Programma 3. Sociaal domein

Het jaar 2020 stond voor het Sociaal Domein vooral in het teken van de coronacrisis, de uitvoering van de strategische heroriëntatie en de verdere implementatie van de Maatschappelijke Agenda (MAG). Veel projecten en werkzaamheden gingen ondanks de coronacrisis en naast de uitvoering van de strategische heroriëntatie door en daar zijn wij trots op.

Hieronder volgt per thema uit de MAG een weergave van de belangrijkste inspanningen.

Jeugd en Wmo

Versterking voorliggend veld
In 2020 is de nieuwe subsidieregeling ‘algemene voorzieningen Sociaal Domein Woerden’ vastgesteld met de subsidiekaders voor 2021 en verder. Dit als onderdeel van het project ‘versterking voorveld’ uit de MAG. Om de inhoud met elkaar af te stemmen zijn ruim dertig maatschappelijke partners meerdere malen digitaal en fysiek onder leiding van de gemeente bij elkaar geweest.

Sociaal werken in de wijk
Het dorpshuis Harmelen en De Plint in het Schilderskwartier waren in 2019 de eerste twee ‘huizen van …’ in de gemeente Woerden. Deze zijn in 2020 verder doorgegroeid. Door corona gaat de ontwikkeling in De Plint trager dan gewenst, er is bijvoorbeeld nog geen exploitatiestichting van inwoners. Wijkcentrum Molenvliet wordt geëxploiteerd door Sinar Maluku, zij werken ook volgens de werkwijze van ‘de huizen van …’ De locatie van de centrale Bibliotheek in het centrum, met partners zoals Abrona, Hart voor Woerden en de Buurtverbinders, heeft in opdracht van de gemeente enkele ontwikkelscenario’s gemaakt. Het eerste kwartaal van 2021 is nodig om dit af te maken. Net na de zomer 2020 is op die locatie een 'Huiskamer' gestart waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten kunnen doen. De buurtverbinders zijn voor de zomer in 2019 gestart en hebben ook in 2020 veel inwoners ondersteund met activiteiten, buurt- en dorpshuizen geholpen en lokale netwerk verdicht. Het centrum was daarvoor een nieuw gebied. Stichting Buurtwerk heeft ook voor de komende jaren de opdracht gekregen om het sociaal werken in de wijk door te ontwikkelen en daarnaast het jongerenwerk uit te voeren.

Inkoop maatwerkvoorzieningen
Inkoop is uitgesteld tot 2022. De overbruggingsperiode is benut voor activiteiten gericht op het intensiveren van de transformatie door samenwerking, innovatie, afschaling en normalisering te bevorderen. Er zijn meerdere marktconsultaties georganiseerd en de eerste regionale dialoogtafel met zorgaanbieders heeft plaatsgevonden, met als thema samenwerking voorveld. In 2021 wordt dit thema verder uitgewerkt in een lokale dialoogtafel en daarnaast worden regionale dialoogtafels met andere thema's georganiseerd. Voor de duur van de verlenging worden de huidige contractafspraken gecontinueerd.

Mantelzorgondersteuning
Er was ook aandacht voor de ondersteuning van mantelzorgers. Inwoners blijven steeds langer thuis wonen. Mantelzorgers spelen hierbij een belangrijke rol en zij kunnen deze rol alleen vervullen als zij daarnaast in staat worden gesteld om af en toe op adem te komen, nieuwe energie op te doen, en ruimte ervaren om hun sociale contacten te onderhouden. De voorzieningen die dit kortdurend verblijf bieden aan volwassen inwoners bevinden zich bijna allemaal buiten de gemeentegrenzen van de gemeente Woerden. Omdat wij het belangrijk vinden dat er lokaal een laagdrempelige voorziening beschikbaar is voor logeeropvang/kortdurend verblijf voor inwoners, is in 2020 besloten een bedrag te investeren om bij te dragen aan het realiseren van een Logeerhuis in Woerden. Het logeerhuis opent in het eerste halfjaar van 2021 zijn deuren.

Samenwerking huisartsen, Yeph en regionaal transformatieprogramma Jeugd
Eind 2020 is een projectleider aangesteld om de samenwerking met de huisartsen te verstevigen door o.a. de evaluatie van de inzet van de POH-jeugd en het leren van de data rondom verwijzingen. Per april 2020 is Yeph gestart in zestien gemeenten in onze provincie, waaronder de gemeenten in Utrecht-West. Yeph is de aanbieder voor jeugdzorg met verblijf in een residentiële instelling. Vanuit het regionale transformatieprogramma Jeugd is in Woerden in de zomer de pilot Jeugdbescherming ingezet, om gezinnen meer preventief en lokaal te begeleiden bij veiligheidsrisico’s.

Wonen met zorg

Maatschappelijke opvang en beschermd wonen
In Utrecht-West is een afsprakenkader maatschappelijke opvang en beschermd wonen 2020-2022 gemaakt met uitgangspunten voor de decentralisatie van het beschermd wonen. Hiervoor is een regionale projectleider aangesteld. Een aantal ontwikkelpunten is verder uitgewerkt in pilots die komend jaar gaan lopen. Ook is er een evaluatie geweest van de werkwijze rondom uitstroom van inwoners uit woonvoorzieningen naar een eigen huis. Dit heeft erin geresulteerd dat deze werkwijze is aangepast, waardoor inwoners sneller een woning toegewezen krijgen.

Werk en Inkomen

Armoede en Schulden
Inwoners die als gevolg van de coronamaatregelen te maken kregen met inkomensterugval zijn op diverse manieren geïnformeerd en ondersteund. Inkomensregelingen en informatie vanuit bijvoorbeeld het Nibud is ontsloten via een speciale pagina op de website van de gemeente en via de Woerdense Courant. Hierbij wordt het lokale aanbod onder de aandacht gebracht, zoals de formulierenbrigade, Thuisadministratie ondersteuning, gemeentelijke schuldhulpverlening, de geldplannen die inwoners kunnen invullen, maar ook de landelijke sites die hierin iets kunnen betekenen, zoals de site van het Nibud. Zo hebben inwoners alle informatie overzichtelijk bij elkaar, en kunnen zij zelf de best passende ondersteuning uit het aanbod kiezen. Daarnaast wordt via de website van Ferm Werk informatie verstrekt over alle inkomensondersteunende voorzieningen, ook voor de lokale ondernemers. Ferm Werk ondersteunt ondernemers die recht hebben op de Tozo-regeling met inkomen en als het nodig is ook met bedrijfskapitaal. In totaal hebben in 2020 711 ondernemers gebruikgemaakt van de ondersteuning in het levensonderhoud in de vorm van een inkomensregeling en/of in de verstrekking van bedrijfskapitaal.

Met de aanpak Vroegsignalering hebben we inwoners die mogelijk schuldenproblematiek ontwikkelen in een vroeg stadium in beeld. Door vroegtijdig een ondersteuningsaanbod te doen, kunnen we voorkomen dat mensen in een uitzichtloze schuldensituatie belanden. Vroegsignalering zou in het voorjaar 2020 van start gaan. Door alle coronamaatregelen is het opstarten vertraagd en is uiteindelijk op 1 oktober het convenant met alle partners ondertekend. De eerste ervaringen leren dat inwoners overwegend positief reageren op deze aanpak. Hiervoor is ook een monitoringsysteem ingericht, zodat we goed in beeld hebben wat er aan ondersteuning op deze inwoners wordt ingezet. Naast het project Vroegsignalering (dat we zelf hebben ingericht), zijn we ook gestart met het inrichten van de wettelijke taak binnen de Wet Gemeentelijke schuldhulpverlening. Vanaf 1 januari 2021 is de gemeente verplicht om alle inwoners die achterstallige betalingen hebben bij energiemaatschappijen, waterleveranciers, zorgverzekeraars en woningcorporaties een ondersteuningsaanbod te doen.

Ferm Wijzer
In 2020 zijn we gestart met het project Ferm Wijzer: een effectievere werkwijze waarbij de Wmo- en Participatiewet samenwerken, waardoor inwoners sneller stappen zetten naar een hogere mate van participatie (sociaal, maatschappelijk of economisch). De driegesprekken die in dit project zouden plaatsvinden, werden helaas door de coronamaatregelen onmogelijk gemaakt. Toch zijn er ongeveer dertig inwoners ingestroomd in het traject, via een gezamenlijke intake. Bij de strategische heroriëntatie is besloten is dat Ferm Wijzer in een light variant wordt doorgezet. De regie van de kwetsbaarste groepen die met name activering behoeven, wordt verlegd van Ferm Werk naar Woerden Wijzer.

Jongeren in Participatie
In 2019 zijn de gemeenten Woerden, Montfoort en Oudewater begonnen met een tweejarige pilot ‘Jongeren in Participatie’ (hierna te noemen JiP) voor het voorkomen en verminderen van schooluitval, jeugdwerkloosheid en inactiviteit. Gezien de succesvolle resultaten van dit project (zie evaluatie JiP 20.005146) en de aanbeveling hierin heeft het college besloten het project structureel vorm te geven. In de afgelopen twee jaar zijn in totaal 77 jongeren in dit project ondersteund voor de gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort. Van deze jongeren zijn er inmiddels 26 uitgestroomd, 8 jongeren zijn verhuisd en 43 jongeren worden nog ondersteund. Dat betekent in sommige situaties dat zij voor nu op de best passende plek zijn geplaatst en dat nog ontwikkeling mogelijk is. Dit wordt gemonitord, zodat wanneer het kan een volgende stap wordt gezet. Dit kan zijn: werk, dagbesteding of een Beroeps Begeleidende Leerwegschool (ook wel BBL-school genoemd). Voor de gemeente Woerden zijn dit 52 jongeren, waarvan 31 nog in traject zijn en 21 zijn uitgestroomd naar een passende plek. Dit betekent dat ondanks de huidige situatie rondom Covid er successen voor deze doelgroep zijn behaald.

Statushouders

Inburgering
Op 1 januari 2022 treedt de nieuwe Wet inburgering in werking. Hiermee krijgen gemeenten een regierol in onder andere het aanbieden van een kwalitatief hoogwaardig inburgeringsaanbod. Het doel is dat inburgeraars die zich in Woerden vestigen, beter inburgeren en kunnen deelnemen aan de Nederlandse samenleving. De voorbereidingen op deze wet zijn in 2020 gestart. Hierin wordt samen opgetrokken met de gemeente Oudewater. Op regionaal niveau wordt met de andere U16-gemeenten het taalonderwijs vormgegeven. Tevens wordt samengewerkt met de bestaande uitvoeringspartijen zoals het Vluchtelingensteunpunt Groene Hart en Ferm Werk. In 2020 zijn vruchtbare gesprekken gevoerd wat heeft geresulteerd in een gedeelde ambitie en uitgangspunten. Op basis daarvan wordt het inburgeringsstelsel verder vormgegeven.

3.1 Inwoners ontvangen ondersteuning snel, laagdrempelig en op het juiste moment waarmee wordt voorkomen dat een kleine vraag een groot probleem wordt.

3.2 Inwoners stellen hun hulp- en ondersteuningsvragen dichtbij in eigen wijk of dorp en hebben één aanspreekpunt als ondersteuning nodig is.

3.3. Gesubsidieerde organisaties werken vraaggericht en ondersteunen onze inwoners zo veel mogelijk in hun eigen leefomgeving zonder de regie over te nemen. Gesubsidieerde organisaties en maatwerkorganisaties benutten elkaar (gesubsidieerde organisaties onderling of gesubsidieerde organisatie en maatwerkorganisatie). Zij leveren een bijdrage aan de realisatie van onze maatschappelijke opgaven en durven los te laten als inzet van een andere organisatie beter past.

3.4 De maatschappelijke en economische participatie van inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt is toegenomen. (Toelichting: mensen worden actiever in hun participatie door bijvoorbeeld het doorlopen van een behandeling om arbeidsmogelijkheden te vergroten, vrijwilligerswerk, dagbesteding of scholing. Bij multi-problematiek worden trajecten geïntegreerd ingezet zodat de inwoner 1 plan, 1 aanpak heeft. )

3.5 Schooluitval, jeugdwerkeloosheid en langdurige inactiviteit wordt voorkomen.

3.6 Inwoners met financiële problematiek kunnen meer maatschappelijk en economisch participeren in de maatschappij.

3.7 Inwoners hebben een breed en sterk netwerk in hun eigen wijk of dorp.

3.8 Alle inwoners kunnen actief zijn in hun eigen wijk of dorp door deel te nemen aan activiteiten, deze mede te organiseren of vrijwilligerswerk te doen.

3.9 In de wijk of het dorp weten alle partijen elkaar te vinden. Ze werken samen en maken gebruik van elkaars netwerk en mogelijkheden. Ze sluiten hun aanbod aan op de behoefte die leeft in de wijk of het dorp.

3.10 Personen die dakloos en/of kwetsbaar zijn als gevolg van psychische problematiek en/of een licht verstandelijke beperking, hebben een eigen woonplek, of een passend alternatief.

3.11 De ondersteuning en behandeling voor inwoners met psychische problematiek is laagdrempelig en dichtbij.

3.12 De statushouder heeft vanaf de eerste dag dat hij in de gemeente komt wonen een plan gericht op werk, onderwijs of zelfredzaamheid.

3.13 De huidige groep inburgeraars, de zogenaamde ondertussengroep, krijgt dezelfde kansen op gebied van werk, onderwijs en zelfredzaamheid als de groep die onder het regime van de nieuwe inburgeringswet gaan vallen.

3.14 Er is zelfstandige woonruimte beschikbaar voor statushouders.

3.15 Taal- en cultuurverschillen mogen niet belemmerend zijn voor goede zorg.