Paragraaf 1 Lokale heffingen

Het totale pakket van gemeentelijke belastingen en heffingen bestaat uit een tiental verschillende belastingen, heffingen en rechten die worden gelegitimeerd door een belastingverordening die door de gemeenteraad is vastgesteld.

Deze paragraaf geeft een overzicht op hoofdlijnen van  de resultaten op deze heffingen. De regelgeving is vastgelegd in de wet en in de lokale belastingverordeningen en is uitgebreid toegelicht in de programmabegroting. De cijfers van de begroting betreft de begroting na wijziging

Ten aanzien van de heffingen onderscheid de wet drie soorten:

• Belastingen: gedwongen betalingen aan de overheid waar geen rechtstreekse contraprestatie van de overheid tegenover staat. Ze kunnen aan een brede of specifieke doelgroep in rekening worden gebracht.
• Bestemmingsheffingen: deze die dienen ter bestrijding van specifieke kosten. Voorbeelden zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Deze heffingen mogen niet meer dan kostendekkend zijn.
• Rechten: een betaling waar een direct aanwijsbare contraprestatie van de overheid tegenover staat. Deze contraprestatie kan bestaan uit een product of dienst. Onderscheid kan worden gemaakt in onder meer gebruiksrechten (bijvoorbeeld haven- of marktgelden) en genotsrechten (waaronder leges). De hoogten van sommige rechten zijn landelijk bepaald. Verder geldt dat deze maximaal kostendekkend mogen zijn.

Naast het landelijk beleid is het volgende gemeentelijk beleid geformuleerd:

• De bestemmingsheffingen en rechten zijn in principe 100% kostendekkend. Dat is niet overal het geval omdat er bijvoorbeeld wettelijke voorschriften zijn (wettelijke tarieven).
• Kwijtscheldingsbeleid. Voor de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing kan kwijtschelding worden verleend aan personen (niet aan bedrijven). De gemeente Woerden hanteert voor de kwijtschelding de norm die door het Rijk gegeven wordt aan de gemeenten: 100% van de norm voor de bijstand. Bij een norm onder de 100% is er sprake van strenger beleid. Vrijwel alle inwoners die een aanslag gemeentelijke belastingen ontvangen en moeten rondkomen van een bijstandsuitkering of alleen een AOW-uitkering en geen vermogen hebben, komen op basis van deze norm voor kwijtschelding in aanmerking. De regelgeving voor de kwijtschelding is neergelegd in de Leidraad Invorderingswet 1990.

De lokale lastendruk geeft voor de belangrijkste tarieven weer wat een inwoner van de gemeente betaalt en hoe deze zich het afgelopen jaar hebben ontwikkeld (fictief huishouden). De bedragen zijn gebaseerd op een huishouden in een woning met een waarde voor het belastingjaar 2023 van € 401.000.  Dit is exclusief de teruggave afvalstoffenheffing en gerekend met de indexeringspercentages.

Ad 1 OZB
In de onderstaande tabel zijn de OZB-tarieven 2023 en 2022 opgenomen. De tarieven 2023 worden geheven als percentage van de WOZ-waarde per 1 januari 2022.

 

Opbrengst OZB:

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
0.61	Eigenaren woningen	10.035	9.966	9.766	8.943
0.62	Eigenaren niet-woningen	3.662	3.655	3.545	3.259
0.62	Gebruikers niet-woningen	2.352	2.352	2.232	2.054
	Totaal € x 1.000	€ 16.049	€ 15.973	€ 15.543	€ 14.256

De opbrengsten van de OZB zijn iets hoger dan begroot, dit wordt met name veroorzaakt door een hogere waardeontwikkeling. Bij de berekening van de tarieven is een schatting gemaakt van de waardeontwikkeling. De definitieve waardeontwikkeling is uiteindelijk hoger geworden. Daarnaast zijn er minder bezwaren toegekend dan waarmee bij de begroting rekening is gehouden.

 

Ad 2 Parkeerbelasting
In 2021 is het nieuwe parkeerbeleid vastgesteld, met gedifferentieerde tarieven per zone. Voor de meeste zones geldt een tarief van € 2,50 per uur, voor enkele zones een dagtarief van € 20. Voor parkeergarages geldt een tarief van € 1 of € 2 per uur, afhankelijk van het tijdstip.

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
	Lasten
2.2	Parkeren programma 2 incl. loonkosten	1.918	1.741	1.618	1.719
0.4	Overhead	71	83	70	73
	Extracomptabel:
	Onderhoud parkeerplaatsen op straat	44	44	44	44
	Kapitaallasten vervroegd afgeschreven deel Castellum	318	318	318	318
	Totale lasten	2.351	2.186	2.050	2.154
0.63	Baten	2.025	1.938	2.301	1.688
	Saldo	€ -326	-€ 248	€ 251	-€ 466
	Kostendekkendheidsgraad	86%	89%	112%	78%

Ad 3 Hondenbelasting
Hondenbelasting wordt geheven van de houder van een of meer honden binnen de gemeente.

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
	Lasten
0.64	Belastingen overig	30	30	29	28
5.7	Openbaar groen en (openlucht-)recreatie	26	29	29	27
0.4	Overhead	18	18	18	15
	Totale lasten	74	77	76	70
0.64	Baten	76	75	75	74
	Saldo	€ 2	-€ 2	-€ 1	€ 4
	Kostendekkendheidsgraad	103%	97%	99%	106%

Met ingang van 2024 wordt er geen hondenbelasting meer geheven.

 

Ad 4 Precariobelasting
Onder de naam precariobelasting wordt een directe belasting geheven ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven de openbare dienst bestemde gemeentegrond.
Ook terrassen vallen hieronder.

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
0.64	Opbrengst	€ 145	€ 129	€ 104	€ 99

De extra opbrengsten van de precariobelasting worden veroorzaakt door incidentele precario.

 

Ad 5 Toeristenbelasting
Onder de naam toeristenbelasting wordt een directe belasting geheven voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen een vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene met een adres in de gemeente in de basisregistratie personen zijn ingeschreven.

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
3.4	Opbrengst	€ 149	€ 146	€ 101	€ 94

Ad 1 Afvalstoffenheffing
Voor de bestrijding van de kosten die samenhangen met het inzamelen en verwerken van afval is de gemeente bevoegd om de gemaakte kosten te verhalen. Voor het huishoudelijk afval (afval dat ontstaat vanuit particuliere huishoudens) wordt afvalstoffenheffing geheven.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van baten en lasten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.
Het uitgangspunt bij het vaststellen van de tarieven is dat het tarief voor eenpersoonshuishoudens circa 80% bedraagt van het tarief voor meerpersoonshuishoudens. Dit percentage kan enigszins afwijken. De reinigingsrechten zijn van toepassing op bedrijven die in de binnenstad zijn gevestigd en hun afval aanbieden aan de gemeente via vuilcontainers. Deze tarieven zijn exclusief BTW. Wanneer de baten hoger zijn dan de lasten, wordt het meerdere in de voorziening afvalstoffenheffing gestort.

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening afvalstoffenheffing:
(stand per 1-1-2023  € 520K en eind van 2023 611K )

Bedragen x € 1.000

2023	storting	€  91
2022	storting	€ 270

 

Teruggaaf van afvalstoffenheffing
Indien de belastingplichtige de mini-container voor restafval minder dan 17 keer aan de inzameldienst heeft aangeboden of de verzamelcontainer minder dan 81 keer heeft geopend, bestaat aanspraak op gedeeltelijke teruggaaf van de afvalstoffenheffing. De bedragen met betrekking tot de teruggaaf afvalstoffenheffing staan vermeld in de Verordening Afvalstoffenheffing.

 

Ad 2: Rioolheffing
Uit de rioolheffing bekostigt de gemeente de uitvoering van de drie gemeentelijke watertaken. Dit zijn het inzamelen en transporteren van afvalwater, het bergen en afvoeren van hemelwater en het zorgdragen voor het grondwater. Onderdeel van hemelwater en grondwater zijn ook maatregelen voor de uitvoering van de thema’s wateroverlast en droogte van actieplan Klimaatbestendig 2050. Meer informatie vindt u in het Gemeentelijk Waterbeleidsplan 2023-2027. 

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
	Lasten
7.2	Riolering	5.145	5.006	4.805	4.775
2.1	Verkeer en vervoer	204	241	259	203
2.4	Economische havens en waterwegen	340	550	666	269
0.4	Overhead	318	319	319	326
	Kwijtscheldingen	202	143	143	174
	btw-lasten te verhalen op btw-compensatiefonds	884	933	799	694
	Storting +/onttrekking - in de voorziening rioolheffing	-345	-453	-292	-345
	Totale lasten	6.748	6.739	6.699	6.096
7.2	Doorberkende kosten huisaansluitingen	31	32	32	32
7.2	Rioolretributies	6.717	6.707	6.667	6.064
7.2	Baten	6.748	6.739	6.699	6.096
	Saldo (=mutatie reserve;- min = onttrekking)	€ 0	€ 0	€ 0	€ 0
	Kostendekkendheidsgraad	100%	100%	100%	100%

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening riolering:
(stand per 1-1-2023  € 2.580K en eind 2023 € 2.235K).

Bedragen x € 1.000

2023	onttrekking	€  345
2022	onttrekking	€  345

 

In de onderstaande tabellen is voor de verschillende rechten opgenomen wat de begrote baten en lasten zijn en wat de kostendekkendheid is. 

Ad 1 Leges burgerzaken
Onder de naam ‘leges’ wordt een aantal verschillende rechten geheven ‘ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten’. Sommige leges zijn niet voor 100% kostendekkend omdat er voorgeschreven wettelijke tarieven zijn. Voorbeelden hiervan zijn uittreksels burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen.

 

Ad 2 Begrafenisrechten
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor daarmee verband houdende diensten die de gemeente verleent .

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
	Lasten
7.5	Begraafplaatsen en crematoria	697	752	654	641
0.4	Overhead	154	154	138	153
	Totale lasten	851	906	792	794
7.5	Baten	879	769	769	761
	Saldo	€ 28	-€ 137	-€ 23	-€ 33
	Kostendekkendheidsgraad	103%	85%	97%	96%

 

Ad 3 Marktgelden
Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van een standplaats (warenmarkt, streekmarkt en koeiemart).

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
	Lasten
3.3	Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	132	147	135	129
3.4	Economische promotie	202	199	194	205
0.4	Overhead	58	58	53	58
	Totale lasten	392	404	382	392
	Baten
3.3	Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	73	82	82	69
3.4	Economische promotie	58	94	94	62
	Totale baten	131	176	176	131
	Saldo	-€ 261	-€ 228	-€ 206	-€ 261
	Kostendekkendheidsgraad	33%	44%	46%	33%

 

Ad 4 Havengelden
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het innemen van een ligplaats met een vaartuig in (een deel van) het openbaar vaarwater van de gemeente Woerden.

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
	Lasten
2.4	Economische havens en waterwegen	44	36	33	38
0.4	Overhead	12	12	10	12
	Totale lasten	56	48	43	50
2.4	Baten	64	63	63	60
	Saldo	€ 8	€ 15	€ 20	€ 10
	Kostendekkendheidsgraad	114%	131%	147%	120%

Ad 5 Omgevingsvergunningen
De kostendekkendheid van omgevingsvergunningen is afhankelijk van de baten. Als er veel leges gerealiseerd worden door grote projecten kan de balans verschuiven, de verhouding tussen kosten en baten kan differentiëren op projectniveau en kan dus in de kosten-batenverhouding anders zijn dan bij kleinere vergunningsaanvragen. 

Bedragen x € 1.000
Taak- veld		Rekening 2023	Begroting incl.wijz. 2023	Begroting 2023	Rekening 2022
	Lasten
1.2	Openbare orde en veiligheid	19	19	19	18
8.3	Wonen en bouwen (loonkosten)	1.203	1.203	1.187	934
8.3	Wonen en bouwen (overige kosten)	690	468	313	319
	Totale lasten	1.912	1.690	1.519	1.271
	Baten
1.2	Openbare orde en veiligheid	8	1	1	54
8.3	Wonen en bouwen	1.603	1.359	1.359	1.010
	Totale baten	1.611	1.360	1.360	1.064
	Saldo	-€ 301	-€ 330	-€ 159	-€ 207
	Kostendekkendheidsgraad	84%	80%	90%	84%