Programma 3. Sociaal domein

• Implementatie casemanagement afgerond.
• Inkoop van maatwerk met minder aanbieders.
• Implementatie nieuw woonplaatsbeginsel.
• Regionale Agenda Jeugd vastgesteld en pamflet ondertekend.
• Inkorten van de beschermingsketen (bescherming in beweging).
• Verlengen contract met YEPH.
• Preventieakkoord opgesteld.
• Invoering normenkader huishoudelijke hulp.
• Toekenning extra budget voor mantelzorgondersteuning.
• Logeerhuis Bredius is geopend.
• Project dementievriendelijk Woerden is van start gegaan.
• Ontmoetingscentrum de Zonnehof is geopend.
• Extra (financiële) impuls voor algemene voorzieningen.

Casemanagement
In 2021 is de implementatie van het casemanagement afgerond. Medewerkers zijn getraind en opgeleid in de nieuwe manier van werken. Uit het storytellingonderzoek casemanagement blijkt dat de tevredenheid van inwoners over de manier van begeleiden is toegenomen. In 2021 is ook gestart met de implementatie en de doorontwikkeling van het casemanagement. 

Inkoop maatwerk Jeugd en Wmo
In 2021 zijn de uitgangspunten voor de regionale inkoop (opnieuw) vastgesteld. De uitgangspunten zijn opgenomen in het ambitiedocument 'Samen naar vernieuwing'. In raadsinformatiebrief inkoop Jeugd en Wmo (D/21/021486) is de onderbouwing ten aanzien van deze uitgangspunten opgenomen. Na het vaststellen van de uitgangspunten is het inkooptraject na de zomer gestart en eind 2021 afgerond. Met ingang van 1 januari 2022 zijn er met 166 aanbieders contracten gesloten. Ter vergelijking; in 2021 waren er 219 aanbieders gecontracteerd. De raad is over de uitkomst regionaal inkoopproces Jeugd en Wmo geïnformeerd (D/22/049592). Op basis van de omschreven ambitie en uitgangspunten zijn afspraken gemaakt over de monitoring van de ontwikkelingen en de verantwoording door aanbieders. In samenwerking met de regio wordt gestuurd op deze afspraken.  

Nieuw woonplaatsbeginsel geïmplementeerd
Per 1 januari 2022 is de Wet wijziging woonplaatsbeginsel van kracht. Het nieuwe woonplaatsbeginsel kent als woonplaats van een jeugdige de gemeente waar de jeugdige stond ingeschreven direct voorafgaand aan de zorg met verblijf. Voor ambulante zorg is dat dus de gemeente waar de jeugdige staat ingeschreven. De oorspronkelijke gemeente blijft verantwoordelijk voor een jeugdige waardoor die gemeente gestimuleerd wordt om te investeren in preventie. Deze wijziging is in 2021 voorbereid. Inmiddels is het merendeel van de jeugdigen overgedragen aan een andere gemeente, en wij hebben nieuwe jeugdigen ontvangen. 

Regionale agenda jeugd en pamflet ondertekend
Eind december 2021 is de Regionale Agenda Jeugd 2022-2025 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze agenda geeft duidelijkheid over hoe de gemeenten in Utrecht-West in regioverband samenwerken om de beschikbaarheid en continuïteit van jeugdhulp te borgen en hoe zij de hulp aan jeugdigen willen transformeren. Het opstellen en vaststellen van deze regionale agenda sluit aan bij de afspraak die Nederlandse gemeenten met elkaar hebben gemaakt in het kader van de Norm voor Opdrachtgeverschap. De bestuurders van de Utrecht-Westgemeenten hebben een pamflet ondertekend, waarmee  zij de samenwerking op jeugdthema's onderstrepen.

Bescherming in beweging
Bescherming in beweging is een samenwerking van de vijf gemeenten in Utrecht-West, Samen Veilig Midden-Nederland (zowel Veilig Thuis als de Gecertificeerde Instelling), de Raad voor de Kinderbescherming en de William Schrikker Stichting Jeugdbescherming & Jeugdreclassering (WSS). Dit zijn instanties die samen de jeugdbeschermingsketen vormen, die handelen als er (ernstige) zorgen zijn om de veiligheid van een kind. Deze beweging is in 2020 gestart en in 2021 goed van de grond gekomen, waardoor kwetsbare gezinnen eerder in contact komen met WoerdenWijzer dan voorheen. Doelen voor 2021 (en ook voor 2022) waren onder andere het inkorten van de beschermingsketen. Dit betekent dat een kind eerder start met hulpverlening en dat een gezin te maken heeft met minder verschillende beroepskrachten. Landelijk wordt nu ook (h)erkend dat de jeugdbeschermingsketen er anders uit moet zien. Voor 2022 is Utrecht West een van de zes landelijke proeftuinen voor het nieuwe landelijke toekomstscenario van kind- en gezinsbescherming.

YEPH
De overeenkomst met YEPH voor essentiële functies (de meest specialistische vormen van jeugdhulp) is in 2021, na de eerste anderhalf jaar van het contract ,geëvalueerd door de vier Utrechtse jeugdhulpregio's. De evaluatie heeft geresulteerd in het verlengen van de overeenkomst met YEPH, daarnaast zijn er stevige verbeteropgaven afgesproken rondom de drie overeengekomen doelen:
•    Instroom in ‘essentiële functies’ voorkomen 
•    Transformatie verblijf: ‘merkbaar anders’ werken binnen de essentiële functies
•    Uitstroom: duurzaam vervolg op het juiste moment 

Preventieakkoord
In 2021 is op verschillende onderdelen gewerkt aan het bevorderen van een gezonde leefstijl en gezondheidspreventie: rookvrije sportverenigingen, inzet Gezonde School, Kansrijke Start, Jongerenwerk etc. Om dit meer kracht bij te zetten én in samenwerking te doen met sportverenigingen en maatschappelijke organisaties is in 2020 met deze partners een Sportakkoord vastgesteld. Daarbij aansluitend heeft Woerden in 2021 ook van het ministerie van VWS de toekenning gekregen om een Preventieakkoord op te stellen, dat zich breder richt op het stimuleren van een gezonde leefstijl. Via deze akkoorden bouwen we samen met onze maatschappelijke partners aan een structurele en integrale basis van gezondheid in Woerden.

Huishoudelijke hulp
Sinds de invoering van het Wmo-abonnementstarief zijn de kosten huishoudelijke hulp (hh) met 40% gestegen. In 2021 zijn maatregelen genomen waardoor de kosten minder hard zijn gestegen. Zo heeft WoerdenWijzer afgelopen jaar meer dan voorheen een moreel appel gedaan op inwoners die een hh-aanvraag doen. Dit houdt in dat we nadrukkelijk hebben gevraagd naar de mogelijkheden van inwoners om het zelf te organiseren. Daarnaast zijn per 1 februari 2021 nieuwe beleidsregels van kracht waarbij nieuwe en herindicaties worden beoordeeld via het HHM normenkader. Dit heeft geleid tot (gemiddeld) minder minuten hh per cliënt. Ook de hoog lopende indicaties zijn, bij akkoord van de inwoner, beoordeeld via het HHM normenkader. 

Mantelzorgondersteuning
Een aantal organisaties van Hart voor Woerden heeft in 2021 een aanvraag gedaan voor de financiering van een impuls aan de bekendheid van het voorveld m.b.t. mantelzorgondersteuning. De gemeente heeft hiervoor eenmalig extra middelen (€ 50.000) aangevraagd bij het ministerie van VWS. De uitvoering hiervan zal in 2022 plaatsvinden. Naast het versterken van de bekendheid van het voorveld worden de interne processen voor aanvragen mantelzorgverklaring en mantelzorgwoningen verbeterd. In maart 2021 heeft het Logeerhuis Bredius zijn deuren geopend. Met het logeerhuis is er voor onze inwoners lokaal een laagdrempelige voorziening voor logeeropvang/kortdurend verblijf beschikbaar.

Dementievriendelijk
MBO Rijnland gaat in samenwerking met de gemeente (Hart voor Woerden en Buurtwerk) en met Samen Dementievriendelijk een meerjarig project ‘dementievriendelijk Woerden’ starten. In 2021 zijn de voorbereidingen gedaan. De start van de uitvoering is vanwege corona vertraagd tot 1e kwartaal 2022. Daarnaast is Hart voor Woerden een samenwerking aangegaan met het HBO (sociaal-juridische dienstverlening); deze studenten zetten zich in voor dienstverlening ten behoeve van mensen met dementie en hun mantelzorgers. HBO, MBO en gemeente trekken hierin gezamenlijk op. In het Park Oudeland is in mei 2021 Ontmoetingscentrum de Zonnehof geopend, dat aan mensen met dementie en hun naasten activiteiten biedt op het gebied van bewegen, educatie, recreatie, cultuur en creativiteit.

Versterking voorliggend veld
In 2021 is een grote stap gezet in het versterken van de sociale basis in Woerden. Door de extra middelen vanuit het Rijk was het mogelijk een stevige (financiële) impuls te geven aan de algemene voorzieningen zowel op het gebied van de Jeugdzorg als de Wmo. Deze impuls doet recht aan de grote maatschappelijke meerwaarde die deze organisaties al jaren bieden voor onze gemeente. Met alle subsidiepartners zijn nieuwe (meerjarige) afspraken gemaakt zodat alle subsidies die de gemeente verstrekt nu bijdragen aan de gestelde maatschappelijke doelen in de maatschappelijke agenda (MAG). We kunnen vaststellen dat het werkveld van nagenoeg alle aanbieders goed aansluit op de gemeentelijke doelen in de MAG.

3.1 Inwoners ontvangen ondersteuning snel, laagdrempelig en op het juiste moment waarmee wordt voorkomen dat een kleine vraag een groot probleem wordt.
3.2 Inwoners stellen hun hulp- en ondersteuningsvragen dichtbij in eigen wijk of dorp en hebben 1 aanspreekpunt als ondersteuning nodig is.
3.3 Gesubsidieerde organisaties werken vraaggericht en ondersteunen onze inwoners zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving zonder de regie over te nemen. Gesubsidieerde organisaties en maatwerkorganisaties benutten elkaar en werken samen (gesubsidieerde organisaties onderling of gesubsidieerde organisatie en maatwerkorganisatie). Zij leveren een bijdrage aan de realisatie van onze maatschappelijke opgaven.

• In vier wijken zijn 'Huizen van' gerealiseerd.
• Structurele inzet van buurtverbinders.

Sociaal werken in de Wijk
Ook op het gebied van Sociaal werken in de wijk zijn stappen gezet. Er zijn vaste afspraken gemaakt over de inzet van buurtverbinders in de gemeente met Buurtwerk. Ook zijn diverse locaties (De Plint, Meulmansweg) verder ontwikkeld. De Milandhof heeft een lening ontvangen om de tekorten die door corona zijn ontstaan op te vangen. Met de Schulenburch zijn afspraken gemaakt over de overbrugging en is extra subsidie verstrekt voor onderhoudswerkzaamheden aan het dak. Voor De Plint zijn nieuwe bestuurders gevonden die verkennen op welke manier deze accommodatie maatschappelijk nog beter benut kan worden.   

3.4 Inwoners hebben een breed en sterk netwerk in hun eigen wijk of dorp
3.5 Alle inwoners kunnen actief zijn in hun eigen wijk of dorp door deel te nemen aan activiteiten, deze mede te organiseren of vrijwilligerswerk te doen
3.6 In de wijk of het dorp weten alle partijen elkaar te vinden. Ze werken samen en maken gebruik van elkaars netwerk en mogelijkheden. Ze sluiten hun aanbod aan op de behoefte die leeft in de wijk of het dorp

• Er zijn voorzieningen gerealiseerd die psychisch kwetsbare inwoners ondersteunen: Enik recovery college en  project ‘Eerst een thuis’.
• Op Utrecht-West niveau is een intensieve samenwerking opgezet.

Maatschappelijk opvang en beschermd wonen
Beschermd wonen en maatschappelijke opvang is een taak die belegd is bij centrumgemeenten, in ons geval de gemeente Utrecht. De komende jaren verschuiven, door aanpassing van de Wmo 2015, de verantwoordelijkheden geleidelijk naar de regiogemeenten. Wanneer en wat de nieuwe taak in aantal inwoners en hoogte van het budget inhoudt, is nog niet geheel duidelijk. Totdat de middelen aan elke individuele gemeente worden uitgekeerd, blijft de huidige situatie (centrumgemeente Utrecht verantwoordelijk) bestaan. Wel waren de U16-gemeenten, die alle nu onder de centrumgemeente Utrecht vallen, in 2021 bezig met de (inhoudelijke) doordecentralisatie. Deze gaat uit van een nieuwe situatie waarbij inwoners dichter bij huis de nodige ondersteuning krijgen en minder vaak in intramurale setting zullen verblijven. Er is zowel op U16-niveau als op Utrecht-West-niveau intensieve samenwerking opgezet om de aankomende doordecentralisatie in goede banen te leiden. Daarnaast is een start gemaakt met de beweging van ambulantisering zoals in de regiovisie van de U16 is beschreven. In Woerden zijn in 2021 voorzieningen gerealiseerd die psychisch kwetsbare inwoners ondersteunen. Het Enik recovery college, bedoeld als ontmoetingsplaats en herstelplek voor mensen met psychische kwetsbaarheid, is opgestart in de Plint en in het kader van het project ‘Eerst een thuis’ is woonruimte gerealiseerd voor voormalig dak- en thuislozen.

3.7 Personen die dakloos en/of kwetsbaar zijn als gevolg van psychische problematiek en/of een licht verstandelijke beperking, hebben een eigen woonplek, of een passend alternatief.
3.8 De ondersteuning en behandeling voor inwoners met psychische problematiek is laagdrempelig en dichtbij.

• De implementatie van Ferm Wijzer is gestart.
• Vereenvoudiging governance Ferm Werk.

Bestuursopdrachten Ferm Werk
In 2021 is met de vier deelnemende gemeenten intensief samengewerkt om te komen tot een gewijzigde begroting 2022-2025. Met de opheffing van twee stichtingen, een NV en het onderbrengen van alle activiteiten in de gemeenschappelijke regeling Ferm Werk is in 2021 een vereenvoudiging van de governance bewerkstelligd. Er is beter inzicht in de kosten van de uitvoering, waarmee de basis voor verdere transparantie in de dienstverlening is gelegd. Toch zijn nog stappen nodig om te zoeken naar het door alle partijen gewenste evenwicht in beschikbare middelen en het gewenste beleid. In het door Ferm Werk opgestelde spoorboekje 2022 zijn de vervolgstappen opgenomen, zoals opstellen Kadernota en wijziging GR. De vastgestelde zienswijze op de gewijzigde begroting vormt hierbij het uitgangspunt.

Ferm Wijzer
In de tweede helft van 2021 zijn we gestart met de implementatie van Ferm Wijzer. Inwoners met een werkfitscore C en D worden van Ferm Werk naar WoerdenWijzer doorverwezen. Over de periode 1 oktober t/m 31 december is met 72 inwoners gesproken, van wie er 38 zijn doorverwezen naar WoerdenWijzer. De aanpak Ferm Wijzer stelt de hulpvraag van de inwoner centraal en zorgt ervoor dat schotten tussen zorg en werk zo veel mogelijk worden weggenomen. Activering en zorgvragen worden opgepakt door WoerdenWijzer en Ferm Werk richt zich op arbeidsbemiddeling. De samenwerking tussen de uitvoering van Ferm Werk en Woerden Wijzer verloopt goed. De raad is diverse malen geïnformeerd over de stand van zaken. De eindevaluatie vindt eind juni 2022 plaats.

3.9 Woerdenaren met een geringe kans op betaald werk doen mee naar vermogen aan de maatschappij door middel van sociale en/of maatschappelijke participatie.
3.10 Inwoners met financiële problematiek kunnen meer sociaal, maatschappelijk en economisch participeren in de maatschappij.

• Implementatie nieuwe Wet inburgering.

Nieuwe Wet inburgering
De inwerkingtreding van de nieuwe Wet inburgering is met een half jaar uitgesteld tot 1 januari 2022. De nieuwe wet beoogt dat de statushouder beter integreert doordat er intensiever wordt begeleid. Ook wordt steviger ingezet op het behalen van een hoger taalniveau. Het jaar 2021 heeft in het teken gestaan van de implementatie van de nieuwe Wet inburgering: met verschillende lokale samenwerkingspartners zijn afspraken gemaakt over de vormgeving van het inburgeringsaanbod (waarbij ook gekeken is hoe dit aanbod een kwaliteitsimpuls kan krijgen), de ambitie en de uitgangspunten van het nieuwe stelsel zijn opgesteld, op regionaal niveau is de inkoop van het taalonderwijs voorbereid en is de coördinatie van de taalmaatjes voor inburgeraars bij Bibliotheek het Groene Hart belegd. Hiermee staat het raamwerk van het inburgeringsstelstel. Voor de statushouders die nog onder de oude regeling vallen is geïnventariseerd hoe zij gebruik kunnen maken van de inburgeringsvoorzieningen uit de nieuwe wet. De nieuwe wet is een lerend stelsel. Samen met Ferm Werk, WoerdenWijzer en Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart wordt de samenwerking met andere lokale maatschappelijke organisaties steeds verder vormgegeven.

3.11 De statushouder heeft vanaf de eerste dag dat hij in de gemeente komt wonen een plan gericht op werk, onderwijs of zelfredzaamheid.
3.12 De huidige groep inburgeraars, de zogenaamde ondertussengroep, krijgt dezelfde kansen op gebied van werk, onderwijs en zelfredzaamheid als de groep die onder het regime van de nieuwe inburgeringswet gaan vallen.
3.13 Er is zelfstandige woonruimte beschikbaar voor statushouders.
3.14 Taal en cultuurverschillen mogen niet belemmerend zijn voor goede zorg.