Inleiding en financieel beeld

Inleiding

Terug naar navigatie - 1. Inleiding

Voor u ligt de voorjaarsrapportage 2023, als belangrijk onderdeel van de planning-en-control-cyclus. Woerden kent volgende planning-en-control-instrumenten:
1.    Kadernota (kaderstellend voor volgende begroting)
2.    Begroting (autorisatie budgetten en afspraken over resultaten)
3.    Voorjaarsrapportage (financiële stand van zaken begrotingsjaar en tussentijdse beleidsverantwoording)
4.    Najaarsrapportage ( financiële stand van zaken begrotingsjaar en tussentijdse beleidsverantwoording)
5.    Jaarrekening (verantwoording financiële en beleidsmatige verantwoording) 

De voorjaarsrapportage 2023 is dus het eerste moment waarop de lopende begroting bijgesteld wordt. Daarnaast geeft de rapportage de raad de mogelijkheid om kennis te nemen van de voortgang van de realisatie van de beleidsdoelstellingen en deze zo nodig bij te stellen.
Met betrekking tot het saldo van de voorjaarsrapportage 2023 merken wij op dat dit niet dé prognose is van de meerjarenbegroting 2023-2026. Na de voorjaarsrapportage 2023 doen zich nog vele mutaties voor ten aanzien van de begrotingsbestanden (algemene uitkering, verbonden partijen, rente/afschrijvingen etc.). 

De gevolgen van de oorlog in Oekraïne, de effecten op de energiekosten en de bijbehorende inflatie maken dat in deze voorjaarsrapportage ook grote afwijkingen te zien zijn, zowel aan de baten- als aan de lastenkant.

Vanwege de grote druk op de organisatie is het college van mening dat een forse investering in de ambtelijke organisatie noodzakelijk is. Voor de jaren 2024 en verder wordt hiervoor een aanvraag gedaan in de Kadernota 2024. Om in 2023 ook al de belangrijke eerste stappen te zetten voor met name de versterking van P&O en het management, is nu al in 2023 een bedrag van € 0,5 miljoen nodig. Hiervan is € 150.000 voor inhuur bij P&O en € 350.000 voor de overige onderdelen. Afhankelijk van de snelheid van de werving van nieuwe medewerkers kan dit bedrag nog hoger of lager worden. Bij de najaarsrapportage zullen wij u hier verder over informeren.

De volgende belangrijke positieve bijstellingen vallen op:

  • In 2023 wordt, net als in 2022 een overschot verwacht op de rijksbijdrage voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne (€ 2,0 mln. voordeel)
  • De Algemene Uitkering is bijgesteld op basis van de septembercirculaire 2022 en de decembercirculaire 2022 (€ 1,7 mln. voordeel)
  • De verwachte inhaalindexaties zoals het Rijk deze heeft aangekondigd zijn in de voorjaarsnota opgenomen (€ 0,8 mln. voordeel)
  • Hogere opbrengst OZB, door o.a. areaaluitbreidingen (€ 0,4 miljoen voordeel)
  • Vrijval budgetoverheveling klimaatgelden (€ 0,3 mln voordeel)
  • Stijging van de energiekosten (€ 0,8 mln)  is iets minder hoog  dan de stelpost van € 1,0 mln. waarmee in de begroting rekening was gehouden (€ 0,2 mln. voordeel)
  • Belastingteruggave eerdere jaren (€ 0,2 mln. voordeel)

De volgende belangrijke negatieve bijstellingen vallen op:

  • Forse kostenstijgingen, met name in het sociaal domein (mede vanuit FermWerk). Op basis van de werkelijke kosten, volgend uit de jaarrekening 2022 en de afgesproken indexaties, zijn de budgetten bijgesteld naar een realistisch niveau. De indexaties lopen op onderdelen op tot meer dan 13% (€ 2,0 mln. nadeel)
  • Organisatieversterking (€ 0,5 mln. nadeel)
  • cao-stijging (€ 1,4 mln. nadeel)
  • Lagere opbrengsten uit parkeren (€ 0,4 mln. nadeel)
  • Hogere kosten voor vluchtelingen / statushouders (0,4 mln. nadeel)
  • Hogere bijdrage aan WoerdenSport (€ 0,3 mln. nadeel)
  • Hogere kosten voor de Veiligheidsregio Utrecht (€ 0,3 mln. nadeel)
  • Schrappen taakstellingen Strategische Heroriëntatie Sociaal Domein (€ 0,2 mln. nadeel)
  • Verkenningsstudie Harmelerwaard (€ 0,1 mln. nadeel)
  • VNG-congres (€ 0,1 mln. nadeel)

Per saldo is in 2023 op de programma's een nadeel zichtbaar van € 1,7 miljoen. Hiervan wordt € 0,5 miljoen gedekt door onttrekkingen aan de reserves, waardoor het nadeel van de voorjaarsrapportage uitkomt op € 1,1 miljoen negatief. Het begrotingssaldo voor 2023 daalt hiermee van € 0,3 miljoen voordelig (in de Begroting 2023) naar € 0,9 miljoen nadelig. Belangrijke kanttekening is wel dat in de meicirculaire nog bijstellingen zullen plaatsvinden, bijvoorbeeld voor de cao-stijging. Het effect hiervan is nog niet bekend, maar op dit moment is onze verwachting  dat dit toereikend is om het negatieve saldo af te dekken.

 

Financieel beeld

Terug naar navigatie - 2. Financiën/ financiële beschouwingen

Het saldo van de Begroting 2023 bedroeg € 275.000 voordelig. De mutaties in deze Voorjaarsrapportage 2023 zijn bij elkaar € 1.142.000 nadelig (inc. reservemutaties). Het saldo van de Voorjaarsrapportage 2023 komt hiermee uit op € 867.000 negatief. De opbouw hiervan is als volgt:

Omschrijving 2023 2024 2025 2026 Voor- of nadeel
Saldo begroting 2023-2026 275.000 382.000 526.000 -2.468.000 Voordeel
Amendement Uitstel OZB-verhoging -429.000 0 0 0 Nadeel
Amendement Uitstel OZB-verhoging - onttrekking AR 429.000 0 0 0 Voordeel
Raadsbesluit 24-02-2022: Ongelijkvloerse kruising Beneluxlaan 0 0 -62.000 -62.000 Nadeel
Raadsbesluit 15-10-2022: Geluidsmaatregelen Hollandbaan 0 -21.000 -21.000 -21.000 Nadeel
Raadsbesluit 26-01-2023: Realisatie LED-verlichting 0 -20.000 -18.000 -14.000 Nadeel
Saldo na begrotingswijzigingen 275.000 341.000 425.000 -2.565.000 Voordeel / Nadeel
Mutaties 2023 2024 2025 2026 Voor- of nadeel
Programma 1 -623.739 -598.139 -498.139 -498.139 Nadeel
Programma 2 -601.301 -492.532 -492.532 -492.532 Nadeel
Programma 3 -649.377 -2.569.457 -2.543.457 -2.543.457 Nadeel
Programma 4 187.280 -59.878 -54.878 -54.878 Voordeel / Nadeel
Programma 5 -679.858 -342.120 -20.688 -20.688 Nadeel / Voordeel
Programma 6 -809.818 -198.218 -153.218 -153.218 Nadeel
Programma 7 2.372.403 3.287.100 2.653.100 4.597.100 Voordeel
Programma Overhead -797.262 249.738 285.738 285.738 Nadeel / Voordeel
Totaal mutaties -1.601.672 -723.506 -824.074 1.119.926 Nadeel / Voordeel
Mutaties Reserves 2023 2024 2025 2026 Voor- of nadeel
Programma 1 0 0 0 0
Programma 2 0 0 0 0
Programma 3 50.000 0 0 0 Voordeel
Programma 4 0 0 0 0
Programma 5 0 0 0 0
Programma 6 0 0 0 0
Programma 7 0 0 0 0
Programma Overhead 410.000 0 0 0
Totaal toevoegingen / onttrekkingen aan reserves 460.000 0 0 0
Saldo voorjaarsrapportage -866.672 -382.506 -399.074 -1.445.074 Nadeel

Algemene uitkering

Terug naar navigatie - Algemene uitkering

De uitkomsten van de septembercirculaire 2022 en de decembercirculaire 2022 zijn in deze rapportage verwerkt. De bijbehorende taakmutaties in deze circulaires waren beperkt. In tegenstelling tot eerdere jaren zijn de taakmutaties niet automatisch toegekend aan de betreffende budgetten, maar zijn alleen die middelen toegekend die ook echt benodigd zijn.
Bij de begrotingsbehandeling is via een amendement € 429.000 onttrokken uit de Algemene Reserve, als dekking voor het verlagen van de beoogde OZB-verhoging met 3%. Dit met het oog op de positieve uitkomst van de septembercirculaire die nog niet in de begroting verwerkt was. Omdat de voorjaarsrapportage een negatief saldo heeft, wordt nu nog geen voorstel gedaan om dit bedrag weer terug te storten in de Algemene Reserve.

Raadsbesluiten na vaststellen begroting

Terug naar navigatie - Raadsbesluiten na vaststellen begroting

-    24 februari 2022: Investeringskrediet Beneluxlaan: dit investeringskrediet met bijbehorende kapitaallasten was nog niet verwerkt in de begroting 2023-2026. Dit is alsnog hersteld.
-    15 oktober 2022: Geluidsmaatregelen Hollandbaan: dit raadsbesluit is genomen na het opstellen van de begroting 2023 en is als begrotingswijziging verwerkt.
-    26 januari 2023: De raad heeft besloten om de realisatie van LED-verlichting op sportvelden te versnellen.

Investeringen (bijstelling)

Terug naar navigatie - Investeringen
Omschrijving Progr. Bedrag Toelichting Voordeel / Nadeel
1 Elektrakasten Woerden 2023 extra krediet 2 -75.000 Het oorspronkelijke plan was om een deel van de electronische installatie van het Kerkplein te vervangen. Specifieke aandacht hebben de voorzieningen die meerdere malen per week door de markt en evenementen worden gebruikt. Hiervoor is een krediet van € 75.000 aangevraagd. Na inspectie en het benaderen van een specialistische partij heeft het de vraag doen leven om in 1 keer alle voorzieningen te vervangen, waarmee we alles in één keer goed en veilig inregelen. De prijsstijging t.o.v. de raming van mei 2022 gaat om € 5.000. De € 70.000 is voor het vervangen van de extra voorzieningen, waarmee de totale installatie weer up to date en volledig gekeurd en weer veilig is. Nadeel
2 Renovatie verhardingen 2023 2 -85.000 Door de aannemer is een onvoorziene energietoeslag toegepast. Nadeel
3 Vervanging verhardingen 2023 2 -55.000 Door de aannemer is een onvoorziene energietoeslag toegepast. Nadeel
4 Speelvoorzieningen 2023 2 -5.000 Prijsstijgingen en onvoorziene speeltoestellen. Nadeel
5 Lichtmasten Hockeyvereniging MHCW 2 -22.500 Bij de keuring van de lichtmasten is gebleken dat deze in zeer slechte staat zijn. Deze masten zijn dan ook al heel oud. Het is wenselijk deze masten van de zomer te vervangen en direct met led verlichting uit te voeren. (afschrijving 40 jaar, 1,5%) Nadeel
6 Nieuwe armaturen hockeyvereniging MHCW 2 -17.500 Bij de keuring van de lichtmasten is gebleken dat deze in zeer slechte staat zijn. Deze masten zijn dan ook al heel oud. Het is wenselijk deze masten deze zomer te vervangen en direct met led-verlichting uit te voeren. (afschrijving 20 jaar, 1,5%) Nadeel
7 Ongelijkvloerse kruising Beneluxlaan /Steinhagenseweg 2 -500.000 Krediet moet worden bijgeraamd, zie afzonderlijke Raadsinformatiebrief. Nadeel
8 Oostelijke randweg Woerden 2 950.000 Lobby en haalbaarheidsonderzoek zijn vertraagd en het zal nog wel enkele jaren duren voor het tot investering komt; dit geeft voorlopig vanaf 2025 € 38.000 voordeel op de kapitaallasten. Voordeel
9 Uitvoeringsplan kBOR 2022 2 84.015 Betreft niet geraamde rijkssubsidie impulsregeling klimaatadaptatie. Hierdoor zullen de kapitaallasten lager uitvallen. Voordeel
10 Uitvoeringsplan kBOR 2023 2 238.819 Idem Voordeel
11 Uitvoeringsplan kBOR 2021 2 35.500 Idem Voordeel
12 Extra duikers klimaatadaptatie 2022 2 45.000 Idem Voordeel
13 Duikers en drainage 2023 2 103.357 Idem Voordeel
14 Eerste inrichting twaalfde groep Andersenschool 5 -20.481 Bekostiging van uitbreiding met eerste inrichting met onderwijsleerpakket en meubilair voor de Andersenschool volgens wet- en regelgeving onderwijs. Nadeel
15 Aanvulling budget basisscenario Wilhelminaschool 5 -72.000 Betreft de nieuwbouw van de Wilhelminaschool: er zit € 72.000 verschil tussen de afgegeven beschikking en het gereserveerde bedrag in de begroting. Dit is te kennen gegeven in Raadsinformatiebrief D/21/043824. Hiermee formaliseren wij dit. Nadeel
16 Aanvulling budget basisscenario De Jagerschool 5 -326.644 Toename sloopkosten, vanuit krediet Uitgaven overige schoolgebouwen (BN). Nadeel
17 Instandhouding dependance Scholencluster Harmelen (D/22/053258) 5 -279.949 Het Scholencluster Harmelen werd in 2016 in gebruik genomen. Vanwege de verwachte afname van het aantal leerlingen is destijds gekozen om een gedeelte van het oude schoolgebouw van De Horizon tijdelijk in gebruik te houden als dependance. Het aantal leerlingen neemt echter minder snel af dan verwacht. Instandhouding van het oude schoolgebouw was – ook in financieel opzicht – niet langer verantwoord. Daarom is ervoor gekozen om het oude gebouw te slopen, het terrein opnieuw in te richten en in het nieuwe gebouw ruimte te creëren voor een extra groep leerlingen. De totale kosten bedragen € 279.949 en kunnen gedekt worden ten laste van het krediet Uitgaven overige schoolgebouwen. Nadeel
18 Budget Wilhelminaschool voor sloop en bouwrijp maken locatie Oostsingel (D/21/021634) 5 -310.787 Naast een taakstellend budget voor de bouw van een nieuwe school aan de Oostsingel was een tweede budget nodig voor: - sloop van de oudbouw aan de Oostsingel en - bouwrijp maken van de vrijkomende locatie aan de Oostsingel. De totale kosten worden geraamd op € 310.787 en kunnen gedekt worden ten laste van het krediet Uitgaven overige schoolgebouwen. Nadeel
19 Meerkosten Wilhelminaschool (D/21/041080) (geboekt in 2022) 5 -449.992 Bij de bouw van de Wilhelminaschool moeten extra kosten gemaakt worden, waarvan het niet redelijk is om deze ten laste van de post onvoorzien te brengen. Het gaat om: - extra kosten i.v.m. de hogere eisen die de verzekeraar stelt aan de dakisolatie; - extra kosten i.v.m. een bezwaar tegen de omgevingsvergunning; - indexatie cf. toezegging in de afgegeven beschikking met het taakstellende budget; - extra prijsverhoging t.g.v. de overspannen marktsituatie. De totale kosten bedragen € 449.992 en kunnen gedekt worden ten laste van het krediet Uitgaven overige schoolgebouwen Nadeel
20 Aanvulling budget basisscenario De Jagerschool 5 326.644 Toename sloopkosten, vanuit krediet Uitgaven overige schoolgebouwen (BN) Voordeel
21 Instandhouding dependance Scholencluster Harmelen (D/22/053258) 5 279.949 Vanuit krediet Uitgaven overige schoolgebouwen Voordeel
22 Budget Wilhelminaschool voor sloop en bouwrijp maken locatie Oostsingel (D/21/021634) 5 310.787 Vanuit krediet Uitgaven overige schoolgebouwen Voordeel
23 Meerkosten Wilhelminaschool (D/21/041080) (geboekt in 2022) 5 449.992 Vanuit krediet Uitgaven overige schoolgebouwen Voordeel
Saldo € 604.210

Aandachtspunten / risico's

Terug naar navigatie - Aandachtspunten

Onderstaande punten zijn nog belangrijk om in ogenschouw te nemen bij het lezen van deze voorjaarsrapportage:

  • De meicirculaire 2023 is op 31 mei 2023 uitgekomen en moet nog doorgerekend worden. De effecten hiervan zijn nog niet verwerkt.
  • Energietoeslag 2023: De gevolgen van de energietoeslag zijn niet in deze rapportage opgenomen omdat er nog geen duidelijkheid over is (wetgeving is uitgesteld). De verwachting is dat de rijksbijdrage toereikend zal zijn. Wel moet rekening gehouden worden met een risico van € 500.000, zoals ook gemeld in het raadsvoorstel Noodfonds Energiearmoede (zie Raadsbesluit 21-12-2022).
  • In april 2023 is een cao-akkoord bereikt over de periode van 2 januari 2023 t/m 31 december 2023. De cao-stijging is degressief van aard: medewerkers in lagere salarisschalen krijgen een procentueel hogere salarisstijging dan medewerkers in hogere schalen. De exacte gevolgen hiervan moeten nog doorgerekend worden. Het effect wordt nu ingeschat op ongeveer € 1,7 miljoen. Naar verwachting krijgen wij via de Algemene Uitkering (deels) compensatie voor deze hogere kosten. De omvang hiervan is nog niet bekend omdat deze in de meicirculaire komt.  Het (mogelijk) positieve effect hiervan is daarom nog niet meegenomen. In de najaarsrapportage wordt een eventueel voordeel verwerkt.
  • In april is een akkoord bereikt tussen VNG en het Rijk over de de Hervormingsagenda Jeugd. De taakstellende bezuiniging is twee jaar vertraagd, de inschatting van het effect voor Woerden is ongeveer € 500.000 voor 2024 en € 500.000 voor 2025. De definitieve bedragen komen in de meicirculaire.
  • Bij de jaarrekening 2022 zijn diverse grote verschillen zichtbaar tussen de begroting 2022 en de realisatie 2022. Deze kunnen ook doorwerken naar 2023 en verder. Dit wordt in de najaarsrapportage verwerkt. De belangrijkste hiervan zijn:
    • minder uren die op projecten verantwoord kunnen worden en daarom als exploitatielast verantwoord moeten worden (€ 0,8 miljoen). Dit wordt verklaard doordat de urennorm voor de productieve uren (1.425 uur) hoger is dan wat realistisch is (1.360 uur). Het hogere aantal indirecte uren, die dus niet op investeringsprojecten kunnen worden geschreven, verhogen dus de exploitatielast. Daarnaast blijkt uit analyses dat medewerkers die begroot zijn op projecten, in de praktijk meer uren maken die ten laste van de exploitatiekosten moeten komen.
    • lagere dekking voor overhead doordat minder uren op projecten zijn geschreven (€ 0,6 miljoen); dit hangt samen met het bovenstaande punt: in de uurtarieven voor uren die op projecten geschreven worden, zit een dekking voor overheadkosten. Doordat minder uren op projecten zijn geschreven, is er dus ook een lagere dekking voor overhead.