Algemene beschouwingen

De Programmabegroting 2020-2023 is de financiële onderlegger, waarop wij onze plannen voor het komend jaar baseren. Deze plannen zijn onverminderd gebaseerd op de waarden en ambities uit het coalitieakkoord ‘Duurzaam en daadkrachtig midden in de samenleving’. Betrouwbaar, dienstbaar en open zijn de waarden die we samen delen. Zo treden wij onze inwoners en onze gemeenteraad tegemoet, terwijl we al samenwerkend onze ambities verwezenlijken:

• Zorg, op maat en dichtbij in de buurt georganiseerd
• Inzet op versnelde woningbouw
• Duurzaam en een energie neutraal Woerden
• Goede bereikbaarheid en een soepele doorstroming van het verkeer
• Genoeg werkgelegenheid met aandacht voor maakindustrie en Woerden Techniekstad
• Aanpak grote issues door regionale samenwerking

 

Woerden is geen eiland. Bij de realisatie van onze plannen hebben we te maken met ontwikkelingen om ons heen. Zaken waar we geen invloed op hebben. Zo heeft heel Nederland te maken met de gevolgen van het stikstofbesluit, waardoor bouwplannen dreigen te vertragen. Wat hiervan de concrete gevolgen zijn, is nu nog niet duidelijk. De sleutel voor de oplossing ligt vooralsnog bij het Rijk.

Ook hebben we te maken met ontwikkelingen in het Sociaal Domein die in financieel opzicht negatief uitpakken. Vrijwel alle gemeenten melden inmiddels grote tekorten. De vraag naar hulp, zorg en ondersteuning stijgt en de bijbehorende kosten overschrijden het beschikbare budget. Eerder genomen beheersmaatregelen hebben nog niet het gewenste effect. Dit leidde ertoe dat wij na het zomerreces maatregelen moesten treffen om tot een reëel sluitende meerjarenbegroting te komen.

Als uitwerking hiervan treft u onder het onderdeel financiën/financiële beschouwingen een dekkingsplan aan. Een dekkingsplan dat de lasten niet vooruitschuift, en transparant laat zien hoe de zaken ervoor staan. Omdat wij niet meer willen uitgeven dan wij hebben, temporiseren wij onze ambities en wordt er bezuinigd. Dat wil dus niet zeggen dat wij de ambities laten varen, integendeel, maar vanwege onze financiële principes worden deze over een langere tijd gespreid.

Als gevolg van de onvoorziene ontwikkelingen betreffende de kosten voor zorg is het noodzakelijk geworden om een strategische heroriëntatie op ambities en mogelijkheden voor bijsturing uit te voeren. Doel is te komen tot een begroting 2021-2024 die aansluit bij ‘de gemeente die wij willen zijn’ en waarvan de financiële huishouding in voldoende mate bestand is tegen externe en onvoorziene schokken, bijvoorbeeld door weer een budget voor actuele ontwikkelingen te creëren. Om dit te realiseren is het nodig om voor ongeveer 4 miljoen euro aan ombuigingen te realiseren.
Deze omvangrijke ombuiging realiseren op basis van weloverwogen en onderbouwde keuzes vraagt om een intensief traject dat tijd en inzet vraagt van de gehele organisatie en dat niet kan wachten tot het voorjaar 2020. Het college wil hier in het najaar 2019 al mee beginnen en dit afronden februari 2020. Er wordt gestart met bestuurlijke en ambtelijke sessie om de onderwerpen/thema’s te identificeren die kansrijk zijn om mee te nemen in de strategische heroriëntatie en verder uit te diepen.

Om tot een selectie van thema’s te komen zal in deze bestuurlijke en ambtelijke sessies de vraag centraal staan ’welke gemeente willen we zijn?’. Bijvoorbeeld:

- Ondernemend of minder ondernemend;
- Sociaal of iets minder sociaal;
- Toeristisch of iets minder toeristisch;
- Groen en duurzaam of iets minder groen en duurzaam;
- Goede fysieke infrastructuur of een minder goede fysieke infrastructuur;
- Etc.

Dit zijn slechts voorbeelden van mogelijke strategische heroriëntatie kansen. Ook wordt bekeken op welke wijze de inkomsten vergroot kunnen worden. Aangezien de organisatie al een bezuiniging op de apparaatskosten van 1.5 miljoen euro aan het uitwerken is zal dit geen onderdeel zijn van de ombuigingsoperatie. Tevens zal in het najaar meer inzicht zijn in de uitgaven voor zorg. De raad wordt in het najaar 2019 via een RIB geïnformeerd over de thema’s die nader worden uitgewerkt in de vorm van beleidsmatige businesscases met als resultaat een ombuiging van 4 miljoen euro structureel. De uitkomst van deze beleidsmatige business cases wordt in februari 2020 aan de raad voorgelegd en vormt de basis voor de Voorjaarsrapportage/Kadernota ten behoeve van de begroting 2021-2024.

Het hieronder opgenomen dekkingsplan leidt tot een sluitende meerjarenbegroting. Dit dekkingsplan is uiteraard nog niet verwerkt in de financiële tabellen onder de programma’s.

Na besluitvorming door de raad zal het dekkingsplan door middel van een administratieve begrotingswijziging in de begroting worden verwerkt.

 

Toelichting:

Primaire begroting
Het saldo van de primaire begroting vormt de basis. Dit is begroting 2019-2022 als vertrekpunt, waarbij vervolgens rekening wordt gehouden met loon- en prijsstijgingen, begrotingen van Gemeenschappelijke Regelingen en overige technische mutaties.

Algemene uitkering indicatoren
Eind augustus is van het ministerie een opgave ontvangen waarin een aantal indicatoren (onderdeel van de technische berekening van de Algemene Uitkering) definitief zijn vastgesteld.

Ontwikkelingen sociaal domein
Bij de voorjaarsrapportage 2019 is de raad geïnformeerd over het voornemen een analyse van het Sociaal Domein op te stellen waarbij met name de beoogde resultaten uit de Taskforce worden gemonitord en geüpdatet. Op basis van deze recent opgestelde analyse stelt het college de prognose voor het Sociaal Domein (programma 3) bij. De prognose voor het Sociaal Domein leidt tot een nadelig verschil ten opzichte van de oorspronkelijke begroting. De raad is hieromtrent door middel van een raadsinformatiebrief (19R.00687 van 13 september 20919) op de hoogte gesteld en wordt in een extra themasessie financiën Sociaal Domein (8 oktober 2019) geïnformeerd.

Belangrijkste oorzaken:
Autonome ontwikkelingen Sociaal Domein Wmo en Jeugd
De gemeente Woerden heeft, net als diverse andere gemeenten in Nederland, te maken met een toename van de vraag. Dat is een autonome ontwikkeling. Door trends en ontwikkelingen zoals o.a. de vergrijzing, langer thuis wonen en het abonnementstarief voor de Wmo, nemen aantallen en kosten toe. Dit geldt zowel voor geïndiceerde Wmo- en Jeugdvoorzieningen, als voor voorliggende en preventieve voorzieningen zoals maatschappelijk werk, welzijn en vrijwilligerswerk.

Bijstelling verwachte lagere lasten inkomensregelingen Werk en Inkomen
Het college heeft vorig jaar geconstateerd dat de laatste jaarrekeningen voordelen laten zien op de uitgaven voor de inkomensregelingen (vooral BUIG). In de begroting 2019-2022 is rekening gehouden met een progressie van dit voordeel naar volgende jaren. Deze verwachting was gebaseerd op de realisatiecijfers van de uitvoerder van de afgelopen vijf jaar. Bij het opstellen van de begroting 2020-2022 hebben wij de actuele realisatiecijfers en verwachte inkomsten opnieuw bekeken. Op basis hiervan hebben wij de raming in de begroting bijgesteld.

Niet gerealiseerde bezuinigingsmaatregelen Sociaal Domein (Taskforce)
In het Sociaal Domein lopen diverse bezuinigingsopdrachten. Een groot deel van deze maatregelen is geïmplementeerd en gerealiseerd. College en raad hebben de lijn ingezet om inwoners beter te begeleiden, beter aan te sluiten op de leefwereld van inwoners en optimaal in te zetten op de verschuiving van de 2e naar de 1e en 0e lijn. Op deze beleidslijn zijn de taskforce maatregelen gebaseerd. In de voorjaarsnota is aangekondigd dat wij de beoogde resultaten uit de taskforce gaan monitoren en updaten. Deze analyse is recent uitgevoerd. Op basis daarvan constateren wij dat een aantal maatregelen vertraging oplopen, of (voorlopig) minder geld opleveren dan verwacht. Het gaat hierbij om (zie voor uitgebreidere informatie de raadsinformatiebrief):

a. De verschuiving van de 2e naar de 1e en 0e lijn is ingezet maar heeft nog niet het volledige
gewenste financiële effect.
b. De implementatie van casemanagement is vertraagd.
c. De Praktijkondersteuner huisartsen wordt bij minder huisartsen ingezet dan gepland.
d. Het regionaal inkopen van Jeugd- en Wmo-voorzieningen is met een jaar uitgesteld.
e. De inzet van onderwijszorgarrangementen is succesvol maar levert nog niet het gehele
geprognotiseerde financiële voordeel op.

Het college heeft de inhoudelijke lijn ingezet om inwoners meer en beter te begeleiden, beter aan te sluiten op de leefwereld van inwoners en optimaal in te zetten op de verschuiving van de 2e naar de 1e en 0e lijn. Dit doen wij samen met een aantal strategische maatschappelijke partners. Het college staat achter deze lijn, en ziet hiervan de eerste positieve inhoudelijke resultaten. Wij houden vast aan de ingezette beleidskoers en kiezen daarom nu niet voor aanvullende financiële maatregelen op basis van het minscenario dat uitgaat van het slechts uitvoeren van de wettelijk verplichte taken op grond van de Wmo, Jeugdwet en Participatiewet. Het minscenario (bezuinigingen 0-de lijn) staat haaks op de ingezette koers op basis van de recent vastgestelde Maatschappelijke Agenda (MAG). Daarnaast schatten wij de financiële risico’s als gevolg van dit scenario op de langere termijn hoog in. Een aantal ontwikkelingen die leiden tot deze tegenvallende prognose zijn voor de langere termijn nog onzeker en moeten nog verder geanalyseerd en geduid worden. Dit zal worden meegenomen bij de ‘strategische heroriëntatie’ (zie hierboven).

De voormalige reserve Sociaal Domein is dit jaar overgeheveld naar de Algemene Reserve. Deze was met name bedoeld voor het opvangen van de risico’s binnen het Sociaal Domein. Daarom vinden wij het verantwoord om bovengenoemde ontwikkelingen derhalve uit deze voormalige reserve/Algemene Reserve te dekken. Het is onze inzet om deze onttrekkingen bij de ‘Strategische heroriëntatie’ in 2021-2022 terug te verdienen.

In het bedrag ad € 1.491.539 heeft het college een business case verwerkt ad € 284.000 oplopend naar
€ 324.000. Het gaat hierbij om het uitbreiden van het aantal praktijkondersteuners bij huisartsen (JGGZ+) en het inzetten van sociale netwerken. Daarnaast passen we het informeel PGB aan en gaan we trapliften inkopen.

Bij de Voorjaarsrapportage hebben wij een overzicht gepresenteerd van de onvermijdbare uitgaven. In het amendement ‘richting voor sluitend maken begroting 2020-2023’ is bepaald dat de geïnventariseerde onvermijdbare uitgaven meegewogen moeten worden in het proces om de begroting 2020-2023 sluitend te maken. Wij hebben hieraan door middel van het dekkingsplan uitvoering gegeven en hebben daarnaast nog eens kritisch gekeken of onderdelen uit het overzicht zoals opgenomen in de Voorjaarsrapportage binnen de programma’s gedekt konden worden. Hieronder is een overzicht opgenomen van de posten die als onvermijdbaar resteren.

 

Toelichtingen:

P&O op orde
Dit betreft het aanpassen van de ramingen voor reiskosten woon-werkverkeer in het kader van het realistisch begroten.

Uitvoering OZB
Voor de uitvoering van de OZB moeten de ramingen worden aangepast in verband met hogere taxatiekosten en toenemende kosten van de ‘No Cure No Pay’ bedrijven. De hogere uitvoeringskosten worden gedekt door het aanpassen van de OZB tarieven. Bij het opleggen van de volgende aanslagen zullen wij dit onder de aandacht brengen.

Vervanging strooimaterieel
Woerden heeft voor de uitvoering van gladheidsbestrijding schuif-/strooicombinaties die aan vervanging toe zijn. In 2018 heeft al het materieel een revisiebeurt gekregen om de vervanging nog uit te kunnen stellen. Op dit moment is het materieel nog functioneel, maar zijn de onderhoudskosten om het in bedrijf te houden hoger doordat het verouderd is.

Herstel brandveiligheid Snellerpoort
Bij een verbouwing van het Minkema College in de zomer van 2018 is naar voren gekomen dat de brandwerende aansluiting van wand met dak niet voldoet aan de eisen. De detaillering is anders uitgevoerd dan in de bouwvergunning en uitvoeringstekeningen uit 2002. Eind 2018 is bij nader onderzoek gebleken dat ook de hoofddraagconstructie niet voldoen aan de brandweereisen. Door het Minkema College is destijds de school met sporthal Snellerpoort gerealiseerd. Uit onderzoek bij de sporthal is gebleken dat hier sprake is van dezelfde gebreken. Er is geen sprake van een acuut risico. De VRU heeft aangegeven dat de sporthal gebruikt mag blijven worden. Maatregelen moeten echter wel binnen afzienbare tijd ingepland en gerealiseerd worden.

Lagere opbrengst vastgoed
De afgelopen jaren is de vastgoedportefeuille van de gemeente Woerden afgenomen door de verkoop van verschillende objecten, hierbij kan gedacht worden aan de Carrosserieweg 1, Barwoutswaarder en de Rubensstraat. De verkoopdoelstelling is in 2012 concreet vertaald in een te behalen opbrengst van € 9,35 miljoen. De verkoop van gemeentepanden bleek minder makkelijk te zijn en tot veel discussies te leiden. De doelstelling is daarna vertaald naar € 100.000 structurele inkomsten per jaar. In september 2018 is er een RIB (18R.00532) verzonden over het Meerjaren Perspectief Woerdens Vastgoed. In MPWV is een longlist opgenomen, deze bestaat uit 35 objecten. Op de Longlist worden verhuurde stukken grond vermeld. Deze stukken grond worden voornamelijk verhuurd aan verenigingen. De kans dat een vereniging het stuk grond koopt, is klein aangezien veel verenigingen zullen zeggen dat zij niet de financiële middelen hebben. In de RIB is dit, onder de kop ‘Financiën’ al aangekondigd. De inkomsten zijn in het verleden al fors binnen gehaald door de verkoop van de verschillende objecten. Door het afslanken van de portefeuille is het niet meer mogelijk ieder jaar een bedrag ad € 100.000 te realiseren.

Toezicht en beheer strand Cattenbroek
De ontwikkeling van het recreatie-eiland laat nog op zich wachten. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het beheer en exploitatie van het gebied totdat het gebied wordt overgedragen aan het recreatieschap Stichtse Groenlanden. Daar er nog een bestemmingsplanprocedure doorlopen wordt zal naar verwachting de gemeente in 2020 nog het beheer en exploitatie moeten doen. Daarna zal het recreatieschap en ondernemer dit gaan doen. Het strand zal moeten voldoen aan de zwemwaterrichtlijn waarbij het uitgangspunt is om een veilige strandzone aan te bieden. Zonder investering kan het strand niet open. Wel hebben wij nogmaals kritisch naar de uitgaaf gekeken en denken dit tot het vermelde bedrag te kunnen beperken.

Toename aanvragen jeugd op basis van de Jeugdwet
De wachtlijsten bij jeugd nemen toe, doordat het aantal vragen en de complexiteit van de vragen toenemen. Dit is een landelijke trend. Bovendien verwachten wij dat de nieuwe werkwijze (implementatie casemanagement) zorgt voor een toename van het aantal ondersteuningsvragen die eerder bijvoorbeeld via de huisarts werden opgepakt. Daarnaast komt er meer verscheidenheid in het werk dat erbij komt. Hiervoor is extra capaciteit nodig, boven op de extra capaciteit die al is geraamd in het implementatieplan casemanagement. Door toename van de vraag zien wij de wachttijd op de aanvragen jeugd oplopen. Met de extra capaciteit willen we de wachtlijst wegwerken, iets waar de inwoner direct het effect van ondervindt. Daarbij kost de wachtlijst ook veel geld. Wanneer je direct de meest effectieve hulp kunt inzetten, is dit niet alleen fijner voor de inwoner maar is er in veel gevallen ook minder inzet nodig.

Toename aanvragen Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
Vanaf 1 januari heeft het Rijk het abonnementstarief ingevoerd voor de WMO. De eigen bijdrage bedraagt nu € 17,50 ongeacht de hoogte van het inkomen en ongeacht de hoeveelheid zorg. Voor inwoners met een hoger inkomen is de eigen bijdrage daarmee (veel) lager dan voorheen. Dit zorgt naar verwachting voor een stijging van het aantal zorgvragen en zorgkosten. De extra zorgkosten waren al opgenomen in de risicoparagraaf. Er is echter nog geen rekening gehouden met de extra inzet van consulenten WMO-V door de toename van de vraag. Naast de toename van de aanvragen i.v.m. de invoering van het abonnementstarief, zie we de ook een toename door maatschappelijke/demografische ontwikkelingen zoals: vergrijzing, inwoners die langer thuis wonen en toename GGZ-problematiek en gemeentelijke taken hierin.

Extra formatie POH Jeugd
Met betrekking tot Jeugd is extra inzet nodig voor de praktijkondersteuner huisarts. Het succes van de eerste pilots vraagt om uitbreiding.

75 jaar 4/5-meiviering
Dit beperkte bedrag is toegevoegd in verband met het organiseren van activiteiten vanwege het feit dat het in 2020 75 jaar geleden is dat Nederland bevrijd is.

Een jaar opschuiven van investeringen
In de gemeenteraad is eerder gevraagd om kritisch te kijken naar de temporisering van de investeringen. Wij hebben op basis van de investeringen die bij het voorjaarsoverleg zijn geïnventariseerd, bekeken of hier een besparing te bereiken is door deze – indien deze nog niet in voorbereiding zijn genomen – met één jaar op te schuiven. Dit heeft tevens een positief effect op de schuldquote. Bij het onderdeel schuldquote wordt hier verder op ingegaan.

Geen inflatiecorrectie toepassen
Een minder ‘comfortabele’ maatregel is dat de exploitatiebudgetten – in tegenstelling tot een eerder voornemen – in principe niet worden verhoogd als gevolg van inflatie. Dat betekent voor de organisatie dat zij ‘scherp aan de wind zal moeten zeilen’ om binnen de budgetten te blijven. Er is een beperkte ‘stroppenpot’ voor gevallen waarin dit toch nodig is (contracten, afspraken, subsidieverstrekking).

Geen toevoeging reserve grote infrastructurele werken
De toevoeging aan de reserve grote infrastructurele werken wordt vooralsnog afgeraamd. De reservering had te maken met ambities op het gebied van infrastructurele werken. Deze ambities moeten vooralsnog ‘in de koelkast’ worden gezet, dan wel zullen andere bronnen van inkomsten moeten worden gevonden. Bij de genoemde ‘strategische heroriëntatie’ zal dit onderwerp uiteraard worden geagendeerd.

Inzet buffer reservering onvoorziene en nieuwe ontwikkelingen
Deze buffer is bedoeld om de financiële gevolgen van onvoorzienbare en nieuwe ontwikkelingen het hoofd te bieden. Dat doet zich nu voor en daarom ramen wij deze post nu af. Voor 2020 rest nog een beperkt budget.

Hieronder worden de bezuinigingen vermeld die onderdeel uitmaken van het dekkingsplan. Per post wordt vervolgens een korte toelichting gegeven.

 

Veiligheid
Wij zullen het aantal BOA’s terugbrengen van vier naar drie. Dit zal uiteraard leiden tot het minder inzetten van BOA’s.

Economie
Het programma Herstructurering Schuifruimte zal door deze heroverweging een derde van de ambtelijke en externe capaciteit verliezen. Mogelijk leidt dit tot minder onderzoek naar locaties en naar verwachting minder snelheid qua besluitvorming.

Nieuw generatiebudget
In de begroting 2019-2022 was hiervoor in 2022 € 100.000 extra beschikbaar gesteld, oplopend tot € 179.450 in 2023 voor eventuele opvang van activiteiten onder VVE/OAB (Voor- en Vroegschoolse Educatie/Voortzetting Onderwijs Achterstanden Beleid) maatschappelijke stages en overige activiteiten in het onderwijs. Deze budgetverhogingen worden enigszins bijgesteld.

Aanpassing (stelpost) actieprogramma woningbouw
De activiteiten uit het actieprogramma, die de gemeente geld kosten, worden tijdelijk beperkt. Het restant zal worden ingezet voor het initiëren van onderzoek naar nieuwbouwlocaties, waaronder die voor bijzondere woon(zorg)concepten. Wel gaan wij onverminderd door op de strakke sturing op de woningbouwprojecten.

Kostendekkend maken lasten hondenbeleid
In het verleden is besloten dat baten niet hoger mogen zijn dan de lasten. Op basis daarvan is de hondenbelasting gehalveerd. De laatste jaren is flink geïnvesteerd in hondenbeleid en zijn de kosten toegenomen. Dit is nog niet verwerkt in de paragraaf lokale heffingen. De opbrengst – en de tarieven – zullen derhalve worden aangepast.

Opheffen IBOR-reserve
Deze reserve kan worden opgeheven. Dit bedrag valt vrij als baat in de begroting.

Kostendekkend maken leges inritvergunningen
De leges zijn niet kostendekkend en zullen derhalve worden aangepast met als uitgangspunt kostendekkend zijn van leges.

Strategienota Verkeersvisie
Vanaf 2020 heeft college € 400.000 gereserveerd om Strategienota Verkeersvisie verder uit te werken. Deze ambities worden vooralsnog getemporiseerd en de acties hierop aangepast. Bij de ‘strategische heroriëntatie’ zal deze ambitie worden heroverwogen.

Permanent uitzetten van de goot in de Rijnstraat
De goot in de Rijnstraat kent jaarlijks hoge exploitatiekosten. Door het permanent uitzetten wordt € 15.000 bespaard.

Inzetten Groenfonds voor dekking van de 1e jaar herplant
Door het Groenfonds in te zetten voor investeringen kunnen deze worden verlaagd en nemen de kapitaallasten ook af.

Park Bredius aanwijzen als Landgoed onder de Natuurschoonwet
Door Park Bredius een formele Landgoedstatus te laten verkrijgen heeft het recht op bijdragen voor onderhoud vanuit het Rijk. Daarmee kan de lokale bijdrage structureel omlaag.

Anders organiseren schoonhouden lichtmasten (gevel tot gevel)
Door het anders organiseren van het schoonhouden van lichtmasten (‘gevel tot gevel’) kan worden bespaard op de jaarlijkse kosten.

Budget ondermijning
Bij de begroting 2019-2022 was het budget voor ondermijning voor 2019 opgehoogd met € 50.000, voor 2020 en verder was € 25.000 begroot. Als dit voor 2020 e.v. wordt gekort met 25.000, is er geen budget voor ondermijning meer. Dit zal betekenen dat het budget voor bestuurlijke handhaving in relatie tot ondermijning dat tot nu toe volledig door externe professionals (FermAdvies) werd gedaan, er niet meer is. Hierin zal een bestuurlijke keuze moeten worden gemaakt: of dergelijke zaken in een samenwerking tussen VTH en OOV worden opgepakt (minder expertise/risico rechtszaken verliezen), of externe ondersteuning wordt ingezet wanneer nodig hetgeen een overschrijding zal opleveren. Daarnaast zal minder geïnvesteerd kunnen worden in het vergroten van vakinhoudelijke kennis op dit gebied. Geen/minder investeringen in het vergroten van bewustzijn van collega’s, waardoor minder signalen. De informatiepositie van de gemeente en het oprichten van datapakhuis wordt bemoeilijkt. Wat overblijft is de inzet van 1,5 fte vanuit team JZ&V/OOV, andere teams hebben weinig/geen capaciteit voor Ondermijning.

Luchtfoto’s eenmaal per twee jaar
In plaats van elk jaar zullen wij de luchtfoto’s eenmaal per twee jaar laten maken. Vanwege lopende afspraken kan dit vanaf 2021 worden geëffectueerd. Hierdoor is wat minder actuele informatie beschikbaar voor de uitvoering van BAG en WOZ en handhaving..

Klimaat, bodemdaling, energietransitie, circulaire economie
Voor dit onderdeel was in de begroting 2019-2022 een bedrag geraamd van € 1.200.000 in 2020, oplopend naar € 1.400.000 in 2022 en verder. Met het naar beneden bijstellen worden niet de ambities zelf bijgesteld, maar wel het tempo waarin deze worden uitgevoerd.

In 2020 gaat geen extra inzet meer naar Schilderskwartier. Bewustwording en het bieden van handelingsperspectief loopt gelijk op met andere wijken. We gaan minder doen aan energiebesparing bij bedrijven, waardoor minder inzicht ontstaat in de mogelijkheden voor energiebesparing bij bedrijven en op bedrijventerreinen. Eventuele kosten met betrekking tot de mogelijke gaswinning bij Papekopveld zijn niet opgenomen omdat onzeker is in welk jaar dit gaat plaatsvinden.

In paragraaf 3, weerstandsvermogen en risicobeheersing, wordt ingegaan op de ontwikkeling van de schuldquote. In de begroting 2019-2022 stijgt de schuldquote naar 153% in 2022. De huidige berekeningen geven aan dat de schuldquote verder oploopt. Dit wordt met name veroorzaakt door de investeringen uit de door in de raad behandelde Voorjaarsrapportage, die deels voortkomen uit hersteloperaties vanuit het verleden. Hoewel de schuldquote moet worden bezien in samenhang met andere kengetallen vinden wij de ontwikkelingen dusdanig dat wij voor wat betreft de investeringen – die nog niet in gang zijn gezet - een tijdelijke pauze instellen, uitgezonderd voor de investeringen voor verhardingen ad € 4.650.000, voor renovatie verhardingen ad € 1.550.000 en oevers en beschoeiingen ad € 624.000 in totaal € 6.824.000.

Later dit jaar komen wij naar de Auditcommissie en raad met een notitie met betrekking tot de schuldquote op langere termijn met hierin (zonodig) maatregelen om de stijgende lijn in de toekomst om te buigen naar de signaalwaarde. De kapitaallasten worden wél budgettair opgenomen. Behoudens voor de € 6.824.000 wordt nog geen autorisatie gevraagd voor de investeringen.

Geïnventariseerde keuzes die geen onderdeel zijn van het dekkingsplan
In het amendement ‘richting voor sluitend maken begroting 2020-2023’ wordt aangegeven dat de raad wordt geïnformeerd over de maatregelen die wel zijn geïnventariseerd maar die geen onderdeel zijn van het dekkingsvoorstel. Wij hebben de organisatie uitgenodigd om – zonder beperking of terughoudendheid – met keuzemogelijkheden te komen. In het overzicht staan derhalve mogelijkheden benoemd, waarvoor wij níet hebben gekozen, omdat deze een te grote impact hebben en tot onomkeerbare besluiten leiden.

Totaal overzicht niet gekozen bezuinigingen:

Hieronder wordt de aansluiting tussen de RIB mei circulaire en de begroting weergegeven.