Paragraaf 1 Lokale heffingen

1. Wat is het doel van deze paragraaf?

Terug naar navigatie - 1. Wat is het doel van deze paragraaf?

Het totale pakket van gemeentelijke belastingen en heffingen bestaat uit een tiental verschillende belastingen, heffingen en rechten die worden gelegitimeerd door een belastingverordening die door de gemeenteraad is vastgesteld.

Deze paragraaf geeft een overzicht op hoofdlijnen van deze heffingen die bij de diverse programma’s in de programmabegroting zijn geraamd. In het kort geven we aan welk beleid we in het begrotingsjaar gaan voeren ten aanzien van de lokale heffingen. Het lokale beleid is vastgesteld in de belastingverordeningen. Verder is een overzicht opgenomen van de geraamde opbrengsten, wordt aandacht besteed aan de lokale belastingdruk en aan het kwijtscheldingsbeleid.

2. Wettelijk kader en gemeentelijk kader

Terug naar navigatie - 2. Wettelijk kader en gemeentelijk kader

Ten aanzien van de heffingen onderscheid de wet drie soorten:

  • Belastingen: gedwongen betalingen aan de overheid waar geen rechtstreekse contraprestatie van de overheid tegenover staat. Ze kunnen aan een brede of specifieke doelgroep in rekening worden gebracht.
  • Bestemmingsheffingen: deze die dienen ter bestrijding van specifieke kosten. Voorbeelden zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Deze heffingen mogen niet meer dan kostendekkend zijn.
  • Rechten: een betaling waar een direct aanwijsbare contraprestatie van de overheid tegenover staat. Deze contraprestatie kan bestaan uit een product of dienst. Onderscheid kan worden gemaakt in onder meer gebruiksrechten (bijvoorbeeld haven- of marktgelden) en genotsrechten (waaronder leges). De hoogten van sommige rechten zijn landelijk bepaald. Verder geldt dat deze maximaal kostendekkend mogen zijn.

Naast het landelijk beleid is het volgende gemeentelijk beleid geformuleerd:

  • De bestemmingsheffingen en rechten zijn in principe 100% kostendekkend. Dat is niet overal het geval omdat er bijvoorbeeld wettelijke voorschriften zijn (wettelijke tarieven).
  • De heffingen worden in 2020 verhoogd met 2,6%. Uitgezonderd onroerende zaakbelastingen (2,6%+3%), streekmarkt (0%), parkeren (0%), rioolrechten (1%+2,6%) en afvalstoffenheffing (5%+2,6%).
  • Kwijtscheldingsbeleid. Voor de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing kan kwijtschelding worden verleend aan personen (niet aan bedrijven). De gemeente Woerden hanteert voor de kwijtschelding de norm die door het Rijk gegeven wordt aan de gemeenten: 100% van de norm voor de bijstand. Bij een norm onder de 100% is er sprake van strenger beleid. Vrijwel alle inwoners die een aanslag gemeentelijke belastingen ontvangen en moeten rondkomen van een bijstandsuitkering of alleen een AOW uitkering en geen vermogen hebben, komen op basis van deze norm voor kwijtschelding in aanmerking. De regelgeving voor de kwijtschelding is neergelegd in de Leidraad Invorderingswet 1990.

Geraamde opbrengsten

Terug naar navigatie - Geraamde opbrengsten
Baten Baten Baten
begroting Begroting Rekening
Belastingen en heffingen 2020 2019 2018
A. Belastingen
1 Eigenaren woningen 7.634 7.132 6.892
Eigenaren niet-woningen 2.810 2.659 2.504
Gebruikers niet-woningen 1.728 1.635 1.535
2 Parkeerbelasting 1.797 1.748 1.738
3 Hondenbelasting 69 67 66
4 Precariobelasting 94 92 83
5 Toeristenbelasting 92 90 111
Subtotaal A Belastingen 14.224 13.423 12.929
B . Bestemmingsheffingen
1 Afvalstoffenheffing 5.468 5.052 5.000
2 Rioolheffing 4.900 4.713 4.551
Subtotaal B Bestemmingsheffingen 10.368 9.765 9.551
C. Rechten
1 Leges burgerzaken 689 809 1.056
2 Begrafenisrechten 656 639 699
3 Marktgelden 160 157 151
4 Havengelden 47 46 43
5 Omgevingsvergunningen 1.220 1.267 1.566
Subtotaal C Rechten 2.772 2.918 3.514
Totaal € x 1.000 27.364 26.106 25.994

Lokale lastendruk

Terug naar navigatie - Lokale lastendruk

De lokale lastendruk geeft voor de belangrijkste tarieven weer wat een inwoner van de gemeente betaalt en hoe deze zich de afgelopen jaren hebben ontwikkeld (fictief huishouden). De bedragen zijn gebaseerd op een gezin met een hond, in een woning met een gemiddelde waarde voor belastingjaar 2020 van € 277.000 (2019: € 259.000, 2018: € 245.000).
In onderstaande tabel is de voorgestelde indexering voor 2020 verwerkt.

2020 2019 2018
1 OZB 319 305 295
2 Rioolheffing 203 189 185
3 Afvalstoffenheffing (meerpers.) 238 221 210
4 Hondenbelasting 27 26 26
Totaal € 787 € 741 € 716

A. Belastingen

Terug naar navigatie - A. Belastingen

Ad 1 OZB
In de onderstaande tabel zijn de OZB-tarieven 2020 en 2019 opgenomen. De tarieven 2020 worden geheven als percentage van de WOZ-waarde met peildatum 1 januari 2018. De prognoses per 1 september 2019 duiden op een gemiddelde stijging voor woningen met 7% en de gemiddelde stijging voor niet-woningen 0%. De OZB-tarieven worden berekend door de opbrengst te delen door de WOZ-waarden. De werkelijke OZB-opbrengst kan uiteindelijk afwijken van de begrote opbrengst door:

- de waardeontwikkeling van de onroerende zaken;
- de te verwachten minder- en meeropbrengsten van respectievelijk sloop en nieuwbouw;
- de waardevermindering als gevolg van bezwaar- beroepsprocedures.

In december worden de OZB-tarieven definitief vastgesteld door de raad, deze kunnen daarom afwijken van de tarieven zoals hieronder opgenomen.

Tarief OZB 2020 2019
1 Woningen
a Eigenaren 0,1151% 0,1176%
2 Niet woningen
a Eigenaren 0,2579% 0,2493%
b Gebruikers 0,1918% 0,1824%

Opbrengst OZB:

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
0.61 Eigenaren woningen 7.634 7.132 6.892
0.62 Eigenaren niet-woningen 2.810 2.659 2.504
0.62 Gebruikers niet-woningen 1.728 1.635 1.535
Totaal € x 1.000 12.172 11.426 10.931

 

Ad 2 Parkeerbelasting
De parkeerbelasting in 2020 blijft voorlopig € 2 per uur, net zoals de afgelopen jaren. Uitgangspunt blijft dat het parkeren kostendekkend is.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
2.2 Parkeren 1.535 1.692 1.549
0.4 Overhead 29 30 29
Totale lasten 1.564 1.722 1.578
0.63 Baten 1.797 1.748 1.738
Saldo € x 1.000 233 26 160
Kostendekkendheidsgraad 115% 102% 110%

 

Het voordeel ten opzicht van 2019 wordt grotendeels veroorzaakt door lagere kapitaallasten in verband met lagere rente en wijziging BBV.

Nb 1: De vervroegde afschrijving van € 10 miljoen van de parkeergarage Castellum geeft een structureel vertekend beeld. Dit bedrag is ten laste gekomen van de algemene middelen. Als de kapitaallasten hiervan zouden zijn meegenomen, zou de opbrengst substantieel lager zijn dan de kosten.
Nb 2: In 2016 is er € 2,8 miljoen onttrokken aan de algemene reserves voor de parkeergarage Defensie-eiland en is dit bedrag gestort in de reserve kapitaallasten economisch nut. Vervolgens is de parkeergarage Defensie-eiland geactiveerd en worden de jaarlijkse kapitaallasten onttrokken aan deze reserve, hierdoor zijn de kapitaallasten in de begroting budgettair neutraal.
In de exploitatie van de parkeerbegroting worden de kapitaallasten van de parkeergarage Defensie-eiland echter wel meegenomen aan de lastenkant.

 

Ad 3 Hondenbelasting
Hondenbelasting wordt geheven van de houder van een of meer honden binnen de gemeente.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
0.64 Belastingen overig 28 30 28
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 25 24 51
0.4 Overhead 14 14 14
Totale lasten 67 68 93
0.64 Baten 69 67 66
Saldo € x 1.000 2 -1 -27
Kostendekkendheidsgraad 103% 99% 71%

 

Ad 4 Precariobelasting
Onder de naam precariobelasting wordt een directe belasting geheven ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven de openbare eredienst bestemde gemeentegrond.
Ook terrassen vallen hieronder.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
0.64 Opbrengst € x 1.000 94 92 83

 

Ad 5 Toeristenbelasting
Onder de naam toeristenbelasting wordt een directe belasting geheven voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen een vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene met een adres in de gemeente in de basisregistratie personen zijn ingeschreven.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
3.4 Opbrengst € x 1.000 92 90 111

B. Bestemmingsheffingen

Terug naar navigatie - B. Bestemmingsheffingen

Ad 1 Afvalstoffenheffing
Voor de bestrijding van de kosten die samenhangen met het inzamelen en verwerken van afval is de gemeente bevoegd om de gemaakte kosten te verhalen. Voor het huishoudelijk afval (afval dat ontstaat vanuit particuliere huishoudens) wordt afvalstoffenheffing geheven.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van baten en lasten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.
Het uitgangspunt bij het vaststellen van de tarieven is dat het tarief voor eenpersoonshuishoudens circa 80% bedraagt van het tarief voor meerpersoonshuishoudens. Dit percentage kan enigszins afwijken. De reinigingsrechten zijn van toepassing op bedrijven die in de binnenstad zijn gevestigd en hun afval aanbieden aan de gemeente via vuilcontainers. Deze tarieven zijn exclusief BTW. Wanneer de baten hoger zijn dan de lasten, wordt het meerdere in de voorziening afvalstoffenheffing gestort.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
7.3 Afval 4.476 4.183 3.948
2.1 Verkeer en vervoer 424 424 424
5.7 Openbaar groen 129 129 129
0.4 Overhead 474 447 425
BTW-lasten te verhalen op BTW-comp.fonds 252 252 252
Totale lasten 5.755 5.435 5.178
7.3 Baten 5.468 5.052 5.000
Saldo (=mutatie reserve;- = onttrekking) -287 -383 -178
Kostendekkendheidsgraad 95% 93% 97%

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening afvalstoffenheffing:
(stand per 1-1-2019 € 1.355.761)

2020 onttrekking € 287.660
2021 onttrekking € 178.305
2022 onttrekking €   23.248
2023 onttrekking €   22.838

 

Dit zijn indicatieve onttrekkingen omdat de hoogte van diverse lasten en baten nog niet exact bekend zijn, zoals de teruggave afvalstoffenheffing n.a.v. het aantal keren dat er huisvuil is aangeboden en de bijdrage uit het afvalfonds.

Teruggaaf van de afvalstoffenheffing
Indien de belastingplichtige de mini-container voor restafval minder dan 17 keer aan de inzameldienst heeft aangeboden of de verzamelcontainer minder dan 81 keer heeft geopend, bestaat aanspraak op gedeeltelijke teruggaaf van de afvalstoffenheffing.

De teruggaaf bedraagt per belastingjaar:
a. voor eenpersoonshuishoudens

bij 4 of minder aanbiedingen, dan wel het 20 of minder keer openen van de verzamelcontainer € 20,00
bij 5 tot en met 7 aanbiedingen, dan wel het 21 tot en met 35 keer openen van de verzamelcontainer € 17,50
bij 8 tot en met 10 aanbiedingen, dan wel het 36 tot en met 50 keer openen van de verzamelcontainer € 15,00
bij 11 tot en met 13 aanbiedingen, dan wel het 51 tot en met 65 keer openen van de verzamelcontainer € 12,50
bij 14 tot en met 16 aanbiedingen, dan wel het 66 tot en met 80 keer openen van de verzamelcontainer €  5,00
bij 17 of meer aanbiedingen, dan wel het 81 keer of meer openen van de verzamelcontainer €  0,00


b. voor meerpersoonshuishoudens

bij 4 of minder aanbiedingen, dan wel

het 20 of minder keer openen van de verzamelcontainer

€ 40,00
bij 5 tot en met 7 aanbiedingen, dan wel het 21 tot en met 35 keer openen van de verzamelcontainer € 35,00
bij 8 tot en met 10 aanbiedingen, dan wel het 36 tot en met 50 keer openen van de verzamelcontainer € 30,00
bij 11 tot en met 13 aanbiedingen, dan wel het 51 tot en met 65 keer openen van de verzamelcontainer  € 25,00
bij 14 tot en met 16 aanbiedingen, dan wel het 66 tot en met 80 keer openen van de verzamelcontainer € 10,00
bij 17 of meer aanbiedingen, dan wel het 81 keer of meer openen van de verzamelcontainer €   0,00

 

Ad 2: Rioolheffing
Uit de rioolheffing bekostigt de gemeente de uitvoering van de drie gemeentelijke watertaken. Dit zijn het inzamelen en transporteren van afvalwater, het bergen en afvoeren van hemelwater en het zorgdragen voor het grondwater. Onderdeel van hemelwater en grondwater zijn ook maatregelen voor de uitvoering van de thema’s wateroverlast en droogte van actieplan Klimaatbestendig 2050. Meer informatie vindt u in het Gemeentelijk Waterbeleidsplan 2018-2022. De rioolheffing stijgt in 2020 met 1% exclusief inflatiecorrectie. Dit is nodig om de stijgende kapitaallasten als gevolg van vervangingsinvesteringen te kunnen dekken. In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de kosten en baten van de rioolbegroting.



 

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
7.2 Riolering 3.948 3.955 3.651
2.1 Verkeer en vervoer 226 226 226
2.4 Economische havens en waterwegen 200 200 200
0.4 Overhead 226 211 223
BTW 314 163 163
Totale lasten 4.914 4.755 4.463
7.2 Baten 4.900 4.713 4.551
Saldo (=mutatie reserve;- = onttrekking) -€ 14 -€ 42 € 88
Kostendekkendheidsgraad 100% 99% 102%

 

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening riolering:
(stand per 1-1-2019 € 2.632.864) 

2020 storting €  30.268
2021 storting € 115.978
2022 storting € 156.359
2023 storting € 190.071

 

C. Rechten

Terug naar navigatie - C. Rechten

In de onderstaande tabellen is voor de verschillende rechten opgenomen wat de begrote baten en lasten zijn en wat de kostendekkendheid is. Nagestreefd wordt een kostendekkendheidsgraad van 100%. Zichtbaar is dat voor een aantal tarieven dit nog niet is gerealiseerd.

Ad 1 Leges burgerzaken
Onder de naam ‘leges’ wordt een aantal verschillende rechten geheven ‘ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten’. Sommige leges zijn niet voor 100% kostendekkend omdat er voorgeschreven wettelijke tarieven zijn (voorbeelden: uittreksels burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
0.2 Burgerzaken 1.082 1.050 1.352
0.4 Overhead 329 305 279
Totale lasten 1.411 1.355 1.631
0.2 Baten 689 809 1.056
Saldo € x 1.000 -722 -546 -575
Kostendekkendheidsgraad 49% 60% 65%

De baten op de leges nemen af door de wijziging van de Paspoortwet. Doordat onder andere identiteitskaarten tien jaar geldig zijn in plaats van vijf jaar begint nu zichtbaar te worden dat de leges afnemen.

Ad 2 Begrafenisrechten
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
7.5 Begraafplaatsen en crematoria 692 619 524
0.4 Overhead 150 137 98
Totale lasten 842 756 622
7.5 Baten 656 639 699
Saldo € x 1.000 -186 -117 77
Kostendekkendheidsgraad 78% 85% 112%

De kostendekkendheid van de begrafenisrechten lijken af te nemen, dit komt grotendeels door de toename van de kosten planmatig onderhoud aula. De onderhoudskosten aula worden echter onttrokken aan de reserve Meerjarige Onderhouds Planning gebouwen. De onttrekking vindt plaats in programma 7.

Ad 3 Marktgelden
Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van een standplaats (warenmarkt, streekmarkt en koeiemart).

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 116 108 94
3.4 Economische promotie 150 120 182
0.4 Overhead 50 50 38
Totale lasten 316 278 314
Baten
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 75 74 71
3.4 Economische promotie 85 83 80
Totale baten 160 157 151
Saldo € x 1.000 -156 -121 -163
Kostendekkendheidsgraad 51% 56% 48%

Het verschil tussen de tarieven streekmarkt en weekmarkt loopt jaarlijks iets verder op. Om dit verschil niet verder te laten toenemen, wordt voorgesteld het tarief van de streekmarkt niet te indexeren.

Ad 4 Havengelden
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het innemen van een ligplaats met een vaartuig in (een deel van) het openbaar vaarwater van de gemeente Woerden.
Door de renovatie van de oevers in de Singel en het plaatsen van clusters waar vaartuigen met een vergunning kunnen aanmeren, is de exploitatie aanzienlijk verbeterd. Met name door het clusteren van ligplaatsen hebben meer bootbezitters een vergunning gekregen.
Inmiddels is de bezettingsgraad 100% en er is een lange wachtlijst voor het krijgen van een ligplaats.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
2.4 Economische havens en waterwegen 33 32 31
0.4 Overhead 11 11 11
Totale lasten 44 43 42
2.4 Baten 47 46 43
Saldo € x 1.000 3 3 1
Kostendekkendheidsgraad 107% 107% 102%

 

Ad 5 Omgevingsvergunningen
Binnen het taakveld omgevingsvergunning is de kostendekkendheid afhankelijk van de baten. Temporisering van de baten levert een lagere kostendekkenheid. Echter hogere baten zijn meestal gekoppeld aan een grotere werklast wat uiteindelijk kan leiden tot meer capaciteitsinzet. Gevolg hiervan is dat de kostendekkendheid dan niet wordt vergroot maar gelijk blijft.

Taak Begroting Begroting Rekening
veld 2020 2019 2018
Lasten
1.2 Openbare orde en veiligheid 18 331 324
8.3 Wonen en bouwen (loonkosten) 896 1.636 1.638
8.3 Wonen en bouwen (overige kosten) 308 703 589
Totale lasten 1.221 2.670 2.551
Totale lasten verhaalbaar 60% 1.602 1.531
Baten
1.2 Openbare orde en veiligheid 0 28 43
8.3 Wonen en bouwen 1.220 1.267 1522
Totale baten 1.220 1.295 1.565
Saldo € x 1.000 1.220 -307 34
Kostendekkendheidsgraad 100% 81% 102%

* Met ingang van 2020 andere berekeningsmethode.

Om de kostendekkendheid te berekenen zijn twee modellen bekend. De methode Activity based costing is een benadering vanuit een blanco situatie en wordt bekeken hoeveel tijd er gemiddeld met een aanvraag is gemoeid. De methode kostenverhaal gaat uit van de bestaande begroting als uitgangspunt. In 2019 is gebruik gemaakt van de methode kostenverhaal en in 2020 van de methode Activity based costing. Dit betreft geen bezuiniging maar een andere toerekening van uren aan de kostendekkendheid van de leges omgevingsvergunningen. Door de lagere kosten is de kostendekkendheid toegenomen.

3. Vergelijking met andere gemeenten

Terug naar navigatie - 3. Vergelijking met andere gemeenten
Belastingsoort Woerden Oudewater Bodegraven Montfoort De Ronde
Reeuwijk Venen
OZB woningen 0,001176 0,001140 0,001366 0,001337 0,000903
OZB niet woningen 0,004317 0,003992 0,004655 0,006424 0,002501
Afvalstoffenheffing
Eenpersoonshuish. € 184 € 147 € 194 € 152 € 172
Meerpersoonshuish. € 221 € 244 € 238 € 248 € 224
Rioolheffing € 189 € 231 € 356 € 228 € 210