in de vorm van een startnotitie om het proces vast te stellen. 

Er zijn drie redenen die de aanleiding vormen voor de herijking:

1. Maatschappelijk: De belangen en behoeften van de maatschappij om ons heen veranderen. Als organisatie zoeken we hierin dagelijks naar de balans tussen de verschillende behoeften van belanghebbenden en de betaalbaarheid en realiseerbaarheid hiervan. We moeten gezamenlijk bepalen welke waarde wij willen realiseren met de openbare ruimte en hoe we daarin omgaan met bijvoorbeeld klimaat, ecologie en duurzaamheid.

2. Financieel: Het recente rekenkameronderzoek geeft aan dat de huidige situatie om verbetering vraagt; het trekt hierbij meerdere conclusies en stelt maatregelen voor . Als reactie op het rekenkameronderzoek heeft de gemeenteraad de urgentie van verandering erkend en aangegeven het ingeslagen pad richting assetmanagement te willen blijven volgen. Daarnaast is de wens uitgesproken om als raad goed aangesloten te blijven bij het ontwikkeltraject. 

3. Formatie: Team Realisatie & Beheer heeft van de directie de opdracht gekregen zich verder te professionaliseren op het gebied van assetmanagement. Assetmanagement helpt bij het bepalen en realiseren van de waarden die de openbare ruimte moet leveren. De assetmanagement-methodiek die wij willen volgen is de landelijke standaard van iAMPro. (assetmanagement openbare ruimte). Hierdoor kunnen wij op basis van de te realiseren waarden kiezen voor de juiste maatregelen en helder uitleggen waarom deze keuzes gemaakt worden. Dit moet ons in staat stellen om de beschikbare middelen in te zetten waar ze de meeste waarde opleveren voor de gemeente. Het gaat om de juiste balans tussen kosten, prestaties en risico’s. Alleen zo krijgen we GRIP op IBOR.

Begin 2022 is er een formatiescan gedaan om een beeld te vormen van de verwachte benodigde formatie voor een efficiënte en effectieve assetmanagementorganisatie. Op basis hiervan is een verzoek gedaan voor het op orde brengen van de formatie en tegelijkertijd zijn verschillende initiatieven en ideeën ontstaan om werkwijzen af te stemmen en integraliteit te verbeteren. 

Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht:

Taakveld	Mutatie lasten t.o.v. 2023	Bedrag	voordeel - nadeel +
2.1	In de begroting 2023 is eenmalig extra budget van € 100.000 voor actualisering HIOR (Handboek inrichting openbare ruimte ) voor jaarschijf 2024 beschikbaar gesteld.	100.000	nadeel
2.1	Een jaarlijkse update, actualisatie HIOR en licenties datapakketen zijn structureel noodzakelijk (kadernota 2023).	50.000	nadeel
2.1	Budget voor de calamiteitendienst (zie kadernota); voor een goede calamiteitendienst zijn hulpmiddelen, lampen, schrikhekken etc. t.b.v. veiligheid medewerkers en omgeving nodig.	38.000	nadeel
2.1	Elementenverharding: In 2023 is incidenteel extra budget voor IBOR beschikbaar gesteld - resultaatbestemming degeneratievergoeding € 419.000.	-376.975	voordeel
2.1	Civiele kunstwerken: schrappen taakstelling optimaliseren brugbedieningstijden en hogere doorbelasting loonkosten i.v.m. cao-stijging.	75.319	nadeel
2.1	In 2023 is incidenteel budget beschikbaar gesteld voor Verkeerszaken; planstudie verbreden fietspad Kamerik-Woerden, planstudie kruispunt Europabaan-Steinhagense weg, planstudie fietspad Rembrandtlaan-Leidsestraatweg en laadpalenvisie in 2023.	-116.000	voordeel
2.1	Kadernota 2023 Verkeerszaken; Incidenteel budget voor onderzoek Oostelijke randweg € 100.000 (dat is € 50.000 extra tov 2023) en voor de planstudie fietsmaatregelen meerjarenverkeersplan € 100.000 (2024)	150.000	nadeel
2.1	In 2023 eenmalig budget € 70.000 ivm amendement geluidsmaatregelen Hollandbaan.	-70.000	voordeel
2.1	Laadinfrastructuur. Nieuw beleid uit de kadernota en afzonderlijk raadsbesluit. Personele lasten € 66.000 en inrichten elektrische oplaadpunten € 118.000.(eenmalig met € 100.000 in 2023 verlaagd). Tevens eenmalige lasten laadpalenvisie deel 2 € 176.000.	149.000	nadeel
2.2	Parkeren; betreft loon- en prijsindexering Parkeerservice.	57.605	nadeel
2.2	Parkeren; vaste storting in voorziening MOP. Dit jaar voor het eerst op producten/decentraal geraamd.	77.583	nadeel
2.4	Verhoging budgetten beschoeiingen en baggeren i.v.m. indexering en verhoging doorbelasting loonkosten.	105.954	nadeel
5.7	Openbaar groen verhoging budgetten bomen, beplanting en gras i.v.m. prijsstijging 3,9%, areaaluitbreiding (€ 84.000) en het schrappen van de taakstelling bomenonderhoud € 50.000.	288.719	nadeel
5.7	Openbaar groen verhoging budgetten onderhoud watergangen i.v.m. prijsstijging 3,9% en areaaluitbreiding (€ 34.000).	52.431	nadeel
5.7	Openbaar groen verhoging budget speelplaatsen. Doorbelasting loonkosten, verhoging lasten i.v.m. stijging areaal (€ 34.000) en indexering 3,9%.	92.586	nadeel
5.7	Ecologie; nieuw beleid. Aanstelling ecoloog € 70.000 en uitbesteed werk € 12.000 (zie ook de batenzijde, daar deel doorbelast naar investeringen).	82.000	nadeel
7.2	Riolering; lagere onttrekking uit de voorziening riolering.	140.441	nadeel
7.2	Hogere exploitatielasten vrijvervalriolering.	100.000	nadeel
	Hogere kapitaallasten vrijvervalriool i.v.m. nieuwe investeringen.	65.148	nadeel
7.2	Hogere lasten hoofdgemalen en mini-gemalen i.v.m. onderhoud en reparatie (2x € 50.000).	126.214	nadeel
7.3	Afval algemeen beleid ; hogere doorbelasting loonkosten i.v.m. hogere CAO € 94.000, hogere kosten huisvesting stadserf € 57.000.	151.270	nadeel
7.3	Hogere storting in de voorziening afvalstoffenheffing.	98.984	nadeel
7.3	Hogere lasten verwerking rest- en gft-afval AVU.	82.832	nadeel
7.5	Begraafplaatsen; vaste storting in voorziening MOP. Dit jaar voor het eerst op de producten geraamd.	80.476	nadeel
	Diverse	212.587	nadeel
	Totaal mutaties lasten	1.814.174	nadeel
Taakveld	Mutatie baten t.o.v. 2023	Bedrag	voordeel - nadeel +
0.63	Parkeerbelasting. De parkeerbaten zijn in 2023 incidenteel afgeraamd met € 363.000. Tarieven zijn in 2024 met 4,2% geindexeerd.	-459.936	voordeel
5,7	Ecologie; doorbelasting loonkosten naar investeringen.	-35.000	voordeel
7.2	Hogere baten rioolheffing 11,5 % (index 8%, voorgenomen meerjarenverhoging 1% en 2,5% uit het GWP).	-804.823	voordeel
7.3	Hogere baten afvalstoffenheffing 8%.	-511.549	voordeel
7.3	Overige baten afvalstoffen.	-13.199	voordeel
7.3	Lagere baten oud papierinzameling (via de AVU) door daling prijzen oudpapier.	95.362	nadeel
7.5	Hogere baten begraafplaatsrechten door indexering tarieven met 8%.	-44.936	voordeel
	Overige baten	1.691	voordeel
	Totaal mutaties baten	-1.772.390	voordeel
	Totaal mutaties lasten en baten	41.784	nadeel
Taakveld	Mutatie baten t.o.v. 2023	Bedrag	voordeel/ nadeel
0.10	Lagere storting in reserve kapitaallasten maatschappelijk nut	-7.776	voordeel
0.10	Hogere onttrekking aan het Groenfonds	-379	voordeel
0.10	Lagere onttrekking aan het FIW	70.000	nadeel
0.10	Lagere onttrekking aan reserve budgetoverhevelingen (eenmalig in 2023)	741.000	nadeel
0.10	Lagere onttrekking aan de reserve kapitaallasten maatschappelijk nut	7.777	nadeel
	Totaal mutaties reserves	810.622	nadeel