Programma 4. Cultuur, Economie, Recreatie & toerisme, Energietransitie

Cultuur

Door deze opgave te verbinden met de maatschappelijke agenda heeft Woerden een integrale visie op cultuurbeleid in relatie tot andere domeinen. Het cultuurmanifest valt nu onder die paraplu. Hierdoor zijn kansen benut om via de nieuwe specifieke uitkering Welzijn Sport en Cultuur activiteiten te borgen, waarvoor de tijdelijke financiering zou stoppen na 2023 en hebben we daarnaast op een enkel onderdeel de culturele organisaties wat kunnen versterken om de verbinding met andere domeinen ook te kunnen uitvoeren.

Cultureel erfgoed

In deze tijd van snelle veranderingen is het koesteren en accentueren van de identiteit belangrijk voor een waardevaste toekomst. De sterk verouderde archeologische verwachtingen- en waardenkaart is geactualiseerd om adequaat te kunnen reageren op plannen en in de aanloop naar de uitvoering van de Omgevingswet. In de Agenda Erfgoed 2024-2030 is aangegeven waar aan gewerkt wordt en wie onze partners zijn.

Recreatie en Toerisme

Agenda Toerisme & Recreatie 2023-2028

In december 2023 is deze agenda door de gemeenteraad vastgesteld als nieuw beleids- en uitvoeringskader voor de komende jaren.

Woerden Marketing

Woerden Marketing zet zich in om Woerden te promoten als aantrekkelijke, duurzame bestemming voor bezoekers en bewoner, waarbij ook het Kaaspakhuis nu ook volledig onder de regie van Woerden Marketing is gekomen.

Recreatieschap Stichtse Groenlanden

Met ingang van 1 januari 2023 is de gewijzigde gemeenschappelijke regeling Recreatieschap Stichtse Groenlanden ingegaan. De taken zijn per 1 januari 2023 overgenomen door Staatsbosbeheer. Dit jaar heeft in teken gestaan van het inregelen van de nieuwe uitvoeringsorganisatie Staatsbosbeheer in haar nieuwe tak en rol (zie ook hoofdstuk verbonden partijen).

Woerden 650 jaar stadsrechten

De activiteiten voor feestjaar Woerden650 zijn dit jaar helemaal afgerond, met o.a. gedegen financiële en inhoudelijke eindverantwoording en opheffing van de Stichting Woerden650.

Cultuur

Partners cultuur en sociaal domein werkten vanuit gemeenschappelijke drijfveren en doelen; Ze wisten elkaar beter te vinden en werkten beter samen. Zo heeft cultuur naast een levendige (binnen)stad, ook zichtbaar en tastbaar preventief beleid versterkt zoals een kansrijke start voor jeugd. Ook heeft het bijgedragen aan positieve (mentale) gezondheid en weerbaarheid van onze inwoners.

Cultureel erfgoed

• De Agenda Erfgoed 2023-2030 is vastgesteld
• De erfgoedverordening is aangepast aan de eisen van de Omgevingswet
• De cultuurhistorische beschrijving van polders zijn vastgesteld als uitwerking van en aanvulling op de Cultuurhistorische Waardenkaart
• De Romeinse helm is volledig eigendom geworden
• Er is een managementplan opgesteld voor het Castellum Laurium
• De werkgroep Romeinen in Woerden is actief
• Kleine landschapselementen zijn toegevoegd
  • Via advisering, vergunningen en subsidies is gewerkt aan behoud van monumentale waarden
• Bij Kamerik is een VR paal geplaatst waarmee de slag bij de Kruipin te zien is. 

Recreatie & Toerisme

Agenda Recreatie & Toerisme 2023-2028

De raad heeft in 2023 unaniem ingestemd met de Agenda Recreatie en Toerisme 2023-2028, waarin het beleid is herijkt. Het beleid kent een integrale opzet vanuit een brede welvaartsbenadering. Dit betekent naast economische impact aandacht voor ecologische en sociale impact van recreatie en toerisme. Hiermee dragen we met recreatie en toerisme ook gericht bij aan positieve gezondheid, het beter beleefbaar maken van de landbouw en bezoek als drager voor cultureel erfgoed. De prioritaire beleidsthema’s zijn: recreatie voor iedereen, duurzame waterrecreatie, beleefbaar erfgoed, beleefbaar boerenleven, variatie in verblijfsconcepten en duurzaam zakelijk toerisme. De eerste projecten zijn in uitvoering genomen.

Citymarketing

Stichting Woerden Marketing heeft in 2023 tientallen citymarketing- en informatietaken (VVV) uitgevoerd. Het jaar 2023 was het eerste uitvoeringsjaar waarin Woerden Marketing het Kaaspakhuis heeft geëxploiteerd. Woerden Marketing heeft een nieuwe strategie opgesteld die past bij de Agenda Recreatie en Toerisme 2023-2028. De kern is dat de stichting zich verder ontwikkelt van louter promotieorganisatie naar integrale organisatie van Woerden als aantrekkelijke, duurzame bestemming voor bezoekers en bewoners. Woerden Marketing is in 2023 als voorzitter gekozen van de nieuwe regionale marketingcoöperatie in de provincie Utrecht.

4.1 Onze sociale, culturele, fysieke en groenblauwe voorzieningen dragen bij aan de gezondheid  en het welbevinden van onze inwoners (programma 3 in de lead).

4.2 Meer ruimte voor bestaande en nieuwe initiatieven.

4.3 In elke wijk of dorp zijn basisvoorzieningen op loop- of fietsafstand, is ruimte voor ontmoeting en zijn er woningen voor elke levensfase. Ook is het er leefbaar en veilig (programma 1 in de lead).

4.4 Toeristisch-recreatief aantrekkelijke gemeente.

4.5 Onze sociale, culturele, fysieke en groenblauwe voorzieningen dragen bij aan de gezondheid  en het welbevinden van onze inwoners (programma 3 in de lead).

4.6 Kwalitatief goede en toekomstige vestigingslocaties voor Woerdense bedrijven.

• Voortgang uitvoering Herstructureringsprogramma bedrijventerreinen 2030.
• Voortgang revitaliseringstrajecten samen met betrokken ondernemers(verenigingen) Kamerik, Zegveld en Barwoutswaarder Woerden  i.s.m. Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (hierna OMU).
• Aanpak netcongestie en verduurzaming bedrijventerreinen. 

4.7 Alle inwoners hebben toegang tot passend werk of maatschappelijke activiteiten (programma 3 in de lead).

• Overeenkomst Technohub
• Regio Woerden on Stage
• Versterking netwerk en ecoysyteem arbeidsmarkt- onderwijs
• Nieuwe initiatieven: versterking techniekonderwijs (mini Beroepentuin);  doorlopende leerlijnen.  

4.8 Vitale en toekomstbestendige binnenstad.

• Van beleidskader naar gebiedsprogramma. Het bestuursakkoord 2022-2026 heeft geleid tot een aantal nieuwe inzichten, ook voor de binnenstad. Keuze is gemaakt voor het opstellen van een gebiedsprogramma binnenstad 2024-2050. Het gebiedsprogramma komt mede voort uit de omgevingswet en daarop geschreven omgevingsvisie.

• Van vitale binnenstad naar centrummanagement organisatie. Startnotitie 2023 in college.

4.9 Transitie Landelijk gebied

• Raad geïnformeerd over de aanpak van de Plattelandsagenda / Uitgangspuntennotitie Landelijk gebied

4.10 Vitale, leefbare en veilige wijken en dorpen waarin inwoners in elke levensfase prettig kunnen wonen en leven (programma 1 in de lead). 

• Voortgang uitvoering Economisch Actieplan met acties t.a.v. winkelcentra, (commerciële en maatschappelijke) voorzieningen behouden ten behoeve van de leefbaarheid en vitaliteit.

4.6 Kwalitatief goede en toekomstige vestigingslocaties voor Woerdense bedrijven.
Uitvoering Economisch Actieplan 2022-2026 en Herstructureringsprogramma bedrijventerreinen 2030 in samenwerking met provincie, OMU, U10 en Utrecht-West gemeenten. Tevens samen met Ondernemend Woerden.
Revitaliseringstrajecten samen met betrokken ondernemers(verenigingen) Kamerik, Zegveld en Barwoutswaarder Woerden  i.s.m. OMU.
Aanpak netcongestie en verduurzaming bedrijventerreinen.

4.7 Alle inwoners hebben toegang tot passend werk of maatschappelijke activiteiten (programma 3 in de lead).
Samenwerking met partners: provincie, U10 samenwerking (Utrecht Talent Alliantie), Technohub, Regio Woerden on Stage.

4.8 Vitale en toekomstbestendige binnenstad.
De gemeente Woerden heeft zich ingeschreven op een Provinciaal Programma Vitale Binnenstad 2030. Onder begeleiding van Ik Onderneem! B.V. is hier invulling aan gegeven en heeft Ik Onderneem! B.V. hier een eindrapport over opgeleverd. In dit eindrapport kwam naar voren dat de samenwerking tussen diverse partijen als zeer positief is ervaren en iedereen deze samenwerking wil voortzetten in de vorm van een projectorganisatie. Hier is een startnotitie voor opgesteld.
Samenwerkingen:
•    de gemeente Woerden  •    BIZ Stadshart Woerden  •    Koninklijke horeca Nederland, afd. Woerden, Oudewater en Montfoort  •    de Vestingraad  •    de Vereniging Vastgoed Binnenstad  •    Cultuur Platform Woerden

4.9 Transitie Landelijk gebied
De gemeenteraad is met informatieve sessie in mei 2023 bijgepraat over ontwikkelingen Landelijk gebied. Er is een raadsinformatiebrief opgesteld over de visie en aanpak voor de plattelandsagenda. 
In 2023 is start gemaakt met de aanpak van het Landelijk gebied op deelgebiedsniveau. Met de overheidspartijen in deelgebied Utrechtse Waarden (Reijerscop / Woerden) is in december 2023 een intentieverklaring voor de samenwerking in dit gebied ondertekend. In het deelgebied Veenweide de Meije zijn de eerste (ambtelijk) verkennende gesprekken gestart tussen provincie, HDSR en gemeente.

4.6 Kwalitatief goede en toekomstige vestigingslocaties voor Woerdense bedrijven.

4.7 Alle inwoners hebben toegang tot passend werk of maatschappelijke activiteiten (programma 3 in de lead).

4.8 Vitale en toekomstbestendige binnenstad.

4.9 Transitie Landelijk gebied.

4.10 Vitale, leefbare en veilige wijken en dorpen waarin inwoners in elke levensfase prettig kunnen wonen en leven (programma 1 in de lead).

Warmte:

64 inwoners zijn geholpen door energiecoaches en/of de fix brigade. 50 Inwoners met een laag inkomen en een eigen huis hebben gratis spouwmuur- of vloerisolatie gekregen.

Duurzame energie: 
Er is een vergunningaanvraag binnengekomen voor een zonneveld in Barwoutswaarder. Deze wordt in maart 2024 in de raad besproken ter besluitvorming. Voor nieuwe aanvragen wordt een tijdelijk (sectoraal) toetsingskader opgesteld, dat wordt voorgelegd aan de raad in 2024.

De hoeveelheid middelgrote energieopwek, voornamelijk bestaande uit zon op grote daken en kleine windmolens op boerenerven, is in 2023 verder toegenomen.

Warmte:

In 2023 is het ecologisch onderzoek uitgevoerd op basis waarvan inwoners en ondernemers de ruimte krijgen om spouwmuren en daken te isoleren en overige werkzaamheden uit te voeren, zonder zelf per gebouw uitgebreid vooronderzoek te hoeven doen naar de gevolgen voor vleermuizen, mussen en gierzwaluwen.

Inwoners zijn geïnformeerd over hun mogelijkheden om te verduurzamen, onder andere via website, energieloket JouwHuisSlimmer  en het monumentencafé.
De uitvoering van het isolatieprogramma is voorbereid, zodat in 2024 de uitvoering kan starten op basis van de subsidie vanuit de Landelijke Aanpak Isolatie.
Er is een begin gemaakt met het werken conform het convenant duurzame nieuwbouw en het verkennen van het collectief gebruiken van bodemenergie in het ontwikkelingsgebied Poort van Woerden.

Duurzame energie: 
In het kader van het participatieproces voor windturbines in Reijerscop is gestart met het Gebiedsproces. Daarbij zijn omwonenden en andere inwoners van Woerden geïnformeerd en is om hun inbreng gevraagd. Er is een bewonersavond gehouden over ‘Overlast beperken en gezondheid’. Daarbij zijn diverse experts uitgenodigd. Ook is op de website Denkmee.woerden.nl een webpagina ingericht voor transparante communicatie met de inwoners van Woerden. Bovendien zijn er diverse gebied specifieke onderzoeken uitgevoerd.
In samenwerking met Rijkswaterstaat, buurgemeenten en provincie zijn we gestart met de verkenning van een zonnelint langs de snelweg A12.
Bij Zegveld hebben we voortgang geboekt met de voorbereidingen voor het pilotproject Veenboeren in Beweging, waarmee we de effecten van zonnevelden in veenweidegebied willen onderzoeken.
We hebben een informatiebijeenkomst gehouden voor ondernemers over netcongestie, energiehubs en zon op dak. Daarnaast is er op twee bedrijventerrein gestart met het uitvoeren van QuickScans door een externe partij. Deze geven ondernemers met grote daken inzicht in financiële en technische haalbaarheid van zonnepanelen op hun dak.

4.11 Inwoners en ondernemers staan in hun kracht en leveren een bijdrage aan de verduurzaming van woningen en gebouwen. We doen dit samen en iedereen kan meedoen. Als gemeente focussen we op het helpen van inwoners met een kleine beurs en slecht geïsoleerde huizen. De landelijke ambitie om te streven naar 50% minder CO2-uitstoot in 2030 t.o.v. 1990 is daarbij uitgangspunt.

4.12 In Woerden wekken we in 2030 118-138 GWh duurzame energie op. Grootschalig wordt 50% opgewekt met zonne-energie en 50% met windenergie (totaal 76-88 GWh). Van deze energie die opgewekt wordt, is 50% lokaal eigendom. Middelgroot (grote daken en kleine windmolens) leveren in 2030  42-50 GWh.

4.13 Er worden geen olie- en gasboringen uitgevoerd onder Molenvliet. Hiermee wordt de veiligheid van de Woerdense woningen gegarandeerd.

4.14 Schonere lucht door minder uitstoot van verontreinigende stoffen.