Paragraaf 1 Lokale heffingen

1. Wat is het doel van deze paragraaf?

Terug naar navigatie - 1. Wat is het doel van deze paragraaf?

Het totale pakket van gemeentelijke belastingen en heffingen bestaat uit een tiental verschillende belastingen, heffingen en rechten die worden gelegitimeerd door een belastingverordening die door de gemeenteraad is vastgesteld.

Deze paragraaf geeft een overzicht op hoofdlijnen van deze heffingen die bij de diverse programma’s in de programmabegroting zijn geraamd. In het kort geven we aan welk beleid we in het begrotingsjaar gaan voeren ten aanzien van de lokale heffingen. Het lokale beleid is vastgesteld in de belastingverordeningen. Verder is een overzicht opgenomen van de geraamde opbrengsten, wordt aandacht besteed aan de lokale belastingdruk en aan het kwijtscheldingsbeleid.

2. Wettelijk kader en gemeentelijk kader

Terug naar navigatie - 2. Wettelijk kader en gemeentelijk kader

Ten aanzien van de heffingen onderscheid de wet drie soorten:

  • Belastingen: gedwongen betalingen aan de overheid waar geen rechtstreekse contraprestatie van de overheid tegenover staat. Ze kunnen aan een brede of specifieke doelgroep in rekening worden gebracht.
  • Bestemmingsheffingen: deze die dienen ter bestrijding van specifieke kosten. Voorbeelden zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Deze heffingen mogen niet meer dan kostendekkend zijn.
  • Rechten: een betaling waar een direct aanwijsbare contraprestatie van de overheid tegenover staat. Deze contraprestatie kan bestaan uit een product of dienst. Onderscheid kan worden gemaakt in onder meer gebruiksrechten (bijvoorbeeld haven- of marktgelden) en genotsrechten (waaronder leges). De hoogten van sommige rechten zijn landelijk bepaald. Verder geldt dat deze maximaal kostendekkend mogen zijn.

Naast het landelijk beleid is het volgende gemeentelijk beleid geformuleerd:

  • De bestemmingsheffingen en rechten zijn in principe 100% kostendekkend. Dat is niet overal het geval omdat er bijvoorbeeld wettelijke voorschriften zijn (wettelijke tarieven).
  • De heffingen worden in 2022 ten opzichte van 2021 verhoogd met 1,8%. Uitgezonderd onroerendezaakbelastingen (1,8% + 5% + areaal), streekmarkt (0%), rioolrechten (2,8%) en afvalstoffenheffing (6,8%). 
  • Kwijtscheldingsbeleid. Voor de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing kan kwijtschelding worden verleend aan personen (niet aan bedrijven). De gemeente Woerden hanteert voor de kwijtschelding de norm die door het Rijk gegeven wordt aan de gemeenten: 100% van de norm voor de bijstand. Bij een norm onder de 100% is er sprake van strenger beleid. Vrijwel alle inwoners die een aanslag gemeentelijke belastingen ontvangen en moeten rondkomen van een bijstandsuitkering of alleen een AOW-uitkering en geen vermogen hebben, komen op basis van deze norm voor kwijtschelding in aanmerking. De regelgeving voor de kwijtschelding is neergelegd in de Leidraad Invorderingswet 1990.

Geraamde opbrengsten

Terug naar navigatie - Geraamde opbrengsten
Baten Baten Baten
Begroting begroting Rekening
Belastingen en heffingen 2022 2021 2020
A. Belastingen
1 Eigenaren woningen 9.096 8.437 7.776
Eigenaren niet-woningen 3.306 3.084 2.767
Gebruikers niet woningen 2.026 1.897 1.755
2 Parkeerbelasting 2.167 1.979 1.494
3 Hondenbelasting 71 69 91
4 Precariobelasting 98 96 106
5 Toeristenbelasting 96 94 77
Subtotaal A Belastingen 16.860 15.656 14.066
B . Bestemmingsheffingen
1 Afvalstoffenheffing 5.814 5.096 4.619
2 Rioolheffing 6.183 5.693 5.120
Subtotaal B Bestemmingsheffingen 11.997 10.789 9.739
C. Rechten
1 Leges burgerzaken 662 687 601
2 Begrafenisrechten 730 666 626
3 Marktgelden 165 163 66
4 Havengelden 59 48 47
5 Omgevingsvergunningen 1.350 1.163 1.798
Subtotaal C Rechten 2.966 2.727 3.138
Totaal € x 1.000 € 31.823 € 29.172 € 26.943

Lokale lastendruk

Terug naar navigatie - Lokale lastendruk

De lokale lastendruk geeft voor de belangrijkste tarieven weer wat een inwoner van de gemeente betaalt en hoe deze zich het afgelopen jaar heeft ontwikkeld (fictief huishouden). De bedragen zijn gebaseerd op een huishouden in een woning met een waarde voor het belastingjaar 2021 van € 323.000 en voor 2022 van € 349.000 (8% waardestijging). Dit is exclusief de teruggave afvalstoffenheffing en gerekend met de indexeringspercentages.

2022 2022 2021 2021
1 persoons meerpersoons 1 persoons meerpersoons
1 OZB 407 407 381 381
2 Rioolheffing 241 241 234 234
3 Afvalstoffenheffing 240 291 225 273
Totaal € 888 € 939 € 840 € 888

A. Belastingen

Terug naar navigatie - A. Belastingen

Ad 1 OZB
In de onderstaande tabel zijn de OZB-tarieven 2022 en 2021 opgenomen. De tarieven 2022 worden geheven als percentage van de ingeschatte woningwaarde per 1 januari 2021. De prognoses per 1 september 2021 duiden op een gemiddelde stijging voor woningen met 8% en de gemiddelde daling voor niet-woningen met 0,5%. De tarieven worden hiermee gecorrigeerd. De werkelijke OZB-opbrengst kan uiteindelijk afwijken van de begrote opbrengst door:

  • de waardeontwikkeling van de onroerende zaken;
  • de te verwachten minder- en meeropbrengsten van respectievelijk sloop en nieuwbouw;
  • de waardevermindering als gevolg van bezwaar- beroepsprocedures;
  • de toename van het aantal ‘No Cure No Pay’- bezwaren en de kostenvergoeding hiervan;
  • en leegstand van bedrijven

In december worden de OZB tarieven definitief vastgesteld door de raad, deze kunnen daarom afwijken van de tarieven zoals hieronder opgenomen.

Tarief OZB Begroting Werkelijk Begroting
2022 2021 2021
1 Woningen
a Eigenaren 0,1166% 0,1179% 0,1202%
2 Niet woningen
a Eigenaren 0,3161% 0,2945% 0,2873%
b Gebruikers 0,2303% 0,2146% 0,1932%

 

Opbrengst OZB:

De opbrengsten voor de OZB worden in 2022 met 6,8% (1,8% index + 5% Strategische Heroriëntatie) en met een klein deel areaaluitbreiding verhoogd.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
0.61 Eigenaren woningen 9.096 8.437 7.776
0.62 Eigenaren niet-woningen 3.306 3.084 2.767
0.62 Gebruikers niet-woningen 2.026 1.897 1.755
Totaal € x 1.000 € 14.428 € 13.418 € 12.298

 

Ad 2 Parkeerbelasting
In 2021 is het nieuwe parkeerbeleid vastgesteld, met gedifferentieerde tarieven per zone. Voor de meeste zones geldt een tarief van € 2,50 per uur, voor enkele zones een dagtarief van € 20,-. Voor parkeergarages geldt een tarief van € 1,- of € 2,- per uur, afhankelijk van het tijdstip.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
2.2 Parkeren 2.146 1.840 1.388
0.4 Overhead 64 28 29
Totale lasten 2.210 1.868 1.417
0.63 Baten 2.167 1.979 1.494
Saldo € x 1.000 -€ 43 € 111 € 77
Kostendekkendheidsgraad 98% 106% 105%

Het onderhoud o.b.v. het meerjarenonderhoudsprogramma fluctueert, daardoor verschillen de lasten van jaar tot jaar. In de nieuwe systematiek van het MOP zal voor een gemiddelde onderhoudsdruk op de begrotingsproducten gekozen worden. De implementatie van het beleid uit het parkeerbeleidsplan leidt tot hogere lasten (externe inhuur en scanauto) en tot hogere baten. Daarnaast zijn de tarieven geïndexeerd met 1,8%.

Ad 3 Hondenbelasting
Hondenbelasting wordt geheven van de houder van één of meer honden binnen de gemeente.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
0.64 Belastingen overig 29 28 28
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 27 27 22
0.4 Overhead 15 14 14
Totale lasten 71 69 64
0.64 Baten 71 69 91
Saldo € x 1.000 € 0 € 0 € 27
Kostendekkendheidsgraad 100% 100% 142%

 

Ad 4 Precariobelasting
Onder de naam precariobelasting wordt een directe belasting geheven ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven de openbare dienst bestemde gemeentegrond.
Ook terrassen vallen hieronder.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
0.64 Opbrengst € x 1.000 € 98 € 96 € 106

 

Ad 5 Toeristenbelasting
Onder de naam toeristenbelasting wordt een directe belasting geheven voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen een vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene met een adres in de gemeente in de basisregistratie personen zijn ingeschreven.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
3.4 Opbrengst € x 1.000 € 96 € 94 € 77

B. Bestemmingsheffingen

Terug naar navigatie - B. Bestemmingsheffingen

Ad 1 Afvalstoffenheffing
Voor de bestrijding van de kosten die samenhangen met het inzamelen en verwerken van afval is de gemeente bevoegd om de gemaakte kosten te verhalen. Voor het huishoudelijk afval (afval dat ontstaat vanuit particuliere huishoudens) wordt afvalstoffenheffing geheven.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van baten en lasten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.
Het uitgangspunt bij het vaststellen van de tarieven is dat het tarief voor eenpersoonshuishoudens circa 80% bedraagt van het tarief voor meerpersoonshuishoudens. Dit percentage kan enigszins afwijken. De reinigingsrechten zijn van toepassing op bedrijven die in de binnenstad zijn gevestigd en hun afval aanbieden aan de gemeente via vuilcontainers. Deze tarieven zijn exclusief BTW. Wanneer de baten hoger zijn dan de lasten, wordt het meerdere in de voorziening afvalstoffenheffing gestort.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
7.3 Afval 4.824 4.785 4.298
2.1 Verkeer en vervoer 258 424 304
5.7 Openbaar groen 0 129 129
0.4 Overhead 469 465 474
Kwijtscheldingen 153
BTW-lasten te verhalen op BTW-comp.fonds 777 252 704
Totale lasten 6.481 6.055 5.909
7.3 Afvalstoffenheffing inclusief teruggave 5.814 5.096 4.619
7.3 Overige baten 764 758 895
7.3 Baten 6.578 5.854 5.514
Saldo (=mutatie reserve;- min =onttrekking) € 97 -€ 201 -€ 395
Kostendekkendheidsgraad 101% 97% 93%

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening afvalstoffenheffing:
(stand per 1-1-2021 € 502.000)

2021 onttrekking € 400.000
2022 storting € 96.000
2023 storting € 43.000
2024 storting € 57.000
2025 storting € 91.000

Dit zijn indicatieve bedragen omdat de hoogte van diverse lasten en baten nog niet exact bekend zijn, zoals de teruggave afvalstoffenheffing n.a.v. het aantal keren dat er huisvuil is aangeboden en de bijdrage uit het afvalfonds.

De kosten voor het inzamelen van huishoudelijk afval vallen in 2022 hoger uit dan in 2021. De belangrijkste oorzaak van deze kostenstijging zijn toegenomen kosten van de verwerking van huishoudelijk afval door de Afvalverwerking Utrecht (AVU). De lasten nemen toe door de hogere extracomptabele doorbelastingen conform de BBV en de financiële verordening. Dit betreft met name de hogere doorbelasting van de btw op exploitatie en investeringen. De kapitaallasten worden gematigd door de verlaging van de rente van 2% naar 1,5%. De baten daarentegen stijgen conform de meerjarenafspraak in 2022 nogmaals met 5% naast de index van 1,8%. Daarbij dient ook opgemerkt te worden dat de werkelijke baten in 2021 hoger zijn uitgevallen dan de begrote baten.

De batenkant neemt toe door de groei van het aantal huishoudens en de stijging van het tarief.


Teruggaaf van de afvalstoffenheffing
Indien de belastingplichtige de mini-container voor restafval minder dan 17 keer aan de inzameldienst heeft aangeboden of de verzamelcontainer minder dan 81 keer heeft geopend, bestaat aanspraak op gedeeltelijke teruggaaf van de afvalstoffenheffing.

De bedragen met betrekking tot de teruggaaf afvalstoffenheffing staan vermeld in de Verordening Afvalstoffenheffing.

 

Ad 2: Rioolheffing
Uit de rioolheffing bekostigt de gemeente de uitvoering van de drie gemeentelijke watertaken. Dit zijn het inzamelen en transporteren van afvalwater, het bergen en afvoeren van hemelwater en het zorgdragen voor het grondwater. Onderdeel van hemelwater en grondwater zijn ook maatregelen voor de uitvoering van de thema’s wateroverlast en droogte van actieplan Klimaatbestendig 2050. Meer informatie vindt u in het Gemeentelijk Waterbeleidsplan 2018-2022. De rioolheffing stijgt in 2022 met 2,8% inclusief inflatiecorrectie. Dit is nodig om de stijgende kapitaallasten als gevolg van vervangingsinvesteringen en keuzes uit de Strategische Heroriëntatie te kunnen dekken.

Uit de Strategische Heroriëntatie komt verschuiving van compensabele btw van de rioolinvesteringen vanaf 2021 naar de rioolheffing. Vanaf 2022 wordt jaarlijks 250.000 euro voor baggeren extra ten laste van de rioolheffing gelegd.

In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de kosten en baten van de rioolbegroting.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
7.2 Riolering 4.462 4.283 3.830
2.1 Verkeer en vervoer 268 226 249
2.4 Economische havens en waterwegen 544 200 200
0.4 Overhead 281 249 226
Kwijtscheldingen 143
btw-lasten te verhalen op btw-compensatiefonds 645 789 622
Totale lasten 6.343 5.747 5.127
7.2 Baten 6.183 5.693 5.120
Saldo (=mutatie reserve;- min = onttrekking) -€ 160 -€ 54 -€ 7
Kostendekkendheidsgraad 97% 99% 100%

De lasten nemen toe door de hogere extracomptabele doorbelastingen conform de BBV en de financiële verordening. Dit betreft met name de hogere doorbelasting van de btw op baggeren en de kwijtscheldingen. De kapitaallasten worden gematigd door de verlaging van de rente van 2% naar 1,5%. De baten daarentegen stijgen conform de meerjarenafspraak in 2022 nogmaals met 2% naast de index van 1,8%. Daarbij dient ook opgemerkt te worden dat de werkelijke baten in 2021 hoger zijn uitgevallen dan de begrote baten.

 

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening riolering:
(stand per 1-1-2021 € 2.914.000)

2021 onttrekking € 254.000
2022 onttrekking € 161.000
2023 storting €    49.000
2024 storting € 151.000
2025 storting € 218.000

De voorziening riolering zal de komende jaren dalen. Na het opstellen van een nieuw waterbeleidsplan zullen wij de benodigde omvang van de voorziening opnieuw tegen het licht houden.

C. Rechten

Terug naar navigatie - C. Rechten

In de onderstaande tabellen is voor de verschillende rechten opgenomen wat de begrote baten en lasten zijn en wat de kostendekkendheid is. Nagestreefd wordt een kostendekkendheidsgraad van 100%. Zichtbaar is dat voor een aantal tarieven dit nog niet is gerealiseerd.

Ad 1 Leges burgerzaken
Onder de naam ‘leges’ wordt een aantal verschillende rechten geheven ‘ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten’. Sommige leges zijn niet voor 100% kostendekkend omdat er voorgeschreven wettelijke tarieven zijn (voorbeelden: uittreksels burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
0.2 Burgerzaken 1.073 1.104 971
0.4 Overhead 298 340 277
Totale lasten 1.371 1.444 1.248
0.2 Baten 662 687 601
Saldo € x 1.000 -€ 709 -€ 757 -€ 647
Kostendekkendheidsgraad 48% 48% 48%

 

De baten op de leges nemen af door de wijziging van de Paspoortwet. Doordat onder andere identiteitskaarten tien jaar geldig zijn in plaats van vijf jaar begint vanaf 2020 zichtbaar te worden dat de leges afnemen.

Ad 2 Begrafenisrechten
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
7.5 Begraafplaatsen en crematoria 715 670 598
0.4 Overhead 150 145 141
Totale lasten 865 815 739
7.5 Baten 730 666 626
Saldo € x 1.000 -€ 135 -€ 149 -€ 113
Kostendekkendheidsgraad 84% 82% 85%

 

De lasten begrafenisrechten nemen toe in 2022 door met name de exploitatie- en kapitaallasten voor de uitvoering van het Begrafenisbeleidsplan 2020. Daartegenover staan de extra baten a.g.v. de indexatie en de baten voor het natuurlijk begraven en andere cultuur begraven. De kostendekkendheid stijgt iets op begrotingsbasis.

Ad 3 Marktgelden
Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van een standplaats (warenmarkt, streekmarkt en koeiemart).

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 126 116 130
3.4 Economische promotie 187 157 54
0.4 Overhead 56 53 50
Totale lasten 369 326 234
Baten
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 77 76 66
3.4 Economische promotie 88 87 0
Totale baten 165 163 66
Saldo € x 1.000 -€ 204 -€ 163 -€ 168
Kostendekkendheidsgraad 45% 50% 28%

De lasten zijn hoger begroot met name doordat het budget voor elektra weekmarkten (7K) en het budget voor de koeienmarkt (25K) is verhoogd. Beide aanpassingen conform besluitvorming door de raad bij het vaststellen van de Kadernota/begroting 2021.

 

Ad 4 Havengelden
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het innemen van een ligplaats met een vaartuig in (een deel van) het openbaar vaarwater van de gemeente Woerden.
Door de renovatie van de oevers in de Singel en het plaatsen van clusters waar vaartuigen met een vergunning kunnen aanmeren, is de exploitatie aanzienlijk verbeterd. Met name door het clusteren van ligplaatsen hebben meer bootbezitters een vergunning gekregen. Inmiddels is de bezettingsgraad 100% en er is een lange wachtlijst voor het krijgen van een ligplaats.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
2.4 Economische havens en waterwegen 34 33 45
0.4 Overhead 11 11 11
Totale lasten 45 44 56
2.4 Baten 59 48 47
Saldo € x 1.000 € 14 € 4 -€ 9
Kostendekkendheidsgraad 131% 109% 84%

De hogere baten houden verband met de harmonisering van de tarieven en verbetering bedrijfsvoering (o.a. door moderniseren door plaatsing elektrische zuiltjes). De kostendekkenheid lijkt > 100%. Dat wordt veroorzaakt doordat een deel van de lasten van de haven functioneel geboekt wordt op product en hierdoor niet zichtbaar is in dit overzicht.

 

Ad 5 Omgevingsvergunningen
Binnen het taakveld omgevingsvergunning is de kostendekkendheid afhankelijk van de baten. Temporisering van de baten levert een lagere kostendekkendheid. Echter, hogere baten zijn meestal gekoppeld aan een grotere werklast wat uiteindelijk kan leiden tot meer capaciteitsinzet. Gevolg hiervan is dat de kostendekkendheid dan niet wordt vergroot maar gelijk blijft.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2022 2021 2020
Lasten
1.2 Openbare orde en veiligheid 18 17 25
8.3 Wonen en bouwen (loonkosten) 1.042 959 897
8.3 Wonen en bouwen (overige kosten) 322 316 342
Totale lasten 1.382 1.292 1.264
Baten
8.3 Wonen en bouwen 1.350 1.163 1.798
Totale baten 1.350 1.163 1.798
Saldo € x 1.000 -€ 32 -€ 129 € 534
Kostendekkendheidsgraad 98% 90% 142%

Binnen het taakveld omgevingsvergunning is de kostendekkendheid afhankelijk van de baten. Temporisering van de baten levert een lagere kostendekkendheid. Echter hogere baten zijn meestal gekoppeld aan een grotere werklast wat uiteindelijk kan leiden tot meer capaciteitsinzet. Gevolg hiervan is dat de kostendekkendheid dan niet wordt vergroot.

Om de kostendekkendheid te berekenen zijn twee modellen bekend. De methode Activity based costing is een benadering vanuit een blanco situatie en wordt bekeken hoeveel tijd er gemiddeld met een aanvraag is gemoeid. De methode kostenverhaal gaat uit van de bestaande begroting als uitgangspunt. In 2019 is gebruik gemaakt van de methode kostenverhaal en vanaf 2020 van de methode Activity based costing. Dit zorgt voor een reëlere werkelijkheid van de gemaakte kosten en heeft tot gevolg dat er minder kosten worden toegerekend aan de leges omgevingsvergunningen.

4. Vergelijking met andere gemeenten

Terug naar navigatie - 4. Vergelijking met andere gemeenten
Belastingsoort 2021 Woerden Oudewater Bodegraven Montfoort De Ronde
Reeuwijk Venen
OZB woningen 0,1179% 0,1290% 0,1225% 0,1245% 0,0764%
OZB niet woningen 0,5091% 0,5128% 0,4947% 0,6677% 0,3572%
Afvalstoffenheffing
Eenpersoonshuish. € 225 € 255 € 216 € 205 € 256
Meerpersoonshuish. € 273 € 297 € 265 € 335 € 332
Rioolheffing € 234 € 300 € 243 € 255 € 216