Programma 1 Bestuur, dienstverlening en veiligheid

Door de coronacrisis lag ook in 2021 de focus in het domein dienstverlening op het uitvoeren van de wettelijke taken. Deze zijn ondanks alle beperkingen voor het overgrote deel uitgevoerd. De dienstverlening aan onze inwoners heeft op dit punt nauwelijks hinder ondervonden van de coronacrisis. De interne bereikbaarheid blijft een aandachtspunt. De in de begroting opgenomen ambities, waaronder het project website en de verdere digitalisering, zijn gestart. 

In het domein Dienstverlening vallen de taakvelden vergunningen, toezicht en handhaving, burgerzaken, telefonie en de website. Net als vorig jaar heeft op al deze werkvelden als gevolg van de coronapandemie een verschuiving van werkzaamheden plaatsgevonden. Binnen het taakveld vergunningen is veel aandacht uitgegaan naar het informeren van ondernemers en organisatoren over de impact van en omgang met de coronamaatregelen. Naast het leveren van individueel maatwerk passend binnen de crisismaatregelen, is wederom ingezet op tijdelijke oplossingen zoals het afgeven van gedoogbeschikkingen voor terrassen. 

Op het gebied van toezicht en handhaving is sprake geweest van een combinatie van reguliere werkzaamheden en crisisgerelateerde inzet waarbij de laatste uiteindelijk tot een minimum is afgeschaald. Er is in het tweede halfjaar hard gewerkt om de reguliere taken die zijn blijven liggen weer op te pakken en terug te schakelen naar de oorspronkelijk taakinvulling. De inzet op deze gebieden is vanuit prioriteitsoverwegingen voornamelijk uitgegaan naar excessen, spoed- en risicogevallen. Achterstanden zullen ook in 2022 worden opgepakt. 

De afdeling Burgerzaken heeft in het afgelopen jaar opnieuw minder persoonsdocumenten uitgegeven dan normaliter het geval is, omdat inwoners geen reisdocument nodig hadden door afstel van vakantie vanwege de coronacrisis. Voor de zomer is wel een piek geconstateerd. Na de zomervakantie zijn inwoners met een verlopen persoonsbewijs opgeroepen om dit te komen vernieuwen. Hier is ten dele gehoor aan gegeven. Verwachting is dat in 2022 de achterstand wordt ingelopen. 

Het project voor oplevering van nieuwe websites is in 2021 gestart en loopt door in 2022. 

Een professionele organisatie

1.1 Een goede, slagvaardige, professionele organisatie.

Op het gebied van veiligheid streven wij niet alleen naar lage criminaliteitscijfers, de veiligheidsbeleving (hoe veilig voelen mensen zich?) vinden we net zo belangrijk. Via het Integraal Veiligheidsplan (door de raad vastgesteld) worden de prioriteiten bepaald, waar we samen met onze partners afgelopen jaar op hebben ingezet. Net als voorgaande jaren is het veiligheidsbeeld in Woerden opgehaald. Opvallende ontwikkelingen zijn een daling van het aantal autokraken (-48%), handel/bezit van wapens (-40%) en woninginbraken (-19%). Daartegenover staan een stijging van het aantal geregistreerde personen met verward gedrag (+112%), het aantal fietsdiefstallen (+59%) en een lichte toename in het aantal meldingen van jongerenoverlast.

Een duidelijke trend die landelijk én in Woerden zichtbaar is, is de verschuiving van traditionele criminaliteit (autokraken, woninginbraak e.d.) naar minder traditionele vormen van criminaliteit (zoals ondermijnende en digitale criminaliteit). Ondanks de coronacrisis zijn diverse (succesvolle) interventies op het gebied van ondermijning gepleegd. Zo is er een pand gesloten op basis van de Opiumwet, is drie keer een last onder dwangsom opgelegd en eenmaal een waarschuwing afgegeven. Ook is de organisatie weerbaarder gemaakt tegen ondermijning. Binnen de Persoonsgerichte Aanpak (PGA) wordt recidive verminderd en complexe casuïstiek integraal aangepakt. De kennis met betrekking tot complexe casuïstiek is vergroot. 

Voor wat betreft de stijging van het aantal meldingen jongerenoverlast geeft de politie aan dat in 2021 door wijkagenten veel aandacht aan de problematiek is gegeven, waardoor de meldingsbereidheid van inwoners is toegenomen. Daarnaast wordt uit het landelijk beeld duidelijk dat corona een rol heeft gespeeld bij de toename van het aantal meldingen. De jeugd had minder uitgaansmogelijkheden, mocht niet sporten en nauwelijks bij elkaar komen. Uit verveling was jeugd hierdoor vaker op straat te vinden. Vooral tijdens de perioden van mooi weer werd rondom de Cattenbroekerplas en het Westdampark overlast ervaren. In reactie hierop is er, naast de inzet van boa’s en politie, extra inzet geweest door Jongerenwerk en Uniseco. Tijdens Ramadan zijn buurtvaders ingezet door Impact om preventief op te treden richting jongeren op straat. 

Er is een betere verbinding tussen zorg en veiligheid gerealiseerd via de buurtveiligheidsteams Schilderkwartier/Molenvliet en Harmelen, Kamerik en Zegveld. Daarnaast is een ambtelijke werkgroep actief voor inwoners met een (niet gestelde) hulpvraag waar expliciete (teamoverstijgende) zorgen over zijn. Deze werkgroep zorgt voor eenduidige aansturing en communicatie richting inwoners en bestuurders. 

Het bestuurlijk instrumentarium in de vorm van controles en maatregelen wordt benut om ondermijning te bestrijden. Er is een nieuw Bibobbeleid geïmplementeerd ten behoeve van de bestrijding van georganiseerde criminaliteit. Via bijeenkomsten en trainingen is bewustwording voor het onderwerp ondermijning gecreëerd binnen de gemeentelijke organisatie. 

Voor de integrale aanpak jongerenoverlast hebben jongerenwerkers naast hun reguliere werkzaamheden ook een signaleringsfunctie uitgeoefend. Relevante informatie die hieruit voortkomt, wordt met de boa’s en de politie gedeeld om hun informatiepositie en handelingsperspectief te verbeteren. Tevens is de verbinding met de jeugdzorgverleners tot stand gebracht, om bij jongeren die dat nodig hebben preventief inzet te plegen bij jongeren. Voor het voorkomen van nieuwe aanwas en het verminderen van recidive van inwoners die zich bezighouden met criminaliteit dan wel personen met verward gedrag die de openbare orde verstoren, wordt integraal samengewerkt met ketenpartners en inwoners binnen de Lokale Persoonsgerichte Aanpak (PGA) . 

De verbinding tussen zorg en veiligheid is beter vormgegeven door samen met zorgverleners op te trekken. Aan inwoners die de openbare orde verstoren vanwege verward en/of psychisch gedrag wordt via een integrale aanpak een helpende hand geboden. Het gaat hier om de gevallen die niet onder de paraplu van de PGA vallen. Naar aanleiding van het gehouden ‘Praktijklab samenwerking Schilderskwartier’ (samenwerking van corporatie, gemeente, zorgpartijen en welzijnsorganisaties) is een overzicht gemaakt van de bestaande overlegstructuren m.b.t. personen met overlastgevend/verward gedrag. 

Buurtveiligheidsteams (BVT) hebben specifieke aandacht voor de behoefte van de buurt bij de aanpak van overlast. Momenteel zijn er binnen de gemeente twee actief: één voor de wijken Schilderskwartier en Molenvliet en één voor de kernen Harmelen, Zegveld en Kamerik. In het Schilderskwartier is een Buurttent georganiseerd, waarbij buurtbewoners de mogelijkheid kregen om met politie, boa’s, woningbouwcorporatie en jongerenwerkorganisaties in gesprek te gaan over de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Daarnaast is in een buurt in Zegveld een opschoonactie georganiseerd waarbij o.a. grof vuil werd opgehaald.  

Voor de aanpak van high impact crimes (woninginbraken, overvallen, autobranden) en veel voorkomende criminaliteit (autoinbraken, fietsendiefstal en vandalisme), en het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid voor het tegengaan van cybercrime bij inwoners en ondernemers, zijn in de tweede helft van 2021 de volgende activiteiten uitgevoerd: preventie-actie fietsdiefstal op de weekmarkt, een digitale bewustwordingsbijeenkomst over cybercrime voor ondernemers, diverse communicatieberichten (o.a. via social media, infopagina en inbraakbrieven) om inwoners bewust te maken op het gebied van woninginbraak. Verder is de faciliterende rol van de gemeente t.a.v. de buurtpreventie whatsappgroepen (WhatsApp BuurtPreventie - WABP) weer opgestart. Buurten/wijken die een WABP-groep hebben opgestart, kunnen bij de gemeente een aanvraag indienen voor het plaatsen van whatsapp-buurtpreventieborden. 

1.2 Tegengaan van ondermijning van de rechtsstaat.

1.3 Integrale aanpak jongerenoverlast met als doel de overlast te beperken.

- Jeugd groeit op in een stimulerende en veilige omgeving waarin zij hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen.
- Voor jeugd die zorg en ondersteuning nodig heeft, is dit tijdig, snel, laagdrempelig en zoveel mogelijk lokaal beschikbaar.
- Minder overlast op de straat creëren, door participerende jongeren en de betrokkenheid van onze inwoners.

1.4 Minder overlast door PGA'ers, door het zo veel mogelijk voorkomen van nieuwe aanmeldingen voor de PGA en verminderen van recidive bij uitstromers.

1.5 Het vergroten van bewustwording van inwoners en het bieden van een goed handelingsperspectief om te voorkomen dat men slachtoffer wordt van High Impact Crimes en Veel Voorkomende Criminaliteit.
Daarnaast stimuleren van inwoners en ondernemers in het nemen van eigen verantwoordelijkheid.

1.6 Betere verbinding tussen beleidsthema's Zorg/Buurt en Veiligheid/ Handhaving.
Het aanpakken van uitdagingen die de grenzen van Woerden overschrijden in regionale samenwerkingsverbanden

In het Groene Hart wordt uitvoeringsgericht samengewerkt om de (recreatieve) economie te versterken, de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren en bodemdaling tegen te gaan. In dit kader zijn in het afgelopen jaar diverse programma’s en projecten uitgevoerd, zoals Cirkelregio Groene Hart, het Waterstofprogramma, Cheese Valley, de Kaasacademie, H2Onderwijsbus, Veenweiden in Beweging en Monitoring Proefvakken.

Daarnaast is met gemeentebesturen uit het Groene Hart gesproken over hun inzet in het traject ‘Groene Hart als NOVI-gebied’. Dit heeft geresulteerd in een gezamenlijk gewenste aanpak, waarbij concrete gebiedsgerichte opgaven centraal staan. Gemeenten hebben richting andere betrokken overheidslagen aangegeven geen nieuwe grootschalige visietrajecten en bijbehorende drukte te willen organiseren. In het NOVI-traject willen gemeenten vooral aansluiten op (lopende) lokale trajecten, om op deze wijze snel tot resultaten te kunnen komen. Gemeenten brengen deze gewenste aanpak gezamenlijk naar voren bij het opstellen van de bestuursovereenkomst NOVI Groene Hart, die in 2022 wordt ondertekend. 

Afgelopen jaar stond in U10-verband het Integraal Ruimtelijk Perspectief centraal. Een regionale visie gericht op de fysieke leefomgeving en daarbij behorende opgaven zoals de woningnood, bereikbaarheid, meegroeien van groen, en ruimte voor werken. In 2021 is een conceptperspectief met de U10-gemeenten gedeeld, waarop Woerden zowel op college- als raadsniveau een zienswijze heeft gegeven. Na verwerking van de zienswijzen heeft de gemeenteraad van Woerden in december 2021 ingestemd met het Integraal Ruimtelijk Perspectief. Het perspectief biedt een goede basis voor het verwezenlijken van Woerdense én regionale ambities en het voeren van een gezamenlijke lobby richting provincie en Rijk.  

Voor de eerder in Groene Hart-verband genoemde programma’s en projecten is ambtelijk en bestuurlijk inzet gepleegd. Deels bestond dit uit concrete inzet voor projecten, maar vaker nog ging het om het bij elkaar brengen van de juiste actoren (relevante ondernemers, onderwijsinstellingen en betrokken overheden) om kennis te delen en projecten verder te brengen. In dit kader zijn afgelopen jaar webinars, podcasts en (digitale) bijeenkomsten georganiseerd over onderwerpen als waterstof, circulair ondernemen en zon op dak bij agrariërs.

Woerden heeft een trekkersrol vervuld in het organiseren van dialoogsessies met gemeenten in het Groene Hart. Zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau is er met diverse gemeenten gesproken over de gemeentelijke inbreng in het traject ‘Groene Hart als NOVI-gebied’. Tijdens deze sessies is aandacht gevraagd voor het belang van een gezamenlijk standpunt van de lokale overheidslaag ten opzichte van provincies, waterschappen en het Rijk. Zonder gezamenlijkheid zullen de belangen en doelen van andere overheidslagen snel prevaleren. Woerden heeft via deze sessies gemeenten met elkaar kunnen verbinden en enthousiasmeren voor participatie in het traject ‘Groene Hart als NOVI-gebied’.   

Via ambtelijke en bestuurlijke overleggen en de hierboven genoemde zienswijzen van college en raad zijn de voor Woerden belangrijke onderwerpen in het Integraal Ruimtelijk Perspectief geborgd. Voor de inbreng van de Woerdense onderwerpen is aansluiting gezocht op lopende projecten en vastgestelde ambities. Voorbeelden hiervan zijn de verstedelijkingslocaties in de Poort van Woerden (Middelland, Snellerpoort en het stationsgebied), de schuifruimtelocaties en het onderzoek naar de oostelijke randweg. Verder is sprake geweest van een continue wisselwerking met het omgevingsvisietraject en de daaruit voortkomende resultaten. Op deze wijze is getracht het regionale en het lokale belang voortdurend aan elkaar te toetsen, waarbij de afspraken op regionaal niveau dienend behoren te zijn aan lokale ontwikkelingen. 

Het aanpakken van uitdagingen die de grenzen van Woerden overschrijden in regionale samenwerkingsverbanden.

1.7 Het versterken van de regionale economie in het Groene Hart.

1.8 De regio Utrecht kent een leefbare verstedelijking ('groen, gezond, slim').