In de Kadernota 2026 zijn diverse maatregelen opgenomen om de kosten te verlagen en opbrengsten te verhogen. Ook zijn enkele financieel-technische aanpassingen voorgesteld. Naar aanleiding van de bespreking van de Kadernota in de raad op 10 juli 2025 en de hierbij aangenomen moties en amendementen zijn nog diverse aanpassingen gedaan. In aanvulling op de Kadernota stelt het college voor een aantal aanvullende beleidskeuzes in deze begroting op te nemen.
In onderstaande tabellen staan de doorgevoerde en niet-doorgevoerde bezuinigingen, de aanvullende beleidskeuzes op basis van aangenomen moties en amendementen, en de aanvullende beleidskeuzes van het college.
| Nr. | Programma | Taakveld | Onderwerp | Toelichting (Bedragen x € 1.000) | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| DOORGEVOERDE BEZUINIGINGEN CONFORM VASTGESTELDE KADERNOTA 2026-2029 | |||||||||
| Bezuinigingen (lasten) | |||||||||
| 1 | 1/6 | 0.2/8.3 | Verkiezingen / Omgevingsvergunningen | Evaluatie, aanscherpen en aanpassing beleid: - Licentiekosten app beheer leefomgeving - Vermindering vergoeding stembureauleden - Verlaging servicenorm TIP (Telefonisch Informatiepunt) bij ziekte (beperking inhuur) | 53 | 53 | 53 | 53 | |
| 2 | 1 | 0.1 | Burgemeester & wethouders | Wethouder minder | 80 | 160 | 160 | 160 | |
| 3 | 1 | 0.1 | Burgemeester & wethouders | Taakstelling budget B&W | 25 | 25 | 25 | 25 | |
| 4 | 1 | 0.1 | Gemeenteraad | Verminderen budget griffie | PM | PM | PM | PM | |
| 5 | 2 | 2.1 | Verlichting | Minder verlichting | 100 | 100 | 100 | 100 | |
| 6 | 3 | 6.752 | Sturingsmaatregelen Jeugd | Opzetten van diverse slimme Business Cases: - Inzet op ontwikkelopdracht ‘de waarde van informeel’: samenwerking tussen formeel aanbod-lokaal team en sociale basis - Vergroten van groepsaanbod voor jeugdigen - Investeren in mantelzorgondersteuning - Inzet van BG collectiveren ofwel van minder individuele begeleiding naar meer groepsgerichte begeleiding - Andere oplossingen voor vervoersvragen - Jeugdhulpwerkers Voortgezet Onderwijs - Inzet op reablement, powerfull ageing, valpreventie | 250 | 250 | 250 | 250 | |
| 7 | 3 | 6.5 6.752 | Sturingsmaatregelen Inkomensregelingen / Jeugd | Aanscherpen afspraken GR-en en partners: - ‘Knoppendocument' Ferm Werk - Inkoopafspraken maatwerkpartijen aanscherpen - Inkoop jongerenwerk - Onderzoeken samenwerkingsverband vijf grootste partijen Sociale Basis | 100 | 100 | 100 | 100 | |
| 8 | 3 | 6.71 | Sturingsmaatregelen Wmo HH | Evaluatie, aanscherpen en aanpassing beleid: Wmo en Jeugd > Verordeningen aanscherpen | 35 | 35 | 35 | 35 | |
| 9 | 3 | 6.752 | Jeugd Doorbraakbudget | Technische begrotingswijzigingen: Crisisbudget | 15 | 15 | 15 | 15 | |
| 10 | 4 | 3.1 | Algemeen economisch beleid | Centrummanagement beleggen, EZ focus | 50 | 60 | 80 | 100 | |
| 11 | 4 | 3.1/5.7 | Algemeen economisch beleid / Toerisme & openluchtrecreatie | Focus toerisme | 65 | 65 | 65 | 65 | |
| 12 | 4 | 2.1/3.1/3.3/5.5 | Verkeerszaken / Woerden Werkt / Herstructureringsprog. bedrijventerrein / Erfgoed & monumenten / OdRU | Evaluatie, aanscherpen en aanpassing beleid: -Vrij laten vallen werkbudget Harmelerwaard -Verhoogde opbrengst leges kabels en leidingen -Gunstiger kosten door overdracht contractbeheer milieustraatstromen -Plan van aanpak luchtkwaliteit niet uitvoeren, idem convenant duurzame woningbouw -Minder subsidie gemeentelijke monumenten | 110 | 110 | 110 | 110 | |
| 13 | 5 | 4.1 | Sturingsmaatregelen sport & onderwijs | Aanscherpen afspraken GR-en en partners: - Onderzoeken mogelijke kostenverlaging vanuit het nieuw op te stellen IHP (integraal huisvestingsplan) - Onderzoeken samenwerkingsverband vijf grootste partijen Sociale Basis | 75 | 75 | 75 | 75 | |
| 14 | 5 | 4.1 | Sturingsmaatregelen sport & onderwijs | Evaluatie, aanscherpen en aanpassing beleid: - Invoering subsidieplafond - Valpreventie onderbrengen bij MBVO docenten - Leerlingenvervoer zelfstandigheid vergroten | 125 | 125 | 125 | 125 | |
| 15 | 5 | 4.1 | Sturingsmaatregelen sport & onderwijs | Technische begrotingswijzigingen: - Budget kinderopvang onderuitnutting - MAG budget cultuur anders financieren | 75 | 75 | 75 | 75 | |
| 16 | 3/5 | 4.3 / 6.1 | Werkbudget SD | Werkbudget voor transitiemaatregelen Sociaal Domein | -100 | -100 | -100 | -100 | |
| 17 | 7 | 0.8 | Taakstelling bedrijfsvoering organisatiebreed | Taakstelling bedrijfsvoering - Algemeen (efficiencymaatregelen) | 150 | 250 | 350 | 550 | |
| 18 | 7 | 0.8 | Taakstelling bedrijfsvoering | Evaluatie, aanscherpen en aanpassing beleid: - Geen publicaties in lokale kranten - Schrappen TamTam (interne communicatie) | 56 | 56 | 56 | 56 | |
| Totaal bezuinigingen (lasten) | 1.264 | 1.454 | 1.574 | 1.794 | |||||
| Inkomsten (baten) | |||||||||
| 19 | 2 | 3.4 | Evenementen | Kosten t.b.v. commerciële evenementen doorbelasten aan organisaties | 100 | 100 | 100 | 100 | |
| 20 | 3 | 6.1 | Sturingsmaatregelen inkomstenverhoging | Inzetten op inkomstenverhoging: - SROI (Social Return on Investment) gemeente Woerden - SROI i.s.m. Cazas Wonen - SROI I&M Utrecht West - Uitbreiding inzet subsidiecoordinator voor extra inkomsten vanuit landelijke, regionale en lokale subsidies en fondsen - Beter benutten inkomsten vanuit IZA (integraal Zorg Akkoord) en AZWA (algemeen zorg en welzijn akkoord) | 50 | 50 | 50 | 50 | |
| 21 | 5 | 4.1 | Sturingsmaatregelen inkomstenverhoging | Inzetten op inkomstenverhoging: - SROI (Social Return on Investment) gemeente Woerden - SROI i.s.m. Cazas Wonen - SROI I&M Utrecht West - Uitbreiding inzet subsidiecoordinator voor extra inkomsten vanuit landelijke, regionale en lokale subsidies en fondsen - Beter benutten inkomsten vanuit IZA (integraal Zorg Akkoord) en AZWA (algemeen zorg en welzijn akkoord) | 75 | 75 | 75 | 75 | |
| 22 | 6 | 8.3 | Versnelling woningbouw | Subsidie versnelling woningbouw | 300 | 0 | 0 | 0 | |
| 23 | 7 | 0.7 | Algemene uitkering | Arbeidsmigranten inschrijven in BRP | PM | PM | PM | PM | |
| 24 | 8 | 0.4 | Dienstverlening Oudewater | Nieuwe afspraken t.a.v. samenwerkingsovereenkomst met gemeente Oudewater | 950 | 950 | 950 | 950 | |
| Totaal inkomsten (baten) | 1.475 | 1.175 | 1.175 | 1.175 | |||||
| Financieel-technische maatregelen | |||||||||
| 25 | 7 | 0.10 | Mutaties reserves | Schrappen storting in Algemene Reserve | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | |
| 26 | 7 | 0.10 | Mutaties reserves | Incidentele inzet surplus in Algemene Reserve | 1.400 | 1.250 | 0 | 0 | |
| Totaal financieel-technische maatregelen | 3.400 | 3.250 | 2.000 | 2.000 | |||||
| TOTAAL DOORGEVOERDE BEZUINIGINGEN KADERNOTA 2026-2029 | 6.139 | 5.879 | 4.749 | 4.969 | |||||
Doorgevoerde bezuinigingen conform vastgestelde Kadernota 2026-2029
1. Verkiezingen / Omgevingsvergunningen
We scherpen een aantal bestaande regelingen aan. Zo beperken we de licentiekosten voor de app Beheer Leefomgeving door functionaliteiten en gebruik te rationaliseren. De vergoedingen die we hanteren voor stembureauleden in Woerden is hoog. We kiezen ervoor om deze terug te brengen tot een gemiddelde. De aangepaste manier van tellen (centrale stemopneming) houden we wel in stand. Verder kiezen we ervoor om bij ziekte bij ons telefonisch informatiepunt niet langer in te huren. Dit kan erin resulteren dat wachttijden aan de telefoon oplopen.
2. Burgemeester & wethouders
Gedurende deze bestuursperiode is – in verband met een hoge werklast rond enkele majeure dossiers – een extra wethouder aangesteld. Nu de bijbehorende projecten stevig in de uitvoeringsfase staan, verwachten wij dat het reguliere college in de komende raadsperiode de portefeuilles weer binnen de eerder gebruikelijke bezetting kan dragen.
3. Burgemeester & wethouders
Ook in de kosten van het college zelf willen we een besparing realiseren door een versobering van geschenken en representatiekosten.
4. Gemeenteraad
Als college hebben we logischerwijs geen besparing opgenomen op de ambtelijke ondersteuning van de gemeenteraad. We hebben deze wel pro memorie vermeld, omdat het door de gemeenteraad zelf overwogen kan worden.
5. Verlichting
De bezuiniging betreft een onderhoudsbudget waarmee het effect niet minder verlichting (investeringsbudget) is of het stoppen met het aanlichten van gebouwen (budget voor elektra kosten). Het effect is dat minder storingen kunnen worden afgehandeld en minder kleine incidentele vervangingen kunnen worden uitgevoerd. Vaker en langer zal het areaal niet naar behoren functioneren.
6. Sturingsmaatregelen Jeugd
De hier genoemde maatregelen zijn aanvullend op de maatregelen die al zijn ingezet vanuit de huidige taakstellingen en komen grotendeels voort uit de aanvullende afspraken vanuit de hervormingsagenda. Het Rijk stelt hiervoor ook aanvullend investeringsbudget beschikbaar. Voor dit onderdeel wordt momenteel een uitvoeringsplan opgesteld, welke als bijlage bij de begroting wordt meegestuurd. Specifiek op het onderdeel ‘opzetten van slimme business cases’ is overleg gevoerd met de kerngroep van het Netwerk Informele Organisaties (NIO). Het NIO heeft aangegeven kansen te zien in het verder ontwikkelen van de samenwerking tussen formele aanbieders, het lokale team en de Sociale basis. Hieruit is de ontwikkelopdracht ‘de waarde van informeel’ voortgekomen. Voor realisatie van deze ontwikkeling zijn duidelijke en structurele afspraken tussen betrokken partijen noodzakelijk. Op die manier blijft kwaliteit van zorg en ondersteuning gewaarborgd, terwijl de rol van de Sociale basis wordt vergroot. Daarom is deze ontwikkelopdracht expliciet onderdeel het uitvoeringsplan wat ten grondslag ligt aan de realisatie van de taakstellingen binnen het Sociaal Domein.
7. Sturingsmaatregelen Inkomensregelingen / Jeugd
Met Ferm werk zijn in regionaal verband afspraken gemaakt om te inventariseren welke maatregelen mogelijk zijn om de kosten omlaag te brengen. De precieze uitwerking wordt momenteel regionaal nog uitgewerkt en moet vanaf 2026 leiden tot een beperkte kostenverlaging. Daarnaast worden met de nieuwe inkoop een aantal afspraken met maatwerkpartijen aangescherpt met betrekking tot declaratie en verantwoording van uren. Tot slot onderzoeken de 5 grootste partijen in de sociale basis (Gro-Up, bibliotheek, Kwadraad, Hart voor Woerden en het beweegteam) een nauwere samenwerking, wat op termijn moet leiden tot efficiëntie en kostenbesparing.
8. Sturingsmaatregelen Wmo HH
Door aanscherpen van ons beleid, met name op het gebied van Jeugdzorg en Wmo kan de reikwijdte en oneigenlijk gebruik van regelingen worden teruggebracht, wat leidt tot minder verstrekkingen en dus een besparing op maatwerk. De raad heeft het college via motie M28 echter opgeroepen minimabeleid te herzien. De ingeschatte besparing op dit onderdeel van € 50.000 kan daardoor niet gerealiseerd worden en is in mindering gebracht op de taakstelling binnen het Sociaal Domein.
9. Jeugd Doorbraakbudget
Dit betreft (kleine) begrotingswijzigingen die zonder maatschappelijk effect kunnen worden doorgevoerd. Zo was er een onderbesteding op het crisisbudget waardoor deze verlaagd kan worden.
10. Algemeen economisch beleid
De binnenstad van Woerden heeft een grote economische en sociaal- maatschappelijke betekenis. Om dit te behouden is een samenwerking tussen gemeente, ondernemers (Stadshart) en vastgoedeigenaren (BIZ Vastgoed) belangrijk. Deze samenwerking wordt ondergebracht in een CentrumManagementOrganisatie. Waarin we gezamenlijk de te behalen doelen bepalen en budgetten samenvoegen.
11. Algemeen economisch beleid / Toerisme & openluchtrecreatie
Taakstellende bezuiniging recreatie & toerisme wordt ingevuld door te stoppen met de marketingsamenwerking Cheese Valley (€ 15.000), een verlaging van het aanjaagbudget recreatiebeleid (€ 6.500), het budget voor beheer routestructuren (€ 6.742) en het budget Agenda Recreatie & Toerisme (€ 5.000). Verder gaat de subsidie die beschikbaar is voor kinderboerderij Kukele Boe omlaag (€ 3.974) en verdwijnen de budgetten voor zakelijk toerisme (€ 7.000) en de zomerse kaasmarkten (€ 21.237), omdat die voortaan door centrummanagement worden opgepakt. In totaal levert dat een bezuiniging op van € 65.453.
12. Verkeerszaken / Woerden Werkt / Herstructureringsprog. bedrijventerrein / Erfgoed & monumenten / OdRU
Op een aantal specifieke punten gaan we taken verminderen of laten we middelen vrijvallen:
• Vrij laten vallen werkbudget Harmelerwaard
Het beschikbare budget van euro 62.000 zal in de komende periode niet besteed worden. Op termijn is het wel de intentie het betreffende project op te starten. Daaraan gekoppeld zit dan ook een budgetvraag.
• Verhoogde opbrengst leges kabels en leidingen
Vanaf 1 januari 2026 worden de huidige leges voor het aanvragen van vergunningen en meldingen voor kabels en leidingen verhoogd. De reden hiervoor is een toename van het aantal aanvragen en toegenomen complexiteit van de werkzaamheden door onder andere de energietransitie en digitalisering. Dit leidt tot een verdubbeling van de huidige legesinkomsten bij gelijkblijvende aanvragen.
• Gunstiger kosten door overdracht contractbeheer milieustraatstromen
Het beheer van de contracten voor de milieustraatstromen is per 1 juni 2025 ondergebracht bij Cirkelwaarde, een samenwerkingsverband van meerdere gemeenten. Hierdoor kunnen deze stromen op een duurzamere wijze en tegen gunstigere tarieven worden verwerkt.
• Plan van aanpak luchtkwaliteit niet uitvoeren
Te behalen bezuiniging stoppen plan van aanpak luchtkwaliteit zit vooral bij verminderen inzet milieumedewerker ODU:
2026: Vanwege de oprichting van de ODU zijn de afspraken voor 2026 al vastgelegd. Die kunnen we niet meer aanpassen en kan geen bezuiniging meer geëffectueerd worden.
2027: In 2027 kunnen we het contract met de ODU aanpassen en de capaciteit voor milieubeleid verminderen voor ca. € 10.000.
• Minder subsidie gemeentelijke monumenten
Er wordt geen bezuiniging doorgevoerd voor het volledige bedrag zoals genoemd in de bijlage 3 (€ 20k). In de totale taakstellende bezuiniging die onder post B-17 is genoemd kan wel (gedeeltelijk) komen uit een bezuiniging op de subsidies voor gemeentelijke monumenten. Welk deel van de totale bezuiniging op deze post B-17 ad € 110.000 uit de subsidieverlaging zou moeten komen is nog niet bekend.
13. Sturingsmaatregelen sport & onderwijs
Het IHP wordt in 2026 herijkt. Vanuit deze herijking wordt onderzocht waar er mogelijkheden zijn financiële voordelen te behalen, bijvoorbeeld door te onderzoeken of we met minder scholen toe zouden kunnen en/of scholen kunnen clusteren. Dit zou voor de langere termijn een financieel voordeel op kunnen leveren. Ook onderzoeken de 5 grootste partijen in de sociale basis (Gro-Up, bibliotheek, Kwadraad, Hart voor Woerden en het beweegteam) een nauwere samenwerking, wat op termijn moet leiden tot efficiëntie en kostenbesparing.
14. Sturingsmaatregelen sport & onderwijs
Er wordt een subsidieplafond ingesteld. Dit leidt tot een besparing op de subsidies doordat er strakker kan worden toegekend en afgewezen, met name bij nieuwe partijen. Daarnaast worden valpreventie trainingen nu door HBO opgeleide professionals gegeven. Wanneer (een deel van) de trainingen door MBVO docenten gegeven wordt, scheelt dit in de uitgaven, doordat de uurlonen lager zijn. Tot slot is de verordening leerlingenvervoer aangepast en kan vanuit de verordening de zelfstandigheid van leerlingen worden vergroot waardoor zij getraind worden eerder met eigen/openbaar vervoer te reizen. Dit scheelt maatwerk kosten voor vervoer met speciaal leerlingenvervoer. Reizen met eigen vervoer/openbaar vervoer is goedkoper dan reizen met leerlingenvervoer
15. Sturingsmaatregelen sport & onderwijs
Dit betreft (kleine) begrotingswijzigingen die zonder maatschappelijk effect kunnen worden doorgevoerd. Zo was er een onderbesteding op het budget voor inspecties kinderopvang en kan de extra subsidie voor de bibliotheek vanuit het MAG budget anders worden gefinancierd.
16. Werkbudget SD
Voor het doorvoeren van de maatregelen zoals benoemd in programma 3 en 5 is een werkbudget noodzakelijk. Dit budget is bedoeld voor het financieren van (incidentele) extra ambtelijke capaciteit voor het uitwerken en doorvoeren van maatregelen, implementatie en borging van maatregelen, tijdelijke investeringen (in geval van bijvoorbeeld business cases) en mogelijke frictie of afbouwkosten.
17. Taakstelling bedrijfsvoering organisatiebreed
Door het verder optimaliseren van onze interne processen en het doorvoeren van gerichte procesverbeteringen verhogen we de efficiency en output, waardoor de structurele kosten dalen. In de Voorjaarsrapportage 2025 moesten wij extra uren bijramen voor reeds gemaakte, maar niet-declareerbare werkzaamheden; dit onderstreept de noodzaak tot strakkere sturing van onze bedrijfsvoering. Tegelijkertijd heeft de directie de opdracht gekregen de personele formatieknelpunten binnen de bestaande budgettaire kaders op te lossen. Boven op deze inspanningen leggen we een extra taakstelling op de bedrijfsvoering. Om deze realistisch te kunnen behalen hanteren we een ingroeipad, waardoor de organisatie de tijd krijgt de verbetermaatregelen daadwerkelijk te implementeren en de bezuiniging te verzilveren.
18. Taakstelling bedrijfsvoering
We doen een aantal ingrepen in onze communicatiekanalen. Wettelijke bekendmakingen worden voortaan uitsluitend digitaal gepubliceerd via het daarvoor bestemde landelijke platform. Vele gemeenten gingen ons daarin voor. De gemeentelijke informatiepagina zelf houden we wel in stand. Verder beëindigen we de interne nieuwsbrief TamTam, die het lokale nieuws samenvat en daaraan duiding geeft.
19. Evenementen
Kosten die wij als gemeente maken voor commerciële evenementen gaan wij meer doorbelasten aan de organisaties.
20. Sturingsmaatregelen inkomstenverhoging P3
Door in te zetten op benutten van geldstromen vanuit SROI, fondsenwerving en aanvragen van IZA/AZWA kunnen lokale projecten hiermee worden gefinancierd. Doordat wij deze projecten normaliter zelf financieren vanuit subsidiering levert dit een besparing op de uitgaven aan subsidies op.
21. Sturingsmaatregelen inkomstenverhoging P5
Door in te zetten op benutten van geldstromen vanuit SROI, fondsenwerving en aanvragen van IZA/AZWA kunnen lokale projecten hiermee worden gefinancierd. Doordat wij deze projecten normaliter zelf financieren vanuit subsidiering levert dit een besparing op de uitgaven aan subsidies op.
22. Versnelling woningbouw
Subsidiewoningbouwversnelling blijft ook in 2026 bestaan. De verwachting is dat we op dit bedrag aanspraak kunnen maken in 2026.
23. Algemene uitkering
Door actief te sturen dat arbeidsmigranten ingeschreven worden in de BRP (Basisregistratie Persoonsgegevens) wordt het inwoneraantal van onze gemeente hoger. Omdat dit een maatstaf is in de Algemene Uitkering, zal deze dus ook hoger worden. Het financiële effect is nog niet goed in te schatten, maar dit wordt meegenomen in de Begroting 2026.
24. Dienstverlening Oudewater
Op basis van de samenwerkingsovereenkomst met de gemeente Oudewater, die vanaf 2026 in moet gaan, is de financiële doorrekening gemaakt wat het financiële effect hiervan is. In de Kadernota was een hogere bijdrage van € 950k voorzien. De uiteindelijke doorrekening van de nieuwe Samenwerkingsovereenkomst (SOK) met gemeente Oudewater op basis van de personeelsbegroting 2026 en overige kostenramingen 2026 heeft geleid tot een hogere bijdrage van in totaal € 1.365k.
25. Mutaties reserves
Sinds enige jaren nemen wij in de begroting een storting op in de Algemene Reserve van € 2 miljoen ter versterking van de vermogenspositie. Deze storting zorgde er ook voor dat er minder ‘cash out’ plaatsvindt vanuit de begroting, waardoor er meer ruimte is om investeringen te doen. Daarmee is deze storting onderdeel van de berekening van het investeringsplafond. Omdat we de afgelopen jaren steeds positieve jaarrekeningresultaten zien, is er ruimte om deze storting van € 2 miljoen te schrappen.
26. Mutaties reserves
In het Bestuurlijk Overleg Financiële Verhoudingen (BoFV) van november 2023 tussen Rijk en gemeenten is de afspraak gemaakt dat onder voorwaarden een gedeelte van het surplus in de Algemene Reserve, dat wil zeggen het deel dat niet nodig voor het afdekken van risico’s, jaarlijks voor maximaal 10% ingezet mag worden voor het dekken van structurele lasten. Voorwaarde hiervoor is dat de solvabiliteit boven de 20% blijft. Conform amendement A51-2025 is deze dekkingsbron beperkt tot de jaren 2026 en 2027.