Programma 5. Onderwijs en sport

Portefeuillehouder Thema
George Becht Onderwijs (incl. Huisvesting, leerplicht, leerlingenvervoer en passend onderwijs)
Arjan Noorthoek Sport

Omschrijving

Terug naar navigatie - Omschrijving

Dit programma bevat de thema’s onderwijs en sport. Als gemeente hebben wij binnen het beleidsveld onderwijs een brede verantwoordelijkheid. Die verantwoordelijkheid ligt onder andere op het gebied van openbaar onderwijs, voorschoolse educatie, volwasseneneducatie en het voorkomen en bestrijden van schooluitval. Daarbij delen we met schoolbesturen de verantwoordelijkheid voor het realiseren en in stand houden van goede onderwijshuisvesting.

Bewegen en sporten draagt bij aan fitte en gezonde inwoners en brengt mensen dichter bij elkaar. Daarom vinden we het belangrijk dat alle inwoners kunnen spelen, sporten en bewegen. We zorgen voor voldoende, goede en toegankelijke sportvoorzieningen, we ondersteunen sportverenigingen om naast hun sportfunctie nog meer van maatschappelijke waarde te zijn en we stimuleren onze inwoners om meer te sporten en te bewegen.

Dit programma bevat de volgende taakvelden:

Taakveld Omschrijving
4.1 Openbaar basisonderwijs taken met betrekking tot het openbaar basisonderwijs: - bestuurskosten voor gemeenten die zelf bestuur zijn; - primair openbaar basisonderwijs, bewegingsonderwijs (inclusief schoolzwemmen); - de huur van bijvoorbeeld een gymnastieklokaal; - passend onderwijs.
4.2 Onderwijshuisvesting taken op het gebied van onderwijshuisvesting voor openbaar en bijzonder onderwijs.
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken lokaal onderwijsbeleid, leerlingenvoorzieningen en onderwijsondersteuning: - ondersteuning leerkrachten en directie; - uitgaven bijzonder onderwijs (inclusief bewegingsonderwijs en schoolzwemmen voor leerlingen bijzonder onderwijs, maar exclusief huisvesting); - achterstandenbeleid; - coördinatie samen naar school, passend onderwijs; - volwasseneneducatie; - leerlingzorg en leerlingbegeleiding; - leerlingenvervoer (inclusief leerlingenvervoer voor leerlingen openbaar onderwijs); - stimuleren schooldeelname: leerplicht en voorkomen voortijdig schoolverlaten.
5.1 Sportbeleid en -activering niet-fysieke maatregelen ter stimulering van professionele en amateursport
5.2 Sportaccommodaties alle accommodaties voor sportbeoefening

Opgave: Sport en Onderwijs

Terug naar navigatie - Inleiding

Sport

We zorgen voor voldoende, goede en toegankelijke sportvoorzieningen, we ondersteunen sportverenigingen om naast hun sportfunctie nog meer van maatschappelijke waarde te zijn en we stimuleren onze inwoners om meer te sporten en te bewegen.

Onderwijs

Voor- en vroegschoolse educatie om taalachterstanden aan te pakken past bij de aandacht voor preventie en we stimuleren de ontwikkeling van peuters op een voorschoolse voorziening.
Bij de huisvesting van scholen is een stabiele, meerjarige financiering van belang. De huisvesting van de scholen voor (speciaal) basisonderwijs en voortgezet onderwijs draagt bij aan de ontwikkeling van de talenten van de kinderen.

Wat heeft Woerden met deze opgave bereikt?

Terug naar navigatie - Wat heeft Woerden met deze opgave bereikt?

Het jaar 2020 stond voor het programma onderwijs en sport vooral in het teken van de coronacrisis, de uitvoering van de strategische heroriëntatie en het uitvoeren van onze going concern.

Onderwijs
Taal voor de jongste kinderen
Door voor- en vroegschoolse educatie (vve) worden (dreigende) taalachterstanden bij jongste kinderen aangepakt. Landelijk is het aantal uren voorschoolse educatie op een kinderopvang opgehoogd van 10 naar 16 uur per week. Vanwege de coronacrisis en de enorme druk die de noodopvang op de kinderopvang heeft gelegd, is besloten dat we deze ophoging in de gemeente Woerden op 1 januari 2021 laten ingaan. De voorbereidingen hiervoor zijn reeds getroffen. In totaal hebben we ongeveer 65 aanvragen gekregen. Het streven is om door de gesubsidieerde voorschoolse educatieplek en de peuteropvangtoeslag in totaal 70 kinderen te indiceren.

Het overdrachtsformulier kinderopvang naar basisschool (verstrekken doorgaande leerlijn) zou in 2020 geëvalueerd worden. Door het thuisonderwijs en het deels sluiten van de scholen i.v.m. corona is dit formulier nog te weinig gebruikt om een goede evaluatie te houden. In 2021 gaat dit alsnog plaatsvinden.

Schoolgebouwen bij de tijd
Op het vlak van goede huisvesting voor het onderwijs in Woerden, is in 2020 veel gebeurd:

  • Voorjaar 2020 is budget beschikbaar gesteld voor het herstel van het dak van de Margrietschool en voor de tijdelijke huisvesting die tijdens het herstel nodig is.
  • Medio 2020 is een taakstellend budget beschikbaar gesteld voor de nieuwbouw van de Wilhelminaschool.
  • Begin oktober 2020 is de uitbreiding van de gymzaal Essenlaan in gebruik genomen.
  • Medio december 2020 is budget beschikbaar gesteld voor het zgn. plusscenario nieuwbouw Wilhelminaschool m.b.t. duurzaamheid en 'In Woerden doet iedereen mee' (inclusie).
  • Medio december 2020 is het herstel van het dak van de Margrietschool afgerond, waardoor de tijdelijke huisvesting op het schoolplein verwijderd kan worden.

Sport
Net als vele andere sectoren werd de sport hard geraakt door de gevolgen van de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dit heeft grote organisatorische en financiële impact op sportverenigingen. Daarnaast moet er vanwege de coronamaatregelen regelmatig meegekeken worden met onderwijs- en sportinstellingen naar de ventilatie-eisen van de gebouwen.

Naast de impact op onze partners heeft de coronacrisis ook impact op de geplande inspanningen in 2020. Een aantal projecten heeft in 2020 vertraging opgelopen doordat er in het Sociaal Domein andere en nieuwe prioriteiten gesteld moesten worden. De herijking van de sporttarieven voor de buitensport is als gevolg hiervan on hold gezet. Ook activiteiten om gezonde kantines te bevorderen, zijn niet doorgegaan.

Wat heeft Woerden gedaan?

Terug naar navigatie - Wat heeft Woerden gedaan?

In 2020 is veel werk verricht met betrekking tot het bewaken van de kwaliteit van het openbaar basisonderwijs, het voorzien in goede huisvesting van scholen en het bevorderen en in stand houden van sportvoorzieningen. We benoemen een aantal belangrijke inspanningen:

Onderwijs
Noodopvang
De scholen en kinderopvangorganisaties spelen een belangrijke rol in de coronacrisis. Zij hebben noodopvang geboden in 2020 in zowel de eerste als de tweede lockdown. Tijdens de eerste lockdown was de gemeente verantwoordelijk voor 24-uurs noodopvang.

Schoolgebouwen bij de tijd
In 2020 is veel tijd geïnvesteerd in vier niet-geplande projecten:

  • Het herstel van het dak van de Margrietschool.
  • Financiële afwikkeling constructiefouten Minkema College (locatie Steinhagenseweg),
  • Instandhouding van de dependance Scholencluster Harmelen.
  • Strategische heroriëntatie.

Daarnaast was veel meer tijd nodig dan voorzien voor de projecten:

  • Nieuwbouw R. de Jagerschool.
  • Nieuwbouw Wilhelminaschool (voornamelijk de tijdelijke huisvesting die tijdens de nieuwbouwperiode nodig is).

In verband met de extra investeringen in tijd was het onvermijdelijk dat de doorlooptijd van andere projecten moest worden bijgesteld. De invloed van de coronacrisis op deze doorlooptijd was overigens gering. Tijdelijke externe hulp is ingehuurd om de opgelopen achterstanden (deels) weg te werken. Een aantal projecten wordt in 2021 opnieuw ingepland, waaronder de projecten rond de vernieuwing van de gymzaal Coba Ritsemastraat (Kalsbeek College).

Kinderopvang
De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op de kwaliteit en voor handhavingstaken bij kinderopvang en peuterspeelzalen. De uitvoering van het toezicht is bij de GGD belegd. Hiermee kan streng gehandhaafd worden op de onderdelen waarbij de veiligheid van een kind in het geding is. In 2021 wordt het jaarverslag 2020 van de GGD ontvangen, de raad wordt op de gebruikelijke wijze geïnformeerd over de inhoud.

Sport
Beweegteam en lokaal sportakkoord
Het beweegteam was voor de sportverenigingen het eerste aanspreekpunt voor alle coronagerelateerde vragen. Daarnaast nam het beweegteam allerlei beweeginitiatieven, bijvoorbeeld bewegen vanaf het balkon en met video’s op YouTube om thuis te bewegen. Het beweegteam heeft ook een ondersteunende rol bij het lokaal sportakkoord. In 2020 is het lokaal sportakkoord opgesteld in overleg met de partijen uit het veld. Op 8 december 2020 is het lokaal sportakkoord ondertekend door alle betrokken partijen. Er zijn afspraken gemaakt over het versterken van sport en het optimaal benutten van de maatschappelijke kracht in 2021 en 2022.

Samen met het beweegteam en de relevante maatschappelijke partners zijn in 2019 de eerste stappen gezet naar een geïnnoveerd programma voor het beweegteam. In 2020 is de losmaking van Hart voor Woerden (voormalig Welzijn Woerden) afgerond. Hierdoor is het beweegteam een zelfstandige stichting met lokale bestuursleden met een scherpe focus op de maatschappelijke resultaten geworden. Het beweegteam heeft de bekende activiteiten, zoals verenigingsondersteuning, werkzaamheden op het gebied van bewegen en gezonde leefstijl, voortgezet. Een groot succes is ‘Sjors’: een digitaal netwerk om kinderen en jongeren aan beweeg- en vrijetijdsaanbod te koppelen.

Sportoverleg
Het Sportoverleg heeft in samenwerking met de gemeente een digitaal sportcafé georganiseerd over sporten in coronatijd. Het geplande sportcafé over duurzaamheid is i.v.m. corona doorgeschoven naar 2021.

Overige ontwikkelingen / Corona

Terug naar navigatie - Overige ontwikkelingen / Corona

De coronacrisis heeft een grote impact gehad op het onderwijs, kinderopvang en de sportverenigingen. Scholen en opvang waren tijdens de eerste en tweede lockdown slechts open voor kinderen waarvan de ouders een cruciaal beroep hebben en voor kinderen van wie de thuissituatie dusdanig zorgelijk was, dat zij op school of de kinderopvang zijn opgevangen. Reguliere werkzaamheden zijn tijdelijk stil komen te liggen om de coördinatie voor de noodopvang vanuit de gemeente te organiseren. Sportverenigingen hebben het moeilijk door o.a. het wegvallen van kantine- en sponsorinkomsten. De huur van (binnen)sportaccommodaties is kwijtgescholden. De zwembaden zijn in financieel zwaar weer terechtgekomen. Om de exploitatie van de zwembaden veilig te stellen heeft de gemeente besloten WoerdenSport in 2020 incidenteel te compenseren. De door corona teruggelopen inkomsten zullen nog lang nawerken in de exploitatie van de zwembaden. Hierover blijven we in gesprek met WoerdenSport. Daarnaast moet er vanwege de coronamaatregelen regelmatig meegekeken worden met onderwijs- en sportinstellingen naar de ventilatie-eisen van de gebouwen.

Enkele beleidsinspanningen uit 2020, zoals de ophoging van uren voor- en vroegschoolse educatie (VVE), het stimuleren van zelfstandig reizen van leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs en vernieuwing van onderwijsgebouwen, de herijking van de sporttarieven voor de buitensport en activiteiten om gezonde kantines te bevorderen, zijn doorgeschoven naar 2021.

Strategische heroriëntatie
Naast de coronacrisis voerde de organisatie ook een strategische heroriëntatie uit. Daartoe waren ingesteld: een werkgroep rond het thema Sportaccommodaties en een taskforce rond het thema Onderwijshuisvesting. Bij aanvang van de strategische heroriëntatie was een uitgebreid participatieproces met onze maatschappelijke partners voorzien. Helaas moest dit door de coronacrisis anders vormgegeven worden.

Werkgroep Sportaccommodaties
De uitkomst van dit traject is een verhoging van de tarieven van de binnensport per 1 januari 2022, het afstoten van gymzaal Noord in Harmelen per schooljaar 2022/2023 en nu geen sluiting van zwembad H2O in Harmelen, maar onderzoek doen naar de vorming van een sportbedrijf waarmee vanaf 2025 een taakstellende besparing gerealiseerd zou kunnen worden.

Taskforce Onderwijshuisvesting
In verband met de financiële complexiteit van de materie en de overeengekomen samenwerking met de schoolbesturen is het eindrapport van de taskforce niet meegenomen in de eindrapportage aan de raad. In 2021 wordt in de 'geest' van de strategische heroriëntatie en in samenspraak met de schoolbesturen een vervolgopdracht geformuleerd, die moet leiden tot een vervroegde herijking van het Integraal Huisvestingplan voor het onderwijs uit 2018 en/of van de Vaststellingsovereenkomst Onderwijshuisvesting van 1 januari 2019.

 

Financiële analyse

Terug naar navigatie - Financiële analyse
Exploitatie Begroting na wijzigingen 2020 Werkelijk 2020 Verschil
Lasten
4.1 Openbaar basisonderwijs 387.571 393.495 -5.924
4.2 Onderwijshuisvesting 3.968.598 4.010.770 -42.172
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken 3.377.255 3.021.673 355.582
5.1 Sportbeleid en activering 601.463 584.545 16.918
5.2 Sportaccommodaties 4.598.571 5.395.200 -796.629
Totaal Lasten 12.933.458 13.405.682 -472.224
Baten
4.2 Onderwijshuisvesting -31.150 -48.814 17.664
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken -342.595 -503.205 160.610
5.2 Sportaccommodaties -1.654.463 -2.714.169 1.059.706
Totaal Baten -2.028.208 -3.266.189 1.237.981
Stortingen
0.10 Mutaties reserves 0 -76.529 76.529
Onttrekkingen
0.10 Mutaties reserves -72.000 -68.720 -3.280

Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht:

Taakveld Analyse lasten voordeel/nadeel
4.3 Het restant aan financiële middelen voor de tijdelijke huisvesting van de Margrietschool. Hiervan is voorgesteld € 365.945 over te hevelen naar 2021. 405.682 voordeel
4.3 De kosten voor graffitibestrijding en vandalisme van lager uit dan begroot. 32.579 voordeel
4.3 Meer lasten voor het Onderwijsachterstandenbeleid dan geraamd. Dit hangt (deels) samen met ook meer baten voor het Onderwijsachterstandenbeleid dan geraamd. -162.211 nadeel
4.3 De lasten voor de Stichting Gebouwen Beheer Woerden vallen lager uit. ‘’omdat de liquidatie in 2020 niet heeft plaatsgevonden en de kosten nog niet zijn gemaakt’’. Hiervoor is een budgetoverheveling opgenomen. De liquidatie die in 2020 was voorzien, vindt plaats in 2021 38.745 voordeel
5.2 Hogere btw-lasten sport. Dit hangt samen met hogere baten, waardoor het effect per saldo niet negatief is. -747.516 nadeel
Diverse 39.503- nadeel
Totaal mutaties lasten -472.224
Taakveld Analyse baten voordeel/nadeel
4.3 Meer baten voor het Onderwijsachterstandenbeleid dan geraamd. Dit hangt (deels) samen met ook meer lasten voor het Onderwijsachterstandenbeleid dan geraamd. 87.798 voordeel
4.3 De inkomsten van de Stichting Gebouwen Beheer Woerden vallen hoger uit door een hogere doorbelasting van ambtelijke kosten en onderhoudskosten. Er is een budgetoverheveling opgenomen voor de SGBW. 41.904 voordeel
4.3 Er is een hogere rijksbijdrage voor volwasseneducatie 54.343 voordeel
5.2 Dit zijn baten van het Rijk om btw-lasten sport te dekken. Zie ook de hogere lasten. Van het totale bedrag van € 948.423 heeft € 208.034 betrekking op voorgaande jaren. 948.423 voordeel
5.2 Kwijtschelding huren van sportaccommodaties 142.000 voordeel
Diverse 36.487- nadeel
Totaal mutaties baten 1.237.981 voordeel
Totaal mutaties lasten en baten 765.756 voordeel
Taakveld Mutaties reserves voordeel/nadeel
0.10 Correctie op reserve onderwijsachterstandenbeleid 76.529 voordeel
0.10 Overige verschillen -3.280 nadeel
Totaal mutaties reserves 73.249 voordeel
Budgetoverhevelingen
4.2 Taxatie onderwijs voor verzekering 18.000
4.3 Tijdelijke huisvesting Margrietschool 365.945
4.3 SGBW 80.650
5.1 Verhoging rijksbijdrage combinatiefuncties 5.383
Totaal voorgestelde budgetoverhevelingen 469.978

Niet-sporters

Terug naar navigatie - Niet-sporters
Bron: Div.
Periode Woerden Nederland
2018 43,3 % niet-wekelijkse sporters tov bevolking > 18jr 48,7 % niet-wekelijkse sporters tov bevolking > 18jr

Absoluut verzuim

Terug naar navigatie - Absoluut verzuim
Bron: DUO/Ingrado
Periode Woerden Nederland
2017 1,25 % leerplichtigen niet bij een school ingeschreven 1,82 % leerplichtigen niet bij een school ingeschreven

Relatief verzuim

Terug naar navigatie - Relatief verzuim
Bron: DUO/Ingrado
Periode Woerden Nederland
2018 14 Aantal per 1000 leerlingen dat veelvuldig verzuimt 23 Aantal per 1000 leerlingen dat veelvuldig verzuimt
2019 16 Aantal per 1000 leerlingen dat veelvuldig verzuimt 26 Aantal per 1000 leerlingen dat veelvuldig verzuimt