Paragraaf 1 Lokale heffingen

1. Wat is het doel van deze paragraaf?

Terug naar navigatie - 1. Wat is het doel van deze paragraaf?

Het totale pakket van gemeentelijke belastingen en heffingen bestaat uit een tiental verschillende belastingen, heffingen en rechten die worden gelegitimeerd door een belastingverordening die door de gemeenteraad is vastgesteld.

Deze paragraaf geeft een overzicht op hoofdlijnen van deze heffingen die bij de diverse programma’s in de programmabegroting zijn geraamd. In het kort geven we aan welk beleid we in het begrotingsjaar gaan voeren ten aanzien van de lokale heffingen. Het lokale beleid is vastgesteld in de belastingverordeningen. Verder is een overzicht opgenomen van de geraamde opbrengsten, wordt aandacht besteed aan de lokale belastingdruk en aan het kwijtscheldingsbeleid.

2. Wettelijk kader en gemeentelijk kader

Terug naar navigatie - 2. Wettelijk kader en gemeentelijk kader

Ten aanzien van de heffingen onderscheidt de wet drie soorten:

  • Belastingen: gedwongen betalingen aan de overheid waar geen rechtstreekse contraprestatie van de overheid tegenover staat. Ze kunnen aan een brede of specifieke doelgroep in rekening worden gebracht.
  • Bestemmingsheffingen: deze dienen ter bestrijding van specifieke kosten. Voorbeelden zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Deze heffingen mogen niet meer dan kostendekkend zijn.
  • Rechten: een betaling waar een direct aanwijsbare contraprestatie van de overheid tegenover staat. Deze contraprestatie kan bestaan uit een product of dienst. Onderscheid kan worden gemaakt in onder meer gebruiksrechten (bijvoorbeeld haven- of marktgelden) en genotsrechten (waaronder leges). De hoogten van sommige rechten zijn landelijk bepaald. Verder geldt dat deze maximaal kostendekkend mogen zijn.

Naast het landelijk beleid is het volgende gemeentelijk beleid geformuleerd:

  • De bestemmingsheffingen en rechten zijn in principe 100% kostendekkend. Dat is niet altijd het geval omdat er bijvoorbeeld wettelijke voorschriften zijn (wettelijke tarieven).
  • De heffingen worden in 2024 ten opzichte van 2023 verhoogd met 8% (indexering). Uitgezonderd onroerendezaakbelasting (11%), rioolrechten (11,5%)  en toeristenbelasting (6,2%).
  • Kwijtscheldingsbeleid. Voor de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing kan kwijtschelding worden verleend aan personen (niet aan bedrijven). De gemeente Woerden hanteert voor kwijtschelding de norm die door het Rijk gegeven wordt aan de gemeenten: 100% van de norm voor de bijstand. Bij een norm onder de 100% is er sprake van strenger beleid. Vrijwel alle inwoners die een aanslag gemeentelijke belastingen ontvangen en moeten rondkomen van een bijstandsuitkering of alleen een AOW-uitkering en geen vermogen hebben, komen op basis van deze norm voor kwijtschelding in aanmerking. De regelgeving voor de kwijtschelding is neergelegd in de Leidraad Invorderingswet 1990.

Geraamde opbrengsten

Terug naar navigatie - Geraamde opbrengsten
Baten Baten Baten
begroting begroting rekening
Belastingen en heffingen 2024 2023 2022
A. Belastingen
1 Eigenaren woningen 11.055 9.966 8.943
Eigenaren niet-woningen 4.052 3.655 3.259
Gebruikers niet-woningen 2.606 2.352 2.054
2 Parkeerbelasting 2.398 2.301 1.688
3 Hondenbelasting 0 75 74
4 Precariobelasting 112 104 99
5 Toeristenbelasting 117 101 94
Subtotaal A Belastingen 20.340 18.554 16.211
B . Bestemmingsheffingen
1 Afvalstoffenheffing 6.730 6.043 5.718
2 Rioolheffing 7.472 6.699 6.096
Subtotaal B Bestemmingsheffingen 14.202 12.742 11.814
C. Rechten
1 Leges burgerzaken 901 685 796
2 Begrafenisrechten 812 769 761
3 Marktgelden 190 176 131
4 Havengelden 67 63 60
5 Omgevingsvergunningen 1.413 1.347 1.010
Subtotaal C Rechten 3.383 3.040 2.758
Totaal € x 1.000 € 37.925 € 34.336 € 30.783

Lokale lastendruk

Terug naar navigatie - Lokale lastendruk

De lokale lastendruk geeft voor de belangrijkste tarieven weer wat een inwoner van de gemeente betaalt en hoe deze tarieven zich het afgelopen jaar hebben ontwikkeld. De bedragen zijn gebaseerd op een fictief huishouden in een woning met een waarde voor het belastingjaar 2023 van € 401.000 en voor 2024 van € 401.000 (0% waardestijging). Dit is exclusief de teruggave afvalstoffenheffing en gerekend met de indexeringspercentages.

2024 2024 2023 2023
1-persoons meerpersoons 1-persoons meerpersoons
1 OZB 485 485 435 435
2 Rioolheffing 294 294 264 264
3 Afvalstoffenheffing 268 336 249 312
Totaal € 1.047 € 1.115 € 948 € 1.011

A. Belastingen

Terug naar navigatie - A. Belastingen

Ad 1 OZB
In onderstaande tabel zijn de OZB-tarieven 2023 en 2024 opgenomen. De tarieven 2024 worden geheven als percentage van de ingeschatte woningwaarde per 1 januari 2023. De prognoses per 1 september 2023 duiden op een gemiddelde stijging voor woningen en niet-woningen met 0%. De tarieven worden hiermee gecorrigeerd. De werkelijke OZB-opbrengst kan uiteindelijk afwijken van de begrote opbrengst door:

  • waardeontwikkeling van de onroerende zaken;
  • te verwachten minder- en meeropbrengsten van respectievelijk sloop en nieuwbouw;
  • waardevermindering als gevolg van bezwaar- en beroepsprocedures;
  • toename van het aantal ‘No Cure No Pay’- bezwaren en de kostenvergoeding hiervan;
  • leegstand van bedrijven.

In december worden de OZB-tarieven definitief vastgesteld door de raad, deze kunnen daarom afwijken van de tarieven zoals hieronder opgenomen.

Tarief OZB Begroting Begroting Rekening
2024 2023 2022
1 Woningen
a Eigenaren 0,1210% 0,1085% 0,1127%
2 Niet-woningen
a Eigenaren 0,3763% 0,3339% 0,3054%
b Gebruikers 0,2742% 0,2433% 0,2225%

 

Opbrengst OZB:

De opbrengsten voor de OZB worden in 2024 met 11% index verhoogd.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
0.61 Eigenaren woningen 11.055 9.966 8.943
0.62 Eigenaren niet-woningen 4.052 3.655 3.259
0.62 Gebruikers niet-woningen 2.606 2.352 2.054
Totaal € x 1.000 € 17.713 € 15.973 € 14.256

Ad 2 Parkeerbelasting
De parkeertarieven voor het parkeren op straat in Woerden worden in 2024 met 8% geïndexeerd. De parkeertarieven worden afgerond op 10 eurocent. Na afronding gelden volgend jaar (per 1 april) de volgende parkeertarieven voor het kortparkeren op straat: voor de zones A, B1 en B overige een tarief van € 2,90 per uur. Voor de zones C en D € 5,70 per uur tot een maximum van € 22,80 per dag. Indien kortparkeerders via belparkeren betalen, wordt per minuut afgerekend. Bij een betaling bij een ticketautomaat wordt per 6 minuten afgerekend. De kosten van een  naheffingsaanslag bedragen volgend jaar € 76,70 plus de kosten voor 1 uur parkeren in de betreffende zone. De gewijzigde parkeertarieven voor de parkeervergunningen zijn opgenomen in de tarieventabel behorende bij de verordening parkeerbelasting 2024. 

Ook de parkeertarieven in de openbare parkeergarages in Woerden worden in 2024 met 8% geïndexeerd. We ontkomen hier niet aan als we in de pas willen blijven met de gestegen kosten. De parkeertarieven in de parkeergarages zijn nog wel veel lager dan voor het parkeren op straat. Ook mogen kortparkeerders in de parkeergarages langer blijven staan. Hiermee moedigen we het parkeren in de parkeergarages aan. Voor de parkeergarages geldt in 2024 van maandag tot en met zaterdag overdag een tarief van € 2,20 per uur. Van maandag tot en met donderdag geldt in de avond een tarief van € 1,10 per uur. Op vrijdag en zaterdag geldt in de avond gratis parkeren. Idem ’s nachts en op zondag. 

 

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
2.2 Parkeren 1.807 1.980 1.719
0.4 Overhead 77 70 73
Extracomptabel:
Onderhoud parkeerplaatsen op straat 44 44 44
Kapitaallasten vervroegd afgeschreven deel Castellum 318 318 318
Totale lasten 2.246 2.412 2.154
0.63 Baten 2.398 2.301 1.688
Saldo € x 1.000 € 152 -€ 111 -€ 466
Kostendekkendheidsgraad 107% 95% 78%

Kanttekeningen:                            
1. De lasten van de scanauto en de investeringen in de schilwijken zitten niet in bovenstaande cijfers.                            
2. De praktijk laat zien dat de werkelijke baten fors achterblijven bij de raming

 

Ad 3 Hondenbelasting
De raad heeft in zijn vergadering van 6 juli 2023 met een amendement bij het vaststellen van de kadernota 2024-2027 besloten de hondenbelasting met ingang van 2024 af te schaffen. Dit is het laatste jaar dat deze tabel in de begroting wordt gepresenteerd. 

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
0.64 Belastingen overig 28 28
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 29 27
0.4 Overhead 14 15
Totale lasten 71 70
0.64 Baten 75 74
Saldo € x 1.000 € 0 € 4 € 4
Kostendekkendheidsgraad 106% 106%

Ad 4 Precariobelasting
Onder de naam precariobelasting wordt een directe belasting geheven ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven de voor openbare dienst bestemde gemeentegrond.
Ook terrassen vallen hieronder.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
0.64 Opbrengst € x 1.000 € 112 € 104 € 99

Ad 5 Toeristenbelasting
Onder de naam toeristenbelasting wordt een directe belasting geheven voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen een vergoeding in welke vorm dan ook, door personen die niet als ingezetene met een adres in de gemeente zijn ingeschreven in de basisregistratie personen.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
3.4 Opbrengst € x 1.000 € 117 € 101 € 94

B. Bestemmingsheffingen

Terug naar navigatie - B. Bestemmingsheffingen

Ad 1 Afvalstoffenheffing
Voor de bestrijding van de kosten die samenhangen met het inzamelen en verwerken van afval is de gemeente bevoegd om de gemaakte kosten te verhalen. Voor het huishoudelijk afval (afval dat ontstaat vanuit particuliere huishoudens) wordt afvalstoffenheffing geheven.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van baten en lasten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.
Het uitgangspunt bij het vaststellen van de tarieven is dat het tarief voor eenpersoonshuishoudens circa 80% bedraagt van het tarief voor meerpersoonshuishoudens. Dit percentage kan enigszins afwijken. De reinigingsrechten zijn van toepassing op bedrijven die in de binnenstad zijn gevestigd en hun afval aanbieden aan de gemeente via vuilcontainers. Deze tarieven zijn exclusief btw.

Wanneer de baten hoger zijn dan de lasten, wordt het meerdere gestort in de Voorziening afvalstoffenheffing.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
7.3 Afval 5.367 5.046 4.899
2.1 Verkeer en vervoer 255 259 203
0.4 Overhead 518 438 463
Kwijtscheldingen 200 153 192
btw-lasten te verhalen op btw-comp.fonds expl.+invest. 970 863 824
Storting +/Onttrekking - in voorziening afvalstoffenheffing 228 174 271
Totale lasten 7.538 6.933 6.852
7.3 Afvalstoffenheffing inclusief teruggave 6.730 6.043 5.718
7.3 Overige baten 808 890 1.134
Baten 7.538 6.933 6.852
Saldo € 0 € 0 € 0
Kostendekkendheidsgraad 100% 100% 100%

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening Afvalstoffenheffing:
(stand per 1-1-2024 € 515.044)

2024 storting € 228.235
2025 storting € 178.052
2026 storting € 174.451
2027 storting € 45.020

Dit zijn indicatieve bedragen omdat de hoogte van diverse lasten en baten nog niet exact bekend zijn, zoals de teruggave afvalstoffenheffing (n.a.v. het aantal keren dat huisvuil is aangeboden) en de bijdrage uit het Afvalfonds. Op deze wijze wordt een redelijke voorziening opgebouwd. Deze voorziening zal gemaximeerd worden.

De hoogte van de lasten en baten is tot stand gekomen met de inzichten van medio 2023.  We volgen de werkelijkheid nauwlettend en sturen bij  waar nodig.  Er is veel onzekerheid in de markt wat betreft de lastenkant (brandstof/energie/inhuurlasten en de tarieven van afvalverwerkers).

De batenkant neemt toe door de groei van het aantal huishoudens en de stijging van het tarief. De baten stijgen conform de index van 8%.

Een positief saldo van baten en lasten blijft behouden voor het product Afval en Reiniging, door dit te storten in de voorziening. De voorziening wordt ingezet om tegenvallers op te vangen en om de tarieven de komende jaren te stabiliseren.

Teruggaaf van de afvalstoffenheffing
Indien de belastingplichtige de mini-container voor restafval minder dan 17 keer aan de inzameldienst heeft aangeboden of de verzamelcontainer minder dan 81 keer heeft geopend, bestaat aanspraak op gedeeltelijke teruggaaf van de afvalstoffenheffing. De bedragen met betrekking tot de teruggaaf afvalstoffenheffing staan vermeld in de Verordening Afvalstoffenheffing.

 

Ad 2: Rioolheffing
Uit de rioolheffing bekostigt de gemeente de uitvoering van de drie gemeentelijke watertaken. Dit zijn het inzamelen en transporteren van afvalwater, het bergen en afvoeren van hemelwater en het zorgdragen voor het grondwater. Onderdeel van hemelwater en grondwater zijn ook maatregelen voor de uitvoering van de thema’s wateroverlast en droogte van actieplan Klimaatbestendig 2050. Meer informatie is te vinden in het Gemeentelijk Waterbeleidsplan 2018-2022.

De rioolheffing stijgt in 2024 met 11,5% inclusief inflatiecorrectie. Dit is nodig om de stijgende kapitaallasten als gevolg van vervangingsinvesteringen en keuzes uit de Strategische Heroriëntatie te kunnen dekken.  Vanaf 2023 worden jaarlijks  de volledige kosten van baggeren  ten laste van de rioolheffing gebracht.

In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de kosten en baten van de rioolbegroting.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
7.2 Riolering 5.347 4.805 4.775
2.1 Verkeer en vervoer 255 259 203
2.4 Economische havens en waterwegen 633 666 269
0.4 Overhead 373 319 326
Kwijtscheldingen 174 143 174
btw-lasten te verhalen op btw-compensatiefonds 980 799 694
Storting+/Onttrekking - in voorziening rioolheffing -258 -292 -345
Totale lasten 7.504 6.699 6.096
7.2 Doorberekende kosten huisaansluitingen 32 32
7.2 Rioolretributies 7.472 6.667 6.096
7.2 Baten 7.504 6.699 6.096
Kostendekkendheidsgraad 100% 100% 100%

De lasten nemen toe door de hogere extracomptabele doorbelastingen conform de BBV en de financiële verordening. Dit betreft met name de hogere doorbelasting van de btw op baggeren en de kwijtscheldingen.  De baten daarentegen stijgen conform nieuw vast te stellen GWP met 3,5% naast de index van 8%.

Dit resulteert in de volgende mutaties van de Voorziening riolering:
(stand per 1-1-2024 € 2.181.492)

2024 onttrekking € 258.270
2025 onttrekking €  511.554
2026 onttrekking €  486.380
2027 onttrekking €  680.199

 

C. Rechten

Terug naar navigatie - C. Rechten

In de onderstaande tabellen is voor de verschillende rechten opgenomen wat de begrote baten en lasten zijn en wat de kostendekkendheid is. Nagestreefd wordt een kostendekkendheidsgraad van 100%. Zichtbaar is dat dit voor een aantal tarieven nog niet is gerealiseerd.

Ad 1 Leges burgerzaken
Onder de naam ‘leges’ wordt een aantal verschillende rechten geheven ‘ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten’. Sommige leges zijn niet voor 100% kostendekkend omdat er voorgeschreven wettelijke tarieven zijn (voorbeelden: uittreksels burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen).

Taak- Begroting Begroting Jaarrekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
0.2 Burgerzaken 1.415 1.103 1.116
0.4 Overhead 298 308 171
Totale lasten 1.713 1.411 1.287
0.2 Baten 901 685 796
Saldo € x 1.000 -€ 812 -€ 726 -€ 491
Kostendekkendheidsgraad 53% 49% 62%

 

De baten op de leges nemen af door de wijziging van de Paspoortwet. Doordat onder andere identiteitskaarten tien jaar geldig zijn in plaats van vijf jaar, nemen de leges af vanaf 2020.

 

Ad 2 Begrafenisrechten
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
7.5 Begraafplaatsen en crematoria 850 656 641
0.4 Overhead 162 138 153
Totale lasten 1.012 794 794
7.5 Baten 812 769 761
Saldo € x 1.000 -€ 200 -€ 25 -€ 33
Kostendekkendheidsgraad 80% 97% 96%

 

 In 2024 worden hogere baten verwacht als gevolg van de indexering en de baten.

 

Ad 3 Marktgelden
Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van een standplaats (warenmarkt, streekmarkt en Koeiemart).

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 152 135 129
3.4 Economische promotie 205 194 205
0.4 Overhead 59 53 58
Totale lasten 416 382 392
Baten
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 89 82 69
3.4 Economische promotie 101 94 62
Totale baten 190 176 131
Saldo € x 1.000 -€ 226 -€ 206 -€ 261
Kostendekkendheidsgraad 46% 46% 33%

Ad 4 Havengelden
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het innemen van een ligplaats met een vaartuig in (een deel van) het openbaar vaarwater van de gemeente Woerden.
Door de renovatie van de oevers in de Singel en het plaatsen van clusters waar vaartuigen met een vergunning kunnen aanmeren, is de exploitatie aanzienlijk verbeterd. Met name door het clusteren van ligplaatsen hebben meer bootbezitters een vergunning gekregen. Inmiddels is de bezettingsgraad 100% en is er een wachtlijst voor het krijgen van een ligplaats.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
2.4 Economische havens en waterwegen 37 32 38
0.4 Overhead 12 11 12
Totale lasten 49 43 50
2.4 Baten 67 63 60
Saldo € x 1.000 € 18 € 20 € 10
Kostendekkendheidsgraad 137% 147% 120%

 

De kostendekkendheid lijkt > 100%. Dat wordt veroorzaakt doordat een deel van de lasten van de haven op andere exploitatieposten wordt geboekt en hierdoor niet zichtbaar zijn in dit overzicht (zoals kosten BOA's, kosten onderhoud beschoeiingen en baggeren).  Ook zijn de investeringen in de haven in het verleden in één keer betaald en wordt er niet op afgeschreven. Daarnaast fluctueren de onderhoudslasten per jaar.

De hogere baten houden verband met de harmonisering van de tarieven en verbetering bedrijfsvoering (o.a. door moderniseren door plaatsing elektrische zuiltjes). 

Ad 5 Omgevingsvergunningen
Binnen het taakveld omgevingsvergunning is de kostendekkendheid afhankelijk van de baten. Temporisering van de baten leidt tot een lagere kostendekkendheid. Hogere of lagere baten zijn meestal gekoppeld aan een grotere of kleinere werklast, maar niet altijd is hier een één-op-één relatie. Kleine vergunningsaanvragen met lage legesopbrengsten kosten relatief veel meer inspanning dan grotere projecten.

Taak- Begroting Begroting Rekening
veld 2024 2023 2022
Lasten
1.2 Openbare orde en veiligheid 19 19 18
8.3 Wonen en bouwen (loonkosten) 1387 1.187 934
8.3 Wonen en bouwen (overige kosten) 335 313 319
0.4 Overhead - - -
Totale lasten 1741 1.519 1.271
Baten
1.2 Openbare orde en veiligheid - - -
8.3 Wonen en bouwen 1413 1.347 1.010
Totale baten 1413 1.347 1.010
Saldo € x 1.000 -328 -€ 172 -€ 261
Kostendekkendheidsgraad 81% 89% 79%

Om de kostendekkendheid te berekenen maken wij gebruik van de methode Activity based costing, waarbij wordt bekeken hoeveel tijd er gemiddeld met een aanvraag is gemoeid.

D. Vergelijking met andere gemeenten

Terug naar navigatie - D. Vergelijking met andere gemeenten
Belastingsoort 2023 Woerden Oudewater Bodegraven- Montfoort De Ronde
Reeuwijk Venen
OZB woningen 0,1085% 0,1166% 0,1260% 0,1121% 0,0639%
OZB niet-woningen 0,5772% 0,5618% 0,5922% 0,6980% 0,4592%
Afvalstoffenheffing
Eenpersoonshuish. € 249 € 262 € 239 € 244 € 278
Meerpersoonshuish. € 312 € 328 € 293 € 398 € 358
Rioolheffing € 264 € 334 € 302 € 297 € 216